Profesori britanik tregon nëse Surinami mund ta tërheq njohjen e Kosovës

James Ker-Lindsay, një profesor dhe njohës i cështjeve politike dhe anëtar i lartë në Shkollën e Ekonomisë dhe Shkencave Politike të Londrës ka analizuar çështjen e Kosovës, dhe lajmin nga Serbia se shteti latin, Surinami ka tërhequr pavarësinë e Kosovës.

Përmes një analize të gjatë të botuar në mediat elektronike, Ker-Lindsay ka treguar gjithë historinë e Kosovës se si ka arritur të shkëputet nga Jugosllavia dhe të shpall pavarësinë.

Ndërsa, sa i përket "tërheqjes" së njohjes së Kosovës nga Surinami, sipas Ker-Lindsay shumë studiues e kanë quajtur se nuk është e mundur revokimi i njohjes në këtë mënyrë.

Edhe vet Ker-Lindsay thotë se në fakt një shtet nuk mund thjeshtë të njoftojë se nuk njeh sovranitetin e një shteti. Sipas tij, Surinami në këtë rast duhet ta njoh sovranitetin e Serbisë mbi Kosovën, pra  ish federatën e Jugosllavisë.

Sipas tij, megjithëse kjo nuk mund të ndikojë në tërheqjen e njohjes së Kosovës nga shtetet e tjera, pasi, sic thotë ai, Kosova ka mbështetësit e saj kryesor të cilët do mbesin të palëkundur, kjo mund të ndikojë tek njohjet e reja.

Kjo është opinioni i tij i plotë:

Është e vështirë të besohet se ka qenë gati një dekadë që kur Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia, më 17 shkurt 2008. Në atë kohë, kjo ishte një lëvizje jashtëzakonisht e diskutueshme.

Në përgjithësi, bashkësia ndërkombëtare ka një neveri të fortë ndaj akteve të njëanshme të shkëputjes.

Që nga viti 1945, vetëm një vend, Bangladeshi, kishte arritur të shkëputej nga një shtet ekzistues dhe të bëhej anëtar i plotë i OKB-së. 

Në rastin e Kosovës, opinioni ndërkombëtar ishte i ndarë për shtetësinë e saj. Duke argumentuar se ishte një rast unik, që rrjedh nga shpërbërja e Jugosllavisë dhe duke besuar se ajo ishte e nevojshme për stabilitetin e Ballkanit, Kosova u njoh shpejt nga Shtetet e Bashkuara, Britania, Franca, Gjermania dhe shumë shtete të tjera perëndimore.

Në të kundërtën, shumë vende të tjera, duke përfshirë Rusinë, Indinë, Kinën, Brazilin dhe Afrikën e Jugut e panë atë si një precedent të rrezikshëm dhe refuzuan të pranonin statusin e saj të pavarur.

Në vitet që pasuan, era duket sikur frynte fort në favor të Kosovës. Deri në fund të vitit 2008, mbi 50 vende e kishin njohur atë.

Ndërkohë, përpjekja e Serbisë për të siguruar një mendim këshillëdhënës mbi ligjshmërinë e Deklaratës së Pavarësisë nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë solli një rezultat jopërfundimtar.

Deri në vitin 2012, pothuajse 100 nga 193 anëtarët e Kombeve të Bashkuara e kishin njohur Kosovën. 

Në atë fazë, dukej se Serbia ka hequr dorë nga të gjitha përpjekjet për të bindur vendet e tjera të botës që të mos pranojnë pavarësinë e provincës së saj të mëparshme. Ndërkohë, nën presionin e BE, ajo tani ishte e angazhuar në një proces për normalizimin e marrëdhënieve të saj me Prishtinën.

Për shumë, dukej sikur kjo po hapte rrugën për njohjen eventuale të Beogradit për shtetësinë e Kosovës. Edhe politikanët e Serbisë dukej se po zbusin opinionin publik për një "njohje të Kosovës".

Sidoqoftë, gjatë pesë viteve të kaluara, gjendja ka ndryshuar lehtë, por në mënyrë të dukshme. Ritmi i njohjeve është ngadalësuar në mënyrë dramatike. Aktualisht, rreth 110 vende e njohin Kosovën.

Në të njëjtën kohë, Serbia ka filluar përsëri të rrisë përpjekjet e saj kundër-njohëse. Më së shumti, në vitin 2015, ajo luftoi ashpër për të parandaluar hyrjen e Kosovës në UNESCO. Për habinë e shumë vëzhguesve, votimi shkoi kundër Prishtinës. 

Që atëherë, ka pasur pak për Kosovën që të ngazëllehet. Vitin e kaluar, vetëm dy vende e njohën Kosovën.

Këtë vit, vetëm një vend e ka bërë këtë. Për ta vazhduar këtë ritëm,tani është shfaqur lajmi se një vend tani ka shkuar aq larg sa të ndryshojë mendjen për shtetësinë e Kosovës.

Më 30 tetor, ministria e jashtme e Surinamit njoftoi qeverinë serbe se kishte tërhequr njohjen e Kosovës. 

Ky lajmi është përshëndetur me gëzim në Beograd. Në anën tjetër, Prishtina ka mohuar një gjë të tillë. Reagimi i menjëhershëm i Ministrisë së Jashtme ishte një deklaratë, duke argumentuar se revokimi nuk është i mundur. Siç ndodh, opinioni juridik është i ndarë për këtë cështje.

Shumë studiues kanë argumentuar me të vërtetë se nuk është e mundur të revokojë njohjen. Në një kuptim, ata kanë të drejtë. 

Një shtet nuk mund të njoftojë thjesht se nuk njeh sovranitetin e një shteti mbi një territor. Në vend të kësaj, duhet të njoftojë se ai njeh sovranitetin e një gjendjeje alternative të territorit në fjalë.

Në lidhje me këtë, letra nga Surinami, e cila fliste vetëm për revokimin, u hartua gabimisht. Megjithatë, pasi letra u dërgua në Serbi, do të nënkuptonte se revokimi ishte qartë në favor të Beogradit. 

Cilado qoftë merita ligjore e letrës, duket se Surinami ka marrë vendimin për të "revokuar" njohjen e saj të shtetësisë së Kosovës. Megjithatë, është gjithashtu e rëndësishme të vendosim lëvizjen në kontekstin e duhur.

Vendimi i një vendi, edhe pse simbolikisht i rëndësishëm, nuk është aq i rëndësishëm sa çështja nëse kjo do të shënojë fillimin e një trendi më të gjerë. 

Nuk mund të injoroni faktin se lëvizja vjen në momentin kryesor. Deklarata e pavarësisë së Katalunisë ka sjellë çështjen e shkëputjes në ballë të vëmendjes ndërkombëtare.
Në këtë kontekst, pyetja lind në mënyrë të pashmangshme nëse vendimi i Surinamit është një përgjigje ndaj frikës së rritjeve të shkëputjve të shteteve. Mund të ketë qenë. Të tjerë kanë sugjeruar se kjo mund të jetë për shkak të ndjenjës pro-ruse. 

Cilado qoftë arsyeja e saktë për vendimin e Surinamit, në balancim duket se nuk ka gjasa të ndryshojë shumë në afat të shkurtër.

Ndërsa disa vëzhgues mund të besojnë se ngjarjet në Spanjë kanë dëmtuar përpjekjet e Kosovës për të fituar njohje të mëtejshme, realiteti është se të gjitha fitimet e lehta tashmë janë siguruar.

Fitimi më shumë do të ishte gjithmonë i vështirë. Po kështu, ka pak arsye të besohet se shumë shtete do të rishikojnë vendimet e tyre për të njohur Kosovën. Sigurisht, mbështetësit kryesorë ndërkombëtarë të Kosovës do të mbeten të palëkundur në pozita. 

Megjithatë, vendimi i Surinamit mund të jetë i rëndësishëm. Ne mund ta shohim se kjo mund të ndikojë tek njohjet e reja.

Përderisa në Beograd do të dëshirojnë të përfitojnë nga vendimi dhe të bindin vendet e tjera që të ndjekin shembullin, ata gjithashtu do mundohen t'i shtyjnë përkrahësit e Kosovës që të t'iu përulen Serbisë para se t'ia sigurojnë Kosovës një vend në Bashkësinë dërkombëtare.

Derisa BE nuk mund ta detyrojë Serbinë të njohë Kosovën, kryesisht për shkak se pesë nga anëtarët e saj nuk e njohin atë, nuk ka asgjë për të ndaluar anëtarët individualë që të insistojnë që Serbia ta njohë Kosovën si çmim për anëtarësim.

Pas viteve të stanjacionit dhe duke parë mënyrën se si po fryjnë erërat, këto vende [më së shumti Gjermania] mund të dyfishojnë përpjekjet e tyre për të inkurajuar fort Beogradin në këtë drejtim - megjithëse një herë, është e pranishme ndikimi i ndarjes së Katalonisë.

Në mënyrën e vet, vendimi i Surinamit mund të ketë filluar një fazë të re të betejës për njohjen e Kosovës.

(Kosova Sot)