Si të parandalohen vdekjet dhe dëshpërimi në Gaza?

Si të parandalohen vdekjet dhe dëshpërimi në Gaza?
  • 27 May 2018 - 10:28

Trump, Netanyahu dhe Abdel Fattah al-Sisi i Egjiptit mund ta vendosin procesin e paqes në një kurs tjetë

Shkruan: Galen Guengerich

Me dhjetëra palestinezë të vrarë. Me qindra të plagosur. Ky është dëmi i shkaktuar gjatë shtatë javëve të kaluara nga Forcat izraelite të mbrojtjes (IDF) kundër protestuesve përgjatë rrethojës së sigurisë e cila ndanë Gazan nga Izraeli. Nëse situata nuk qetësohet urgjentisht, gjakderdhja ka të ngjarë që të bëhet edhe më e madhe. 

"Marshi i Madh i Kthimit"

Që nga fillimi i prillit, demonstrimet javore "Marshi i Madh i Kthimit" janë përqendruar në gjendjen e më shumë se 700,000 refugjatëve palestinezë të dëbuar nga atdheu i tyre në vitin 1948. Kjo situatë, e përkeqësuar nga vendimi i administratës Trump për zhvendosjen e ambasadës së SHBAsë nga Tel Avivi në Jerusalem - me ç'rast u vranë 60 palestinezë dhe rreth 2.700 u plagosën - si dhe nga festimet e përvjetorit të pavarësisë së Izraelit dhe të përkujtimit palestinez të Al Nakba ("Katastrofës"), një katastrofë tjetër duket të jetë duke u zhvilluar. Ja se si të shmangen vdekjet dhe dëshpërimi. Përderisa procesi paqësor ka ngecur, kushtet e jetesës në Gaza janë duke u bërë gjithnjë e më shumë dëshpëruese: vetëm një mesatare prej pesë orësh me energji elektrike në ditë, furnizime të pakta të ushqimit dhe ilaçeve, një shkallë e lartë të papunësisë (gati 45 përqind në përgjithësi dhe mbi 60 përqind në mesin e të rinjve ), nivelet në rritje të ndotjes së ujit (më shumë se 90 për qind janë të kontaminuara) dhe sëmundjet (pompat e ujërave të zeza kanë nevojë për energji elektrike) dhe një ekonomi që është praktikisht e ndaluar. Megjithatë, në bazë të vëzhgimeve dhe bisedave me udhëheqësit kryesorë të OJQ-ve dhe të tjerëve gjatë vizitës sime të fundit në Gaza, nuk ka asgjë të keqe që, në një nivel humanitar, nuk mund të përmirësohet ndjeshëm brenda pak muajsh. Çështja më e madhe politike, e cila ka sfiduar zgjidhjen e problemit për 70 vjet, do të marrë shumë më tepër kohë. Por, një parim themelor i sjelljes së civilizuar në botën moderne është se qeniet njerëzore nuk duhet të vdesin nga sëmundjet, uria ose forma të tjera të neglizhencës, ndërkohë që adresohen konfliktet politike.

Gaza ka nevojë për energji elektrike

Gaza nuk është Siri apo Jemen. Pjesa më e madhe e infrastrukturës është e paprekur dhe punon kur ka energji elektrike dhe institucionet themelore - shtëpitë, shkollat, spitalet, bizneset - ende funksionojnë, megjithëse në mënyrë të pasigurt. Çfarë duhet bërë? Së pari, Gaza ka nevojë për energji elektrike 24 orë në ditë, 7 orë në javë. Energjia elektrike ka qenë një çështje në Gaza, pasi Forcat Mbrojtëse të Izraelit shkatërruan centralin e vetëm të energjisë elektrike të Gazës në vitin 2006 në shenjë hakmarrjeje për rrëmbimin e një ushtari izraelit nga Hamasi - një përgjigje e ashpër dhe jo proporcionale. Edhe kështu, energjia mund të restaurohet plotë- sisht. Egjipti dhe Izraeli mund të furnizojnë lëndë djegëse për termocentralet ekzistuese, dhe të dyja mund të kthejnë linjat elektrike në Gazë. Ata e kanë bërë këtë në të kaluarën në masë të kufizuar, dhe ata mund ta bëjnë këtë tani. Kjo do të mbështeste bashkëpunimet publike dhe private që janë duke u zhvilluar për të siguruar Gazën me ujë dhe kanalizime. Së dyti, Uashingtoni duhet të rivendosë fonde të plota për USAID-in dhe Agjencinë e Ndihmës dhe Punës së Kombeve të Bashkuara (UNRWA), e cila siguron arsim, kujdes mjekësor dhe ndihmë ushqimore për më shumë se gjysmën e 2 milionë banorëve të Gazës. Shtetet e Bashkuara, vendi më i madh donator i UNRWA-s, dhanë 355 milionë dollarë për UNRWA në vitin 2017 për Gaza, por administrata Trump ka premtuar vetëm 125 milionë dollarë në vitin 2018 - dhe deri më tani ka njoftuar se është duke frenuar 110 milionë dollarë nga ky premtim. Një zyrtar i lartë më tha gjatë vizitës sime se, nëse fondet e plota nuk do të restaurohen deri në fund të majit, UNRWA do të kufizojë më tej programet e tij të kufizuara mjekësore dhe ushqimore dhe gjithashtu do të pushojë nga puna 9,000 mësues dhe do të mbyllë 275 shkolla, duke lënë 273,000 fëmijë dhe të rinj pa mundësi shkollimi, pas pushimeve verore. Pa arsim, fëmijët dhe të rinjtë e Gazës gjithnjë e më pak do të kenë gjë për të humbur - një inkubator vdekjeprurës i zemërimit dhe dhunës brenda Gazës dhe një rrezik potencial për sigurinë në Izrael. Fondet e UNRWA mund të rikthehen tani.

Nuk kanë leje udhëtimi

Së treti, 12 vjet kufizime në kalimet kufitare kanë pasur pasoja shkatërruese. Më shumë se 90 për qind e fëmijëve të Gazës nën moshën 12- vjeçare, të cilët përbëjnë një të tretën e popullsisë, nuk kanë dalë kurrë nga Gaza; izraelitët e vetëm që kanë parë ndonjëherë kanë treguar tanket dhe armët në rrugën e tyre. Gjithashtu, punëtorët nga Gaza nuk mund të kalojnë kufirin për të punuar, gjë që dëmton si Gazën, po ashtu edhe Izraelin. Përveç kësaj, dy zyrtarë të lartë të spitaleve në qytetin e Gazës më thanë që nuk ka skanera CT, aparate të rezonancës magnetike ose pajisje rrezatimi (dhe relativisht pak ilaçe për kimioterapi) në Gaza. Pacientët që kanë kancer - dhe sidomos gratë me kancer të gjirit - duhet të udhë- tojnë në Ramallah. Megjithatë, shumë prej këtyre pacientëve iu mohohet leja për të udhëtuar. Si rezultat, përqindjet e mbijetesës së kancerit në Gaza janë dukshëm më të ulëta se në vendet si Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara. Njerëzit me sëmundje të rënda nuk duhet të dënohen me vdekje në emër të sigurisë izraelite. Kufizimet më të ashpra kufitare mund të hiqen. Në kapitullin e katërt të Zanafillës, të cilin hebrenjtë, të krishterët dhe myslimanët e konsiderojnë si shkrim të shenjtë, tregohet historia e dy vëllezërve - Kainit dhe Abelit - që u ofrojnë flijime Perëndisë nga kopetë e tyre. Sipas tregimit, Perëndia favorizon kurbanin e Abelit më shumë se atë të Kainit, i cili përgjigjet duke e joshur Abelin jashtë në fushë dhe duke e vrarë atë. Kur Perëndia e pyet Kainin se çfarë ka ndodhur me Abelin, Kaini shprehë injorancë: "Nuk e di. A jam unë rojtari i vëllait tim"? "Perëndia i thotë Kainit:" Çfarë ke bërë? Dëgjo! Gjaku i vëllait tënd më thërret nga dheu". Në aspektin moral, ata që mund të ndihmojnë në shmangien e krizës humanitare në Gazë duhet të ndihmojnë - të kthejnë pushtetin, të shkruajnë çekun, të lehtësojnë kufirin. Tre burra të fuqishëm - Donald Trump i Amerikës, Benjamin Netanyahu i Izraelit dhe Abdel Fattah al-Sisi i Egjiptit - mund të bënin një ndryshim të thellë dhe kështu ta vendosin procesin e paqes në një kurs tjetër. Nëse ata refuzojnë të veprojnë, atëherë turp për ta. Pasi gjaku i banorëve të tjerë të vrarë të Gazës të thërret nga toka, gjykimi moral ndaj atyre që refuzuan të ndihmojnë do të jetë edhe më i ashpër dhe bllokimi politik do të rritet edhe më shumë. Ka ende kohë për ta shmangur një katastrofë tjetër.

(Galen Guengerich është prift i Kishës unitare "All Souls" në qytetin e Nju Jorkut dhe anëtar i Këshillit për marrëdhënie me jashtë) 

(Kosova Sot)