Brexiti pa marrëveshje, rezultati më i mundshëm i samitit të Salzburgut

Brexiti pa marrëveshje, rezultati më i mundshëm i samitit të Salzburgut
  • 26 September 2018 - 08:02
Shkruan: WOLFGANG MUNCHAU

Të gjithë duhet të përgatitemi për një Brexit pa marrëveshje. Në mungesë të zhvillimeve të mëtejshme të tilla si ndryshimi i lidershipit politik, zgjedhjet e përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar ose ndryshimi i qëndrimit nga udhëheqësit e BE-së, ne duhet ta konsiderojmë atë si skenarin më të mundshëm Udhëheqësit e BE-së kanë arritur në përfundimin se Britania e Madhe kurrë nuk do të pranojë një Brexit pa marrëveshje. Ky përfundim vë në pah pozitën e tyre negociuese. Gjykimi mund të dalë të jetë i drejtë në fund. Por, derisa të bjerë pluhuri pas samitit të Salcburgut të javës së kaluar, ky duket si një bast i rrezikshëm. Ajo që e bën procesin e Brexitit kaq të rrezikshëm është se të dyja palët vazhdojnë të keqinterpretojnë synimet e njëratjetrës. Tereza May, sikur edhe paraardhësi i saj në post, kishte gabuar kur kishte menduar se ajo mund të shfrytëzonte dallimet mes udhëheqësve të BE-së. Ndërkohë, ata, keqkuptuan kufizimet e saj politike. Shqetësimet që Brukseli dhe BE27 kanë në lidhje me propozimet e Kontrollorit të zonjës May, janë të justifikuara. Por, ata gabuan kur ato i përjashtuan në tërësi. Duke vepruar kështu, ata pa dashje e shtuan probabilitetin e Brexit-it pa marrëveshje. Ekziston ende një shans i vogël për një karrem - një kthesë irlandeze në marrëveshjen e tërheqjes plus një deklaratë politike jo-detyruese mbi marrëdhëniet e ardhshme.

Dhimbja politike
Por, deklarata e zonjës May të premten ka zvogëluar shanset e ndonjë marrëveshjeje që mund të nënkuptojë një kufi doganor brenda territorit të Mbretërisë së Bashkuar. Unë nuk shoh asnjë shans për asnjë marrëveshje të Brexiitt nëse dhe derisa BE-ja të fillojë të sjellë të paktën një probabilitet të vogël pozitiv për një Brexit pa marrëveshje. Ne nuk jemi ende atje. Disa liderë të BE-së zgjodhën këtë javë për të hedhur poshtë për një ndryshim të Brexitit. Një faqe interneti e njohur gjermane e lajmeve po udhëhiqte me një histori rreth një ministri britanik që përjashtonte një referendum të dytë. Kjo dukej një surprizë e vërtetë për ta. Për aq kohë sa pritja e një ndryshimi të Brexitit në Mbretërinë e Bashkuar vazhdon, nuk mund të ketë marrëveshje. Është e mundur që pozicioni i BE-së të zhvendoset teksa afrohemi me një Brexit pa marrëveshje. Votuesit e Britanisë së Madhe, pasi votuan për Brexit, mund të jenë të përgatitur të paguajnë një çmim ekonomik për t'u larguar nga BE-ja. Votuesit dhe kompanitë kontinentale nuk janë të përgatitura në mënyrë të ngjashme për të bërë një sakrificë dhe shumë punë në BE janë në rrezik. Gjermania dhe Holanda kanë suficite të mëdha bilaterale tregtare me Mbretërinë e Bashkuar. Ekonomistët vazhdojnë të vënë në dukje se paaftësia e arritjes së një marrëveshjeje do të ishte më e keqe për Mbretërinë e Bashkuar, sesa për BE-në. Kjo është e vërtetë, por nuk arrin të njohë një pikë më të rëndësishme: BE-ja ka një prag shumë më të ulët të dhimbjes politike për një Brexit të vështirë. Taktika më e mirë për negociata për kryeministren britanike është ajo që u sinjalizua në fjalimin e saj televiziv të premten: mos bëni asgjë derisa BE-ja të lëvizë, t'i përmbahet propozimit të saj në thelb, ndoshta duke bërë disa përmirësime teknike, ndoshta t'i japë një titull tjetër, përkundër faktit se afatet janë duke kaluar, deri në vitin 2019. Duke hedhur poshtë plotësisht planin e Kontrollorit, BE-ja po ashtu nuk vërejti një mashtrim: ata mund t'u ofronin pro-evropianëve të Mbretërisë një rrugë të fuqishme drejt anëtarësimit të plotë në BE në të ardhmen. Një nga arsyet pse mbështetësit e fortë të mbetjes së Britaninë në BE janë kaq të dëshpëruar për ta anuluar Brexitin (dhe ngurrojnë të miratojnë një marrëveshje tërheqjeje) është dëshira për të ruajtur pozicionin "opt-out" të Mbretërisë së Bashkuar. BE-ja mund të ketë ofruar garanci për anëtarësimin e ardhshëm në BE, duke përfshirë një premtim se Britania e Madhe nuk do të ketë nevojë të bashkohet me eurozonën.

Mundësia e ribashkimit me BE-në
Kundërshtarët e Brexitit konsiderojnë një kthim të ardhshëm në anëtarësimin në BE si një alternativë e dytë më e mirë. Por, konsiderojeni alternativën: një Brexit i vështirë që do të vinte pas dështimit të arritjes së një marrëveshjeje për dalje. Neni 50 i Traktatit të Lisbonës është shumë i qartë për këtë pikë. Sikur Britania e Madhe do të dëbohej nga BE-ja, dyshoj që liderët evropianë madje do të uleshin me Mbretërinë e Bashkuar për të negociuar ndonjë marrëveshje të thjeshtë tregtare. Bashkëpunimi në politikën e sigurisë do të përfundonte. Dhe derisa sistemet ekonomike ndryshojnë me kalimin e kohës, pengesat për rihyrje në BE do të rriten. Mundësia e ribashkimit me BE-në do të humbiste për një gjeneratë, ndërsa rënia dakord për t'u larguar do të mbajë të hapur mundësinë e anëtarësimit të ardhshëm. Kjo perspektivë duhet të ketë njëfarë vlere si për BE-në, ashtu edhe për të kundërshtarët e Brexitit në Britani. Tani nuk ka asnjë alternativë për znj. May, përveçse t'i çojë negociatat në pikën e duhur. Në ndërkohë, të gjithë duhet të përgatitemi për një Brexit pa marrëveshje. Në mungesë të zhvillimeve të mëtejshme të tilla si ndryshimi i lidershipit politik, zgjedhjet e përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar ose ndryshimi i qëndrimit nga udhëheqësit e BE-së, ne duhet ta konsiderojmë atë si skenarin më të mundshëm. Shkruan: WOLFGANG MUNCHAU KOSOV

(Kosova Sot)