E ardhmja e iluzionit të Putinit

E ardhmja e iluzionit të Putinit
  • 04 March 2018 - 08:13

ZGJEDHJET NË RUSI NUK JANË MË TË DREJTA E AS TË LIRA

Shkruan: SERGEI ALEKSASHENKO

Putini nuk ka gjasa të paraqesë ndonjë ndryshim thelbësor politik pas fitores së tij të ardhshme

I vetmi ndryshim është se vetëm një kandidat ishte në votim atëherë, ndërsa sot ka disa, që ushtrimi të duket më i besueshëm. Një tjetër siguri rreth zgjedhjeve të ardhshme është se Putini do të ringjallet edhe një herë, siç ka bërë tashmë katër herë

Rezultati i zgjedhjeve presidenciale të Rusisë më 18 mars do të jetë një përfundim i parëndësishëm: Vladimir Putin, kandidat i këtyre zgjedhjeve, do të fitojë pas marrjes së 5-6 herë më shumë vota se kandidati i vendit të dytë. Zgjedhjet në Rusi sot nuk janë më të drejta, të lira, apo konkurruese se në kohët e Bashkimit Sovjetik. I vetmi ndryshim është se vetëm një kandidat ishte në votim atëherë, ndërsa sot ka disa, që ushtrimi të duket më i besueshëm. Një tjetër siguri rreth zgjedhjeve të ardhshme është se Putini do të ringjallet edhe një herë, siç ka bërë tashmë katër herë. Rilindjet e tij më të hershme erdhën në fund të tetorit 2003, pas arrestimit të oligarkut ekzistues Mikhail Khodorkovsky, pastaj në vitin 2004, kur një tjetër model i ri Putini u shfaq për zgjedhjet e atij viti. Pas zgjedhjeve të vitit 2008, Putini duhet të gjejë mënyra për të menaxhuar presidentin e ri të zgjedhur të Rusisë, Dmitry Medvedev. Dhe pastaj në vitin 2012, një Putin luftarak - ai që më vonë do të pushtonte Ukrainën - mblodhi mbështetësit e tij në sheshin e Moskës "Poklonnaya Gora", mposhti protesta masive dhe u kthye në presidencë. Pavarësisht nga aftësia e tij për transformim, Putini nuk ka gjasa të paraqesë ndonjë ndryshim thelbësor politik pas fitores së tij të ardhshme. Reformat gjithëpërfshirëse të llojit të propozuar nga ish-ministri i financave Aleksey Kudrin nuk janë në kartat. Putini është një "qen i vjetër" ai nuk do të mësojë truket e reja. Për të parashikuar se çfarë mund të bëjë Putini në mandatin e tij të ardhshëm në detyrë, shqyrto pesë prirjet që e kanë përcaktuar Rusinë gjatë sundimit të tij 18-vjeçar. I pari është përshkallëzimi i konfrontimit politik dhe ushtarak me Perëndimin, i cili e ka kthyer Rusinë në një shtet mashtrues që kërcënon fqinjët e saj.

Edhe gjashtë vjet stagnim ekonomik dhe izolim ndërkombëtar

E dyta është një konsolidim gradual i pushtetit në duart e një rrethi të vogël të elitave, të cilët kanë zëvendësuar burokracinë, parlamentin dhe gjyqë- sorin si vendimmarrësit përfundimtarë të Rusisë. Një prirje e tretë është rritja e mbështetjes në përdorimin e forcës, veçanërisht nga ana e policisë sekrete, në jetën politike. Me pak ose aspak prova, Shërbimi Federal i Sigurisë (FSB), pasardhësi i KGB-së, tani mund të burgosë ministrat federalë, guvernatorët rajonalë, udhëheqësit e opozitës, drejtorët e teatrit, aktivistët mjedisorë ose qytetarët e zakonshëm rusë që shprehin pikëpamjet politike në 'Twitter' ose 'Facebook'. Një e katërta, e lidhur me trendin është kufizimi i lirive të garantuara me kushtetutë, duke përfshirë të drejtat e votimit dhe të drejtat e shprehjes dhe mbledhjes. Dhe një trend përfundimtar është erozioni gradual i të drejtave pronësore, i cili i ka lënë biznesmenët rusë të gatshëm të investojnë në vend. Të gjitha këto tendenca negative do të vazhdojnë edhe nëse ritmi i rënies është i diskutueshëm. Zgjedhja e Putinit pothuajse me siguri do të thotë edhe gjashtë vjet të stagnimit ekonomik dhe izolimit ndërkombëtar. Ai mund të flasë për nevojën për reforma; por pas gati një gjenerate në pushtet, fjalët e tij nuk mund të besohen më. Në mandatin e ardhshëm ai kërkon që të fokusohemi në veprimet e tij - atë që ai bën, jo atë që thotë. Sipas mendimit tim, ka katër skenarë të besueshëm. Së pari, Putin do të kërkojë të pozicionojë veten si president për jetën, duke mbajtur një referendum për të eliminuar kufirin kushtetues të dy mandateve të njëpasnjëshme presidenciale. Ose ai mund të zgjidhej si president i Shtetit të Bashkimit të Rusisë dhe Bjellorusisë, me presidentin aktual të Bjellorusisë, Alexander Lukashenko, që shërbeu si kryeministër. Shteti i Bashkimit ka qenë në gjumë që nga viti 1997, por mund të ringjallej për t'u shërbyer qëllimeve të Putinit.

Putini do të bëhet gjithnjë e më i preokupuar me problemet e tij ekzistenciale

Në skenarin e dytë, Putini do të bëjë rus Deng Xiaoping. Ai do të pranonte se modeli i tanishëm politik i Rusisë është i paqëndrueshëm dhe të thërrasë një "tryezë të rrumbullakët" të përfaqësuesve nga i gjithë vendi për të dalë me një kornizë për një sistem të ri. Delegatët mund të vendosnin rregulla për një periudhë kalimtare që përbëhej nga dy vitet e fundit të presidencës së Putinit, pas së cilës Rusia do të hyjë në një epokë të re politike. Ose, ashtu si Boris Yeltsin para tij, Putini mund të deklarojë veten të shterur dhe të emërojë një pasardhës. Në skenarin e tretë, ai pasardhës mund të jetë një liberal si Medvedev, ndërsa në skenarin e katërt, do të ishte një konservator si zëvendëskryeministri Dmitry Rogozin, i cili aktualisht mbikëqyr industrinë e mbrojtjes. Në këto dy skenarë të fundit, nuk ka rëndësi nëse pasardhësi është liberal apo konservator. Ajo që ka rëndësi është nëse lloji i udhëheqësit mund të mbajë pushtetin njëherë në zyrë. As Medvedevi as Rogozini nuk do të ishin në gjendje ta mbajnë sistemin aktual ashtu siç është. Por për çdo reformë që mund të bëjnë përpjekje do të kërcënonte domosdoshmërisht interesa të forta dhe të rrënjosura dhe kështu do të destabilizonte balancën ekzistuese të pushtetit. Për më tepër, është e paqartë se çfarë lloj marrëdhënieje Medvedev apo Rogozin do të kishte me FSBnë, ose nëse ndonjëri mund të siguronte mosinterferencën e policisë sekrete në jetën politike të vendit pas Putinit. Unë nuk do të spekuloj se cili prej këtyre katër skenarëve ka më shumë gjasa. Sidoqoftë, të gjithë ngrenë të njëjtën pyetje: Në vitin 2024, a do të jetë lideri i Rusisë Putin 5.0 apo dikush tjetër? Çfarë- do që të ndodhë, ne mund të jemi të sigurt se me çdo ditë, Putini do të bëhet gjithnjë e më i preokupuar me problemet e tij ekzistenciale: Çfarë do te ndodh më pas?

(SERGEI ALEKSASHENKO, është bashkëpunëtor i lartë i Institutit Brookings) 

Ky shkrim është shkruar ekskluzivisht për Project Syndicate, pjesë e së cilës është gazeta "Kosova Sot"

(Kosova Sot)