Xhaketat e verdha janë këtu për të qëndruar

Shkruan: Slawomir Sierakowski 

Xhaketat e verdha janë kryesisht nga klasat e mesme të ulëta dhe nga klasa punëtore, e jo nga vetë fundi i shkallës sociale. Shumica nuk janë as të papunësuar, as mohues të ndryshimeve klimatike, por kundërshtojnë me forcë një taksë që ata besojnë se nuk mund ta përballojnë për të paguar Sulmi terrorist në një treg të Krishtlindjeve në Strasburg, Francë, më 11 dhjetor, erdhi pas një muaji në të cilin protestat "Xhaketat e verdha" në Paris dhe qytete të tjera dominonin titujt ndërkombëtarë.

Policia franceze që nga ajo kohë ka gjurmuar dhe vrarë sulmuesin në një shkëmbim zjarri, dhe një ligj i vjetër i politikës thotë se francezët tani do të tubohen pas Presidentit Emmanuel Macron - të paktën për momentin. Kjo është ajo që ndodhi pas sulmeve në zyrat e 'Charlie Hebdo'-s në vitin 2015, kur popullariteti në rënie i presidentit të atëhershëm Francois Hollande u kthye për momentin. Ai gjithashtu ndihmon për të shpjeguar se si Vladimir Putin, më parë një entitet i panjohur, e forcoi fuqinë e tij në Rusi pas një serie bombardimeve në vitin 1999. Natyrisht, në atë rast, gazetarët hulumtues kanë ofruar prova të mjaftueshme për të sugjeruar që qeveria të orkestrojë sulmet për të forcuar mbështetjen e saj publike. Megjithëse protestat e xhaketave të verdha vazhdojnë, gjakrat janë ftohur, duke i dhënë një afat Macronit. Por rrënjët socio-ekonomike të lëvizjes mbeten. Siç e di kushdo që sado pak njeh historinë franceze, forcat konkurruese të revolucionit dhe Bonapartizmi kanë dalë prej kohësh me rezultate politike. Macron i detyrohet presidencës së tij tek ky i fundit. Shumë prej tyre i përkasin grupit në rritje të "të varfërve që punojnë" Francezët u joshën nga triumfalizmi evropian i reformatorit të ri, jo për shkak se ata janë veçanërisht të interesuar për Bashkimin Evropian (ata nuk janë), por për shkak se dukej se donte një kthim të madhështisë franceze perandorake. Por nuk zgjati shumë që spektri i revolucionit të kthehej. Është e qartë, Macron ka keqkuptuar suksesin e tij. Ai kishte gabuar duke menduar se votuesit francezë e zgjodhën atë për ta reformuar BE-në. Edhe pse francezët dëshirojnë për madhështinë kombëtare, ata e urrejnë po aq edhe varfërimin ekonomik. Macron duhet të ketë drejtuar vëmendjen e tij në këtë çështje të fundit. Në vend të kësaj, ai nisi një sërë reformash që nxitën pakënaqësinë e masave.

Për shkak të vetë-prezantimit të tij elitist dhe sfondit personal, Macron tashmë dukej si një përfaqësues i të pasurve. Por ai i bëri gjërat edhe më keq duke udhëhequr përpjekjet e tij për reforma me liberalizimin e tregut të punës dhe një ulje të taksës së pasurisë. Kur ai paraqiti një taksë të re për karburantin me naftë në emër të reduktimit të emetimeve të dyoksidit të karbonit, të punësuarit francezë që udhëtonin për ditë, e panë atë si një fyerje personale. Sikur të ishim ende duke jetuar në shekullin XX, fakti që një taksë ekologjike ndaj karburantit nxiti njerëzit të vishnin xhaketat e verdha (të cilat të gjithë shoferët në Francë duhet të mbajnë në automjetet e tyre) dhe të dilnin në rrugë, nuk do të ishte kushedi çfarë ngjarjeje. Por, në vitin 2018, kjo është shumë e rëndësishme. Si simbolikisht dhe praktikisht, reagimi i përhapur kundër taksave të propozuara të karburantit i frustron përpjekjet e nevojshme dhe urgjente për ta luftuar ngrohjen globale. Por, nuk mund të supozojmë se kushdo që kundërshton reformat ekologjike është një mohues i ndryshimit të klimës, dhe për këtë arsye lakmitar, idiot ose të dyja bashkë. Edhe nëse të gjithë e pranojnë nevojën për të reduktuar emetimet e gazrave serrë, kjo nuk do ta zgjidhë gjendjen e punëtorëve që mezi mund të arrijnë të mbijetojnë. Xhaketat e verdha janë kryesisht nga klasat e mesme të ulëta dhe nga klasa punëtore, e jo nga vet fundi i shkallës sociale. Shumica nuk janë as të papunësuar as mohues të ndryshimeve klimatike, por kundërshtojnë me forcë një taksë që ata besojnë se nuk mund ta përballojnë për të paguar. Shumë prej tyre i përkasin grupit në rritje të "të varfërve që punojnë", të cilët nuk kanë zgjidhje përveçse të pranojnë vende pune me pagë të ulët, ku ata shpesh janë të mbingarkuar dhe të pasigurt. Dhe, për shkak se nuk janë të papunë, ata dhe problemet e tyre anashkalohen lehtësisht nga elitat franceze. Xhaketat e verdha janë bërë një simbol i fuqishëm Në Francë, vetë papunësia është e lartë (rreth 9%), dhe kështu vështirë të injorohet. Por, kur kësaj i shtohen edhe të punësuarit e varfër, mund të shohim se vendi ka një problem serioz para vetes. Dhe, Franca nuk është e vetmja në këtë aspekt, në mesin e ekonomive të përparuara. Ekonomistët vlerësojnë se Francës do t'i kushtojë 500 euro (573 dollarë) për person në vit për të përmbushur detyrimet e saj për reduktimin e emetimeve sipas marrëveshjes së klimës së Parisit 2015. Kjo është shumë, sidomos duke pasur parasysh se të ardhurat e disponueshme familjare u rritën me vetëm 8% midis viteve 2007 dhe 2017, ku nga kjo rritje nuk u prekën shumica e mbështetësve të xhaketave të verdha.Për më tepër, pasiguritë ekonomike që çuan në ngritjen e xhaketave të verdha janë të komplikuara nga fragmentimi social dhe shpërndarja gjeografike. Si rezultat i deindustrializimit, njerëzit me interesa të ngjashme janë më pak të koncentruar në komunitetet e mëdha të fabrikave; dhe si rezultat i globalizimit, punëtorët e pakualifikuar janë çmuar nga qytetet e mëdha.

Pothuajse sipas përkufizimit, ata që jetojnë në Paris nuk kanë nga çka të frikësohen, sepse ata janë përfitues të lartë të globalizimit. Por për të gjithë të tjerët, puna dhe pjesëmarrja në jetën qytetare kërkon lëvizje në distancë. Kjo është arsyeja pse taksa e karburantit e propozuar godet aq afër shtëpisë dhe pse xhaketat e verdha janë bërë një simbol i fuqishëm dhe i dukshëm. Ka shumë të ngjarë që xhaketat e verdha do të na shoqërojnë edhe për një kohë të gjatë. 

(Kosova Sot)