BE-ja e painteresuar për një shtyrje të madhe të Brexitit

E vetmja mundësi e njëanshme për Britaninë tani do të ishte revokimi i plotë i Brexitit

BE-ja do të bllokohet në debate të pafundme rreth kontributeve të Brexitit dhe Britanisë në buxhetin evropian? Vetëm budallai do të parashikonte se çfarë do të vendosnin. Por ka argumente racionale dhe strategjike kundër zgjerimit. A mund të jemi të sigurt se askush nuk do t'i përdorë ato?

Është e vështirë të ekzagjerohet rëndësia e refuzimit të traktatit Brexit të kryeministres Theresa May në Dhomën e ulët të parlamentit, të premten. Kontrolli - nëse një gjë e tillë ka ekzistuar ndonjëherë - tani ka kaluar tek udhëheqësit në Këshillin Evropian. E vetmja mundësi e njëanshme për Britaninë tani do të ishte revokimi i plotë i Brexitit. Por, parlamenti gjithashtu e hodhi poshtë atë plan gjatë serisë së javës së kaluar të votave indikative. Çfarë do të bëjë Këshilli i Evropës nëse Znj. May sërish nuk arrin ta shtyjë marrëveshjen e saj? Vini re marrëdhënien e anasjelltë në pritjet në Bruksel dhe Londër në lidhje me shanset për një Brexit pa marrëveshje. Komentuesit britanikë duket se nuk e konsiderojnë asnjë marrëveshje si një rrezik bishti. Disa zyrtarë evropianë e quajnë atë rezultat më të mundshëm. A po lodhen? Unë nuk mendoj kështu. Ne nuk e dimë se çfarë do të vendosë këshilli nëse kërkohet të zgjasë afati kohor edhe kur të takohet javën e ardhshme. Por ne e dimë atë që ata vendosën 10 ditë më parë, dhe se si u zhvillua debati i tyre.

Neni 50 i Traktatit për Bashkimin Evropian thotë se ato duhet të vendosin me unanimitet. Por mos mendoni për këshillin si një dhomë votimi. Vetoja ka të bëjë me dinamikën e debatit, por askush nuk ndez një kartë të kuqe me fjalën "veto" të shkruar në të. Këshilli nuk pranoi kërkesën e Znj. May për një zgjatje deri më 30 qershor, por diskutoi disa data para se të përfundonte më 12 prill - data e fundit me të cilën qeveria britanike duhet të japë njoftim ligjor nëse do të mbajë zgjedhje për BE. Ata gjithashtu parashtruan dy parakushte për një zgjatje të gjatë. E para është se Britania e Madhe do të duhet të marrë pjesë në zgjedhjet evropiane më 23 maj. E dyta është kërkesa që Mbretëria e Bashkuar duhet të propozojë një rrugë politike përpara. Ky kusht është më pak konkret, por jo më pak i rëndësishëm. Nëse May do të hynte në dhomë vetëm me premtimin e një vote tjetër domethënëse, udhëheqësit e BE-së do ta dërgonin atë në shtëpi. Zgjedhjet e përgjithshme do të kualifikoheshin si një arsye për të zgjatur. Një referendum i dytë mund, por gjithashtu do të ngrejë çështje të vështira. Cila do të jetë pyetja? Cilën anë do ta mbështesë May? E pasardhësi i saj?

Shanset që ajo mund të japë përgjigje të kënaqshme për këto pyetje janë zero. Në këtë pikë, diskutimi ka shumë gjasa të lëvizë në një drejtim tjetër. Ndoshta dikush do të pyesë: çka nëse rezultatet e referendumit të dytë konfirmojnë ato të të parit? A nuk do të ishte më mirë që BE-ja të tërhiqe prizën tani, në vend që të rrezikohet të tërhiqet në një vrimë të zezë? Këshilli gjithashtu do të marrë në konsideratë pasojat e dorëheqjes së mundshme të kryeministres May. Imagjinoni idenë e kryeministrit Boris Johnson nga perspektiva evropiane. Ai do të bëhej anëtar i plotë i votimit në këshill. Më 10 prill, udhëheqësit do të kishin mundësi unike ta ndalonin këtë. Vështirë të mohosh tundimin.

Argumentet racionale

Shumëçka është në rrezik për udhëheqësit. Grupet kryesore të qendrës së majtë dhe të qendrës së djathtë në Parlamentin Evropian do të humbasin shumicën e tyre të përbashkët për herë të parë. Ndërtimi i koalicionit do të bëhet më i rëndësishëm. Emmanuel Macron, presidenti francez, nuk është pjesë e asnjë grupi dhe është i prirur të rrisë levave të tij në politikën evropiane.

Nëse Mbretëria e Bashkuar do të largohej, 27 nga 73 ulëset e saj në Parlamentin Evropian do të shpërndaheshin. Dy fituesit më të mëdhenj neto do të ishin Franca dhe Spanja me pesë vende shtesë secila. Çuditërisht, të dy vendet janë ndër më skeptiket për një zgjatje të gjatë. Nëse Mbretëria e Bashkuar do të detyrohej të mbante zgjedhjet e BE-së, atëherë Macron do të ndikohet në dy mënyra. Me pesë më pak vota në dispozicion të Francës, ai do të konkurronte për një pjesë më të vogël të pites. Dhe ai nuk ka aleatë të fortë në Mbretërinë e Bashkuar. Deputetët e vendeve të punës do të mbeteshin në grupin e socialistëve dhe demokratëve, ndërsa anëtarët e konservatorëve dhe partisë Ukip do të shpërndaheshin midis grupeve euroskeptike dhe nacionaliste. Macron nuk ka asgjë për të fituar nga Britania e Madhe që merr pjesë në zgjedhje. Megjithatë, ka dy argumente pse udhëheqësit e BE-së mund të bien dakord për një zgjatje të gjatë. Së pari, këshilli tradicionalisht nuk humbet kurrë një shans të tillë. Zgjerimet janë në ADN-në e tyre.

Së dyti, ata që mendojnë të tërheqin prizën do të duhet të përballen me kritikat se dëmtojnë interesat strategjike të BE-së - me arsyetimin se BE-ja do të jetë më e dobët pa Mbretërinë e Bashkuar si një anëtar në planin afatgjatë. Udhëheqësit e BE-së me siguri dhe me të drejtë do ta marrin këtë argument seriozisht. Por ata gjithashtu do ta pyesin veten: a do t’i bënte një Brexit i frustruar me të vërtetë ata më të fortë dhe më të bashkuar? A do të jepte një kontribut pozitiv në çështjet strategjike që BE-ja duhet të ballafaqohet me kryeministrin e ardhshëm të Mbretërisë së Bashkuar - një euroskeptik konservator ose Jeremy Corbyn, udhëheqësi i laburistëve? Apo BE-ja do të bllokohet në debate të pafundme rreth kontributeve të Brexitit dhe Britanisë në buxhetin evropian? Vetëm budallai do të parashikonte se çfarë do të vendosnin. Por ka argumente racionale dhe strategjike kundër zgjerimit. A mund të jemi të sigurt se askush nuk do t'i përdorë ato?

(Kosova Sot)