Veprat e mëdha kërkojnë cilësi njerëzore që lindin vetëm në shoqërinë e lirë

Veprat e mëdha kërkojnë cilësi njerëzore që lindin vetëm në shoqërinë e lirë
Veprat e mëdha kërkojnë cilësi njerëzore që lindin vetëm në shoqërinë e lirë

Ali Hertica

  • 11 December 2019 - 17:35

Një filozof thotë se nuk ka gjë tjetër që të bëjë më shumë vepra të mëdha sesa demokracia e konsoliduar,shtrohet pytja a ka demokraci të konsoliduar në Kosovë...?

Veprat e mëdha kërkojnë cilësi njrëzore që lindin vetëm në shoqërinë e lirë.Këtu bëhet fjalë,në radhë të parë,për një lloj të veçantë patriotizmi.Kjo nuk ka të bëjë me dashurinë instinktive për atdheun,që shfaqet kur njeriu identifikohet me vendlindjen ose vendbanimin.Ajo nuk krijon zell të vazhdushëm,ajo me të vërtetë,mund ta shpetonte vendin në kohë krize,por gjobitet në kohë paqeje.Ky patriotizem e ka prejardhje të interesat vetijake dhe të arsyjes siçë i kemi shumë e shumë liderë Kosovar me këtë prejardhje të patriotizmit të interesave vetijake.

Patriotizmi racional lind te njerëzit që kanë të drejta politike dhe i përdorin ato,kur marrin pjesë në qeverisjen e shtetit,ata vërejnë raportin e ngushtë midis kontributit të individit dhe progresin shoqëror.

Filozofet thoinë se amerikani është mësuar të besojë se është ai që e krijon mirëqenien e përgjithshme dhe prandej punon për vendin e tij jo vetëm nga krenaria dhe detyra ,por edhe nga dëshira për të fitura.Kështu që partiotizmi racional krijojn angazhime të vazhdushëm ai ësht më frytdhënës dhe më jetëgjat në pasojat e tij.

Partiotizmi racional ,nga ana tjetër,është forma e vetme e shpirtit të qytetarisë,që ka gjasa të mbijetojë në një shoqëri moderne.Nëpërmjet sekularizmit dhe diturisë dobësohen lidhjet sintimentale të njerëzve me atdheun.Në një fazë të vështirë kalimtare,,njerëzit janë ...të lirë nga tradita dhe paragjykimet e përcjella,por ende nuk kanë njohuri forcën e arsyjes.Të ringjallësh dashurinë e vjetër tradicionale për atdheun te një kombi,është po aq e pamundur sa për një të rritur që t’i kthehet përsëri botës së imagjinatës fëmijërore.

Në vend të kësaj, duhet të vendosen raporte të drejta për një partiotizëm racional duke futur demokracinë politike.

Liria politike ushqen jo vetëm partiotizmin,ajo është edhe brum i nismash produktive për shoqërinë.

Do të kish qenë e pavlevshme për një person ,që të kryente deryrën e tij në një situat konkrete,përshembull,,të përdorte paratë e fundit për të shlyar një botxh të deryrushëm,,.një njeri mund të humbasë gjithqka,me një veprim të ndërgjegjshëm dhe për sa i përket këtij veprimi,si do të dëshironte që ligjet e drejëtsisë të zhduken ashtu siq po zhduken në Kosovë kurë është në situat të palakmua ni zyrtar qeverisë ku nga universi,për një kohë të shkurtër behet shfuqizimi i ligjit.

Përderisa njerzitë kujdesen kaq shumë për interesat e tyre individuale më shum se ato shoqërore shteti do te shki në humnerë.,keto intersesa janë të lidhura ngusht me një shkall të lartë me respektin e përgjegjësisë për drejtësinë,të kuptuar qartë nga të gjithë,mund të pyesimse si mund të gjejë vend padrejtësia mbi të gjith shtresen udhëheqëse të një shteti dhe shoqërin.Cilat prirje njerëzore qenkan kaq të forta e të dhunshme sa të mposhtin ni shoqëeri të tërë dhe të errësojnë interesat e mirëfillta të një shoqërie.

Kjo rirje është një lloj ,,miopie,,ku u kushtohen rëndësi mundësive afatshkurtra që sa më shum ti kepqrdorin ato në atë kohë.Një situatë e tillë e caktuar,ka një pamje të qartë dhe të gjallë të asaj që fiton dikush nga taksat e shtetit,por pasojat negative janë përkundrazi,të paqarta dhe mund te duken të parëndësishm,prandaj është vështirë t,i rezistosh tundimit për të thyar ligjin .

Ky është shkaku që njerzitë,shpesh veprojnë kundër interesave të tyre të qarta dhe që prapelqejnë një të mirë,fare pa rëndësi,që mund të arrihet menjëherë jasht rregullave shoqërore.Pasojat e thyara të parimeve të drejtësisë,duken të largëta dhe nuk mund të balancojnë të mirat e drejtpërsdrejta që vijnë si rezultat i padrejtësisë.

Do të ishte lehtë,po të mendoni kështu të gjithë.Edhe njerzitë me aftësi për të parë përtej momentit dhe që i kanë parasysh pasojat e largëta.mund të bien në ngasje për të thyar ligjin,sepse i frikësohen humbejes në kunkurrencen për të mirat matriele.

(Kosova Sot Online)