Një deklaratë e shtrembëron realitetin për shkak të interpretimi të gabuar

Një deklaratë e shtrembëron realitetin për shkak të interpretimi të gabuar
Një deklaratë e shtrembëron realitetin për shkak të interpretimi të gabuar

Ali Hertica

  • 25 April 2020 - 12:34

Nuk është e vështirë të shihet një deklaratë ku zvogëlon një kulturë politike dhe demokratike në orientimin e njerëzve ndaj vlerave dhe idealeve demokratike. Nuk shpjegon se si dhe pse lindin orientime të tilla, cilat janë tiparet e tyre, cili është mekanizmi i ndikimit të tyre në qenien politike. Vetë vlerat dhe idealet demokratike, si dhe lidhja e tyre me vlerat  idealet  e politike, kanë nevojë për koment. Gjithashtu nuk është e qartë pse një kulturë politike demokratike zbulohet përmes fenomeneve të tilla si "sundimi i ligjit dhe shoqëria civile, pjesëmarrja e lirë në politikë, pluralizmi ideologjik, politik  ekonomik,  ku përparësia e të drejtave të njeriut dhe civilëve është një gjuhë e pasur politike".

Për shembull, sundimi i ligjit dhe shoqëria civile si fenomene të veçanta shoqërore kanë përbërësin e tyre kulturor, ekzistues në formën e kulturës juridike dhe civile. Natyrisht, në këtë rast po flasim për një kulturë që është e ndryshme nga pamja nga kultura politike. Lindin pyetje, pse duhet të lidhen këto fenomene të ndryshme, këto lloje të ndryshme të kulturës? Pse duhet të zbulohen tiparet e një kulture politike demokratike përmes llojeve të tjera të kulturës shoqërore? Nuk ka përgjigje. Deklarata për bartësin kryesor të një kulture politike demokratike, e cila quhet klasa e mesme, gjithashtu duket e diskutueshme. Si një lloj kulture shoqërore, çdo kulturë politike, përfshirë një kulturë politike demokratike, në ekzistencën e saj nuk është e lidhur drejtpërdrejt me individë (ose edhe me një klasë njerëzish), por me institucione politike, d.m.th. me forma të caktuara të organizimit shoqëror. Institutionsshtë institucione politike që janë bartësit e kulturës politike.

Nga ana tjetër, njerëzit bashkohen me kulturën politike, duke u bërë pjesë e institucioneve politike dhe duke përdorur aftësitë e tyre. Nga të gjitha sa më sipër, rrjedh se këndvështrimi i propozuar i një kulture politike demokratike ka nevojë për zhvillim të mëtutjeshëm. Vëmë re një përpjekje tjetër për të karakterizuar një kulturë politike demokratike. Përfaqësohet nga propozimi i mëposhtëm: "Kultura politike e një shoqërie demokratike manifestohet kryesisht në shkallën në të cilën njerëzit marrin pjesë në organizimin, administrimin dhe kontrollin e qeverisë". Në këtë deklaratë, vlen të përmendet se një kulturë politike demokratike është e lidhur me veprimtarinë e vetë njerëzve, d.m.th. në thelb me veprimtari demokratike.

Në këtë drejtim, duhet theksuar se ky lloj aktiviteti nuk është një mënyrë për të zbatuar një kulturë politike demokratike, por një kulturë demokratike që korrespondon me të. Shtë e rëndësishme të bëhet dallimi midis një kulture politike që ka karakter demokratik, d.m.th. për shkak të demokracisë, të lindur nën ndikimin e saj, dhe në të vërtetë një kulturë demokratike, duke pasqyruar tiparet e funksionimit të jo politikës fare, por vetë demokracisë. Kjo është e para. Së dyti, pohimi se "njerëzit janë të përfshirë në organizimin, administrimin e pushtetit shtetëror" nuk është i saktë. Një deklaratë e tillë shtrembëron realitetin dhe ky shtrembërim është për shkak të një interpretimi të gabuar të thelbit të demokracisë dhe rolit të saj në jetën e shoqërisë dhe shtetit. Le ta shqyrtojmë këtë problem më hollësisht me shembullin e thënies së mëposhtme:

"Demokracia, d.m.th. demokracia është në thelb të çdo regjimi politik demokratik. Do të thotë një formë e qeverisjes në të cilën popullata merr pjesë në ushtrimin e pushtetit shtetëror përmes drejtpërdrejtë (kur qytetarët, për shembull, në një referendum, marrin direkt vendime për çështjet më të rëndësishme të jetës publike) dhe demokracinë përfaqësuese (kur njerëzit ushtrojnë fuqinë e tyre përmes organeve përfaqësuese të zgjedhura prej tyre). Karakteristika thelbësore e thënies së mësipërme është se përzihet demokracia, e cila në thelb përbën një mënyrë të veçantë për të ndikuar njerëzit në shtet, me formën e qeverisë që merr formë në vetë shtetin. Demokracia dhe forma e qeverisjes në zhvillim nuk janë e njëjta gjë.

Demokracia dhe një formë demokratike e qeverisjes janë fenomene të ndryshme sociale të shkaktuara nga lloje të ndryshme të veprimit shoqëror. Hutimi i tyre, karakteristik, për shembull, i mediave, është plotësisht i papranueshëm në shkencë. Demokracia si një fenomen i veçantë lind dhe ekziston jashtë kufijve të vetë shtetësisë, përkatësisht: mes njerëzve. Demokracia përcaktohet nga një lloj i caktuar i veprimtarisë shoqërore, e cila lind në bazë të unifikimit të drejtpërdrejtë të njerëzve dhe përdoret për të ndikuar në shtet. Demokracia manifestohet përmes zgjedhjeve, demonstratave, tubimeve dhe veprimeve të tjera të përbashkëta të njerëzve, të lindur nga populli dhe që synojnë shtetësinë.

Kjo do të thotë që demokracia në thelb të saj nuk është aspak një formë e vendimmarrjes në shtet, dhe për këtë arsye nuk është një formë qeverisjeje dhe Demokracia nuk është gjithashtu një mjet i shtetit.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online"