Fakt interesant: Molla nuk ra në kokën e Njutonit

  • 13 November 2019 - 08:19
Fakt interesant: Molla nuk ra në kokën e Njutonit

Isac Njutoni thjesht dëshmoi rënien e një fryti që nxiti krijimin e ligjit të Njutonit për gravitetin universal. Rënia e mollës bëri që fizikani anglez të mendojë përse ata kanë të njëjtën trajektore, por jo se molla ra sipër kokës së tij

Historia e mollës së Njutonit është një nga historitë më të njohura dhe më të përhapura në historinë e shkencës.  Sipas legjendës, i riu Isak Njuton po qëndronte ulur poshtë një pemë molle kur një copë e këtij fruti ra mbi kokën e tij, një ngjarje e shekullit 17 që i solli atij në mendje ligjin e gravitetit.

Në realitet gjërat nuk ndodhën kështu. Njutoni, djali i një fermeri, lindi në vitin 1642 në afërsi të Grantham, Angli, dhe hyri në Universitetin e Kembrixhit në vitin 1661. Katër vjet më vonë, pas shpërthimit të sëmundjes së murtajës, shkollat u mbyllën përkohësisht duke e detyruar Njutonin të kthehej sërish në shtëpinë e fëmijërisë së tij, Wooldsthorpe Manor.

Pikërisht gjatë kësaj periudhe, Njutoni ndodhej në një kopsht dhe u bë dëshmitar i rënies së një molle nga pema. Nuk ka prova nëse fruti ra në kokën e tij, por vëzhgimi i Njuton bëri që ai të ngrinte pyetjen se pse mollët binin drejt e në tokë dhe e ndihmoi atë të zhvillonte teorinë universale të gravitetit.

Në vitin 1726, Njutoni e ndau anekdotën e mollës me Ulliam Stukeley, që e përfshiu në biografinë e tij “Kujtimet e Jetës së Isak Njuton” të publikuar në vitin 1752.

Sipas Stukeley, “pas darkës, moti ishte i ngrohtë, dhe ne shkuam në oborr duke pirë çaj nën hijen e disa pemësh molle. Pikërisht aty atij i erdhi në mendje nocioni i gravitetit”.

Matematicieni dhe fizikanti i shquar vdiq në vitin 1727 dhe u varros në Uestminster Abbey. Pema e famshme e mollës vazhdon të rritet në Woolsthorpe Manor.

(Kosova Sot Online)