Përse 40% e të prekurve me Covid-19 janë asimptomatikë?

Kur studiuesja Monica Gandhi filloi të gërmonte më thellë në vatrat e shpërthimeve të koronavirusit, u trondit nga numri jashtëzakonisht i lartë i personave të infektuar që nuk kishin simptoma.

Në një banesë në Boston kishte 147 banorë të infektuar, por 88 për qind nuk kishin simptoma edhe pse ata ndanin hapësirën e jetesës bashkë. Një fabrikë në Arkë, kishte 481 raste dhe 95 për qind ishin asimptomatike. Burgjet në Arkansasit, Karolinës së Jugut, Ohios dhe Virginia kishin 3,277 njerëz të infektuar, por 96 për qind ishin asimptomatikë.

Gjatë përhapjes shtatë mujore globale, koronavirusi ka marrë më shumë se 700,000 jetë. Por Gandhi filloi të mendojë se misteri më i madh mund të jetë arsyeja pse ka lënë kaq shumë të infektuar të padëmtuar.

Çfarë kishin që i mbronte këta njerëz asimptomatikë, të cilët jetonin ose punonin aq ngushtë me njerëz që u sëmurën apo vdiqën? A përbënte ndryshim “doza” e ekspozimit viral? A ishte gjenetike? Apo ndoshta disa njerëz kanë tashmë rezistencë të pjesshme ndaj virusit?

Përpjekjet për të kuptuar larminë e virusit më në fund po fillojnë të japin rezultate, duke rritur shpresën se njohuritë do të ndihmojnë në përshpejtimin e zhvillimit të vaksinave dhe terapive, ose ndoshta edhe të krijojnë rrugë të reja drejt imunitetit të tufës.

“Një shkallë e lartë e infeksionit asimptomatik është një gjë e mirë,” tha Gandhi, specialiste e sëmundjeve infektive në Universitetin e Kalifornisë në San Francisko. “Kjo është një gjë e mirë për individin dhe një gjë e mirë për shoqërinë.”

Koronavirusi ka ndryshime të shumta, transmetimi i pabarabartë në pjesë të ndryshme të botës, ndikimi kryesisht i butë te fëmijët. Ndoshta më tërheqëse është pjesa jashtëzakonisht e madhe e personave të infektuar pa simptoma. Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve muajin e kaluar vlerësuan se niveli i asiptomatikëve  ishte rreth 40 për qind.

Këto të dhëna i kanë dërguar shkencëtarët në drejtime të ndryshme: Disa janë duke kërkuar rolin e qelizave receptore, të cilat virusi i përdor për të infiltruar në trup, për të kuptuar më mirë rolin që mund të luajnë mosha dhe gjenetika. Të tjerët po studiojnë maskat ëpër fytyrën dhe sa mund të filtrojnë virusin, për të kuptuar nëse ata që i veshin të kishin simptoma të lehta ose pa simptoma fare.

Teoria që ka ngjallur më shumë ngazëllim javët e fundit është se disa njerëz që ecin mes nesh mund të kenë imunitet të pjesshëm. Kur SARS-CoV-2 u identifikua për herë të parë në 31 dhjetor 2019, zyrtarët e shëndetit publik e konsideruan atë një virus të ri sepse ishte hera e parë që ishte parë që shfaqej dhe njerëzit që supozohet se nuk kishin imunitet prej tij. Tani ka disa prova shumë të hershme, të cilat tregojnë se supozimi mund të ketë qenë i gabuar.

Një hipotezë e mbështetur nga një mori studimesh të kohëve të fundit, është se një segment i popullatës në botë mund të ketë mbrojtje të pjesshme falë qelizave ” të memorjes”, pjesa e sistemit tonë imunitar e trajnuar për të njohur pushtuesit specifikë. Kjo mund të burojë nga mbrojtja e tërthortë e rrjedhur nga vaksinimet standarde të fëmijëve. Ose, siç sugjeroi një studim i botuar të martën në revistën Science, imuniteti mund të burojë nga takimet e mëparshme me koronaviruse të tjera, siç janë ato që shkaktojnë ftohjen e zakonshme.

“Kjo potencialisht mund të shpjegojë pse disa njerëz të shëndetshëm sëmurën rëndë,” thotë Drejtori i Institutit Amerikan të Shëndetit Francis Collins.

Hans-Gustaf Ljunggren, studiues në Institutin Karolinska të Suedisë ka sugjeruar se imuniteti publik ndaj koronavirusit mund të jetë më i lartë se sa është sugjeruar nga studimet serologjike. Në komunitetet në Boston, Barcelone, ëWuhan dhe qytete të tjera të mëdha, përqindja e njerëzve që vlerësohet të kenë antitrupa dhe prandaj supozohet se janë imunë ka qenë kryesisht të larta. Por nëse edhe komunitetet e tjera do të kishin mbrojtje të pjesshme nga Covid-19, kjo do të rrisë nivelin e imunitetit global.

Disa ekspertë kanë shkuar deri aty sa të spekulojnë nëse disa tendenca befasuese e koronavirusit kohët e fundit, si rënia e shkallës së infeksionit në Suedi, ku nuk ka pasur bllokime ose ligj për mbajtjen e maskës, apo shkalla e lartë e infeksionit në zonat e varfëra të Mumbai-it, por pa simptoma serioze, mund të jetë për shkak të imunitetit ekzistues.

Të tjerë thonë se është shumë herët për të nxjerrë përfundime të tilla. Anthony S. Fauci, eksperti më i lartë i sëmundjeve infektive të Shteteve të Bashkuara, tha në një intervistë se ndërsa këto ide po studiohen intensivisht, teori të tilla janë të parakohshme. Ai ra dakord megjithatë që kishte të paktën një imunitet të pjesshëm në disa individë duket një mundësi.

Dhe ai tha që sasia e virusit ndaj të cilës ekspozohesh, “është pothuajse me siguri një faktor i rëndësishëm dhe i mundshëm” bazuar në ato që dimë për viruset e tjera.

Por Fauci paralajmëroi se ka shumë arsye të mundshme, përfshirë rininë dhe shëndetin e të infektuarit, që përcaktojnë nëse një individ do të jetë asimptomatikë apo do të humbë jetën nga virusi. Ai gjithashtu theksoi se edhe ata me simptoma të lehta mund të kenë probleme mjekësore të gjata.

“Ka kaq shumë faktorë të panjohur të tjerë që ndoshta përcaktojnë pse dikush është asimptomatik,” tha Fauci.(“Washington Post”)

(Kosova Sot Online)