Ja provokimet serbëve për viktimat që nuk u ndëshkuan kurrë
Para disa muajsh serbi Drago Tendxheriq kishte provokuar banorët e Biljanës në Bosnje dhe Hercegovinë. Ai kishte ngritur tre gishta dhe kishte publikuar tatoo në trupin e tij me motive çetnike, transmeton gazeta “Kosova Sot Online”.
Foto është bërë rrugës për tek varrezat e viktimave të luftës në BeH.
Prokuroria e USK-së në BeH i është përgjigjur Detektorit se në bazë të urdhrit të prokurorit dhe raportit të Administratës Federale të Policisë (FUP) të datës 27 shkurt 2023 për veprën e kryer, kundër Drago Tendxheriq është ngritur rasti për nxitje etnike, urrejtje racore dhe fetare, mosmarrëveshje ose fanatizëm.
“Lënda është në fazën e raportimit dhe ende nuk është marrë vendimi i prokurorit në të”, thekson Prokuroria e SHSK-së.
Nexhad Avdiq, në emër të familjeve të të vrarëve në Kljuc, thotë se Tendxheriqi ka vazhduar me provokimet, të cilat i publikon rregullisht përmes profilit të tij në Facebook, ashtu siç ka bërë në janar të vitit të kaluar.
“Shohim që poston disa postime “Manjaça ’92” në Facebook dhe në lidhje me këtë rast tonën nuk resht së provokuari. I kemi dërguar një letër Prokurorisë dhe kemi kërkuar informacione, por nuk kemi përgjigje” – thotë Avdiq, i cili, si shumë banorë atje është i zhgënjyer me qëndrimin e institucioneve të drejtësisë, të cilat thotë se i kanë neglizhuar.
“Ndihemi të frustruar, të pafuqishëm, të poshtëruar, të zemëruar dhe të lënduar. Mjaftoi që në 31 vjet të krimit një person të ndiqej penalisht dhe pastaj të vijnë këtu të na provokojnë”- thotë Avdiq.
Vitin e kaluar, familjet e viktimave i kanë çuar menjëherë fotografitë në stacionin policor në Kljuç dhe kanë raportuar Tenxheriqin. Raporti u pranua nga Prokuroria e Sanski Most pranë Prokurorisë Kantonale të Kantonit Una-Sana, por ende nuk është marrë një vendim prokurorial.
Behaija Krnjiq, prokuror i Prokurorisë së Bosnjës dhe Hercegovinës, i cili ka punuar për shumë vite në Departamentin Special për Krime Lufte, thotë se nuk sheh arsye që të mos veprojë shpejt në këtë situatë. Ai beson se shpejtësia e vendimmarrjes varet nga aktivitetet e prokurorit në mbledhjen e provave.
“Nëse prokurori nuk angazhohet sa duhet, një vendim i tillë nuk do të merret në të ardhmen e afërt. Megjithatë, nëse prokurori është i angazhuar, pavarësisht nga graviteti i krimit në fjalë, nuk ka asnjë arsye të veçantë për të mos marrë një vendim të shpejtë prokurorial brenda një periudhe të arsyeshme kohore. Unë nuk shoh ndonjë pengesë të veçantë në atë rrugë, pavarësisht nga krimi dhe nga ashpërsia e krimit”- shpjegon Krnjiq.
Në Biljanë afër Kljuçit, sipas aktgjykimeve të Tribunalit të Hagës, më 10 korrik 1992 u vranë rreth 200 persona, të cilët më parë u kapën dhe u morën nga shtëpitë e tyre nga pjesëtarët e ushtrisë dhe policisë, dhe në mesin e viktimave kishte gra, të moshuar dhe një foshnjë katër muajshe.
Trupat e rreth 15 qytetarëve të vrarë të Biljanës u gjetën pak kohë pas luftës në një nga varrezat e para masive të zbuluara në Bosnje dhe Hercegovinë, në lokalitetin Crvena Zemlja. Në vjeshtën e vitit 1996, trupat e 188 personave të tjerë u zhvarrosën nga gropa “Lanishte 1”, dhe me identifikim u konstatua se ata ishin marrë nga shtëpitë e tyre më 10 korrik 1992.
Për krimet në Biljanë, Marko Samardgjija, ish-komandanti i Kompanisë së Tretë të Batalionit të Sanicës, pjesë e Brigadës së 17-të të Lehtë të Këmbësorisë, u dënua me shtatë vjet burg nga Gjykata e Shtetit, i cili u shpall fajtor për marrjen, së bashku me ushtarët e tij vartës, në shkollën e këtij qyteti një grup civilësh boshnjakë, të cilët aty iu dorëzuan “një rreshteri të policisë së panjohur për të, dhe më pas u burgosën në ambientet e shkollës”.
Më vonë, Prokuroria e Bosnjë-Hercegovinës akuzoi Drago Samardgjija, ish-komandant i Brigadës së 17-të të Këmbësorisë së Lehtë, për krime kundër njerëzimit të kryera në zonën e Kljuçit, përfshirë sulmin ndaj Biljanës, por procedura kundër tij nuk filloi kurrë dhe ai vdiq në Serbi në vitin 2021.
Familjet e viktimave me të cilët foli më herët Detektor i dërguan Prokurorisë së BeH një listë me emrat e autorëve të mundshëm të këtij krimi dhe presin që diçka të bëhet. Avdiq thotë se, sipas informacioneve të tyre, Prokuroria e Shtetit ka intensifikuar punën për këtë rast.
“Në hetimin tonë të parë, Zyra e Prokurorit të BiH-së u përgjigj se ata po hetonin nëntë persona. Në ndërkohë, duhet të ketë shumë më tepër, sepse në atë krim kanë marrë pjesë më shumë se nëntë persona” – thotë Avdiq dhe shton se ata e kanë dërguar sërish hetimin në Prokurori.
Ivan Mateshiq, shef i Departamentit Special për Krime Lufte dhe zëvendëskryeprokuror i shtetit, më herët u tha gazetarëve të Detektorit se rasti për Biljanën është prioritar, se po punohet intensivisht në të dhe se deri në fund të vitit pritet një epilog.
“Duhet të dimë se kush vrau kaq shumë njerëz dhe i hodhi në atë gropë, ishte një organizatë serioze që duhej të merrte pjesë në të. Nuk mjafton të ndjekësh penalisht vetëm ndonjë komandant të ndonjë njësie në krye. Ka pasur komandantë kompanish konkrete, komandantë të atyre njësive, ekzekutorë konkretë, për të cilët jam i sigurt dhe kam informacione se një pjesë e mirë e tyre jetojnë edhe më keq” – tha atëherë Mateshiq.
Prokuroria e Bosnjë-Hercegovinës deri në fund të vitit të kaluar nuk kishte ngritur aktakuzë për krimin e kryer në Biljanë.
(Kosova Sot Online)
