Plani i SHBA-së, tri çështjet kritike që mund të sjellin finalizimin e marrëveshjes
Pavarësisht “disa pikave të mbetura të mosmarrëveshjes”, Presidenti Trump përshëndeti “progresin e jashtëzakonshëm” të bërë nga ekipi i tij drejt përfundimit të luftës së Rusisë në Ukrainë, transmeton gazeta "Kosova Sot Online".
Më parë, diplomati i tij më i lartë, Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, gjithashtu mbajti një ton optimist pas bisedimeve “shumë pozitive” për Ukrainën në Gjenevë në fundjavë. “Pikat që mbeten nuk janë të pakapërcyeshme”, tha ai.
Ndërkohë, ndërsa një i dërguar ushtarak amerikan u takua me zyrtarë rusë në Abu Dhabi, u deklarua madje se “ukrainasit kanë rënë dakord për marrëveshjen e paqes”, pavarësisht “disa detajeve të vogla që duhen zgjidhur ende”.
Kjo është kthesa optimiste që administrata Trump u ka dhënë negociatave të vështira dhe të ndjeshme që po zhvillohen aktualisht për të krijuar një qëndrim të përbashkët të SHBA-së, Ukrainës dhe Europës se si lufta e Ukrainës duhet të përfundojë me negociata.
Por sipas një burimi të lartë ukrainas me njohuri të drejtpërdrejta të negociatave, ka ende boshllëqe të konsiderueshme midis asaj që administrata Trump po kërkon nga Ukraina dhe asaj që autoritetet e sulmuara në Kiev janë të gatshme të pranojnë.
Duke folur për CNN nga kryeqyteti ukrainas, burimi u pajtua me zyrtarët e Trump se një “konsensus” ishte arritur vërtet për shumicën e pikave të përcaktuara në propozimet amerikane për paqe me 28 pika të publikuara javën e kaluar.
Por burimi tha se, larg nga të paturit vetëm disa pika të vogla mosmarrëveshjeje, ka ende të paktën tre fusha thelbësore ku mbeten dallime të rëndësishme, dallime që mund të ndikojnë ose të pengojnë përpjekjet për të negociuar një fund të konfliktit.
Së pari, çështja e ndjeshme nëse Ukraina do të dorëzonte territore kyçe në rajonin Donbas të Ukrainës lindore, të aneksuar por ende të papushtuar nga Rusia, dhe duke përfshirë “brezin e fortesës” të qyteteve dhe qytezave të mbrojtura rëndë që shihen si jetësore për sigurinë ukrainase.
Propozimet e mëparshme të SHBA-së kërkonin që Ukraina të dorëzonte tokën për t’u bërë një zonë e demilitarizuar e administruar nga Rusia. Burimi ukrainas i tha CNN se ka pasur “progres të caktuar” në atë propozim, por se ende nuk është arritur asnjë vendim mbi substancën ose formulimin në propozimet e draftit.
“Do të ishte shumë gabim të thuash se tani kemi versionin që është pranuar nga Ukraina”, shtoi burimi.
Së dyti, propozimi kontrovers i SHBA-së që Ukraina të kufizojë madhësinë e ushtrisë së saj në 600,000, një shifër e parashikuar në planin 28-pikësh, është gjithashtu duke u diskutuar. Burimi ukrainas i tha CNN se është folur për një numër të ri, më të lartë, por se Kievi ende dëshiron ndryshime të mëtejshme përpara se të jetë i përgatitur të bjerë dakord me kufizime të tilla në ushtrinë e saj.
Së fundmi, për çështjen e heqjes dorë nga ambicia e Ukrainës për t’u bërë anëtare e NATO-s, burimi i tha CNN se kjo kërkesë mbetet e papranueshme. Një lëshim i tillë do të vendoste një “precedent të keq”, tha burimi për CNN, dhe në fakt do t’i jepte Rusisë një veto mbi aleancën ushtarake perëndimore “të së cilës ajo as nuk është anëtare”.
Të tre çështjet, dorëzimi i territorit të aneksuar, demilitarizimi i Ukrainës dhe përjashtimi i saj i përhershëm nga NATO, janë arsyet më të shpeshta të përmendura nga Kremlini për të zhvilluar luftë në Ukrainë. Zgjidhja e tyre në favor të Rusisë janë gjithashtu kushtet kryesore të Moskës për t’i dhënë fund fushatës së saj brutale.
Por të tre pikat e diskutuara nga burimi janë gjithashtu vija të kuqe të ndjeshme dhe të hershme për Ukrainën, për të cilat dhjetëra mijëra trupa ukrainase kanë luftuar dhe kanë vdekur. Largimi formal nga secila prej tyre është një kërkesë e madhe dhe potencialisht do të mbartte rreziqe të konsiderueshme për udhëheqësit ukrainas që përpiqen ta bëjnë këtë.
Sido që ta paraqesë administrata Trump, këto nuk janë vetëm “disa pika të mbetura mosmarrëveshjeje”, ose “pika që nuk janë të pakapërcyeshme”, apo edhe “detaje të vogla që duhen zgjidhur”.
(Kosova Sot Online)
