Dosjet e krimeve të rënda, barrë e papërballueshme për gjyqtarët e dështuar, argat të nëntokës kriminale

Shkruan: ANALISTI- Hajrullah Tërnava 

Mënyra se si po administrohen lëndët e krimeve serioze, të rënda nëpër gjykatat tona, na bënë të jemi të bindur , se është shumë e  kuptueshme, që gjykatat dhe gjyqtarët po i frikësohen trajtimit efikas dhe përfundimit të procedurave e proceseve gjyqësore kur bëhet fjalë për krimet e rënda, qofshin ato të korrupsionit e krimit të organizuar apo edhe të natyrës tjetër penale.

Lexoni edhe:

Abazoviq me këtë video demanton ata që thonë se sivjet s’ka turistë në Mal të Zi

 Institucioni i drejtësisë i Kosovës,  gjykatat me prokuroritë, me neglizhimin që po ua bëjnë lëndëve të krimeve të rënda tani, po vjen edhe te grumbullimi i lëndëve në shtëpinë e drejtësisë.  Me këso veprime vjen deri te ngatërrimi i rendit të gjykimeve të lëndëve dhe për pasojë kemi rezultate të ulëta përfundimtare që po dëshmohet  në komuna të ndryshme në të cilat po shihet efikasitet i ulët i tyre.Një analizë e radhës e IKD-së që monitorin hap pas hapi sistemin e drejtësisë, punën e gjykatave ekziston një diferencë e konsiderueshme në zgjidhjen e lëndëve e cila është shfaqur mes departamenteve të krimeve të rënda të gjykatave themelore në vend. Sipas IKD-së, gjatë vitit 2021 Departamenti i Krimeve të Rënda në Gjykatën në Prishtinë ka qenë më i ngarkuari me lëndë, pasuar me atë në Mitrovicë. Gjykata më pak e ngarkuar ka qenë ajo e Gjakovës. Megjithatë, në numrin e lëndëve të zgjidhura me numrin e gjyqtarëve të angazhuar, DKR-ja në Gjakovë ka dalë si departamenti me efikasitetin më të lartë. Një gjyqtar mesatarisht ka zgjidhur 7.75 lëndë në muaj. Kjo gjykatë pasohet nga ajo e Prishtinës me 6.15 lëndë të zgjidhura nga një gjykatës në muaj. Pasojnë Mitrovica me 5.22, Ferizaj me 4.42, Peja me 4.4 dhe Prizreni me 4.02. Më së dobëti është Gjilani me 3.61 lëndë të zgjidhura në muaj për gjykatës. Në këtë mënyrë raportohet se mes gjykatave ka diferencë të konsiderueshme sa i përket mesatares së përgjithshme të zgjidhjes së lëndëve. Nuk ka të dhëna nga KGJK apo gjykatat se përse ndodhë një gjë e tillë. Për këtë arsye është rekomanduar që kjo çështje të trajtohet nga KGJK, për të përcaktuar shkaqet që sjellin këtë diferencë. Gjatë vitit 2021 numri i lëndëve të pazgjidhura është rritur për 81 lëndë, që sipas raportit. më 2021 ka pasur më shumë lëndë të pazgjidhura sesa një vit më herët. Monitoruesit e IKD-s hetuar se në fenomen mos kërkimit të llogaridhënies gjatë masave ndëshkuese, shqiptimit të dënimeve për krime të rënda ndaj palëve të akuzuara është mungesa e zbatimit të praktikës ligjore të dënimit që ua ndalon ushtrimin e funksioneve zyrtarëve. Pra raporti zbulon se monitoruesit e IKD-së kanë hasur në raste të shumta kur ka qenë i mundur aplikimi i dënimeve plotësuese, por nuk janë shqiptuar nga ana e gjykatës. Vërehet sidomos mungesa e dënimit plotësues të ndalimit të ushtrimit të funksioneve në administratën publike ose në shërbimin publik. Sa i përket rasteve të vrasjeve, veprave penale kundër jetës së njeriut, raportuesit e IKD-së kanë thënë se me kthimin e lëndëve në rigjykim, pos kufizimit të të drejtave dhe lirive të njeriut, familjarët po ndikon keq te familjarët që përjetojnë maltretime dhe përjetime të rënda para trupit gjykues disa herë atë që u ka ndodhur në familje. “Tek rastet e vrasjes kemi parë që një numër i madh i këtyre rasteve, qoftë për shkak të neglizhencës, qoftë për shkak të mungesës së guximit të gjyqtarëve, lëndët kthehen në rigjykim. Prej monitorimit tonë këto raste konsiderohen jashtëzakonisht të ndjeshme sepse është një ndjenjë shumë e keqe që një familjar i cili e ka humbur nënën, babanë, vëllamin, motrën apo familjarin e afërm e kanë lënë në mes të procesit gjyqësor dy e tre herë”, theksohet në këtë raport me plotë gjetje për dështime dhe neglizhime të proceseve gjyqësore që shkojnë deri në parashkrim. Gjithsesi se me këtë  po dëshmohet përfundimisht, me fakte të pa kontestueshme, se sistemi I drejtësisë së Kosovës ka nevojë imediate për reforma rrënjësore, me kuadro të afta si: gjyqtar dhe prokuror profesionistë, të guximshëm dhe të pa ndikuar, që nuk presin për ti “këshilluar” tutorët nga prapaskena për të vepruar, por veprojnë sipas ligjit dhe pa i frikësuar, ashtu sikur që edhe janë zotuar dhe betuar. Me një kulturë juridike të përpiktë dhe të përditshme kjo situate mundë edhe të përmirësohet shpejtë  dhe këto institucione do të  jenë shumë më të suksesshme në punët e tyre të përditshme, dhe gjithsesi se duhet ti kushtohet rëndësi llogaridhënies së përditshme për çdo seancë të mbajtur, dhe mbikëqyrësit ta kenë parasysh që të kërkojnë llogaridhënie nga gjykatësit dhe prokurorët për çdo seancë, sepse vetëm në këtë mënyrë do të kemi gjyqësor dhe në përgjithësi sistem të drejtësisë efikas dhe  të drejtë.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".