Cilat janë karakteristikat e një diskursi demagogjik të liderit në Kosovë?

Shkruan: Mr.Ali Hertica

Fjala "demagogji" është pjesë e fjalorit më elementar politik, e megjithatë shpesh përdoret vetëm për shpifje. Një ose tjetri nga kundërshtarët e tij politikë do të kritikohet për "demagogjinë" e tij, termi që tregon kështu natyrën e parëndësishme dhe joserioze të argumenteve të tij, duke sugjeruar gjithashtu se gënjeshtra dhe besimi i keq përbëjnë kornizën e tyre. Synimi për të mashtruar do të ishte qëllimi dhe funksioni i diskursit demagogjik. Nëse gjithçka do të reduktohej në këtë vëzhgim, nuk do të ishte e nevojshme t'i kushtoheshin disa faqe temës. Megjithatë, duke reflektuar mbi këtë term, shohim se demagogjia është si ideologjia: është gjithmonë “diskursi i tjetrit” të përdorësh një formulë të përdorur dikur nga Paul Ricœur. Ashtu si ideologjia, demagogjia përfshin marrëdhënien tonë me realitetin. Midis një premtimi dhe përmbushjes së tij, ka gjithmonë një kufi pasigurie. Është mbi këtë që luhet funksionimi i tij.Karakteristika e një nocioni polemik është të jetë relativ me një kontekst; është një armë më shumë se një argument. Përpjekja për të kuptuar fenomenin e demagogjisë, pra, nuk është e vetëkuptueshme dhe është mjaft e mundur të konsiderohet se ky fenomen nuk është në vetvete interesant (se nuk është një objekt filozofik). Megjithatë, reflektimi mbi politikën nuk ka kërkuar gjithmonë të identifikojë demagogjinë, ndërkohë që fjala përdoret disa herë në ditë në sferën mediatike.

 Për të hyrë në thelbin e çështjes, nuk ka demagogji pa gjuhë: të folurit publik mbetet një kusht i ekzistencës së tij. A do të flasim për demagogji për një qëndrim trupor? Është e vështirë të shkosh në këtë mënyrë. Një gjest ose një inskenim i trupit mund të ketë një mori kuptimesh, por nuk mund të akuzohet për demagogji. Qëndrimi është provokues, shpreh një emocion, por nuk mund të lajkatojë shpirtin edhe nëse nga ana tjetër mund të zgjojë dëshirën. Do flasim për demagogji në jetën familjare apo private? Një baba mund të gënjejë fëmijët e tij, por demagogjia presupozon një publik që duhet joshur: nëse marrëdhëniet e autoritetit ndonjëherë i referohen joshjes si një mjet, ato nuk bazohen kurrë në të. Ato presupozojnë një hierarki të pranuar lirisht e cila bën të mundur përparimin. Një baba demagog zhytet në një lloj perversiteti pasi i konsideron fëmijët e tij si votues. Është e vërtetë që familja mund të konceptohet si publike dhe që nëpërmjet zakoneve demokratike bëhet vend debati, por nuk jemi ende në praktikën e zgjedhjeve për të caktuar kryefamiljarin.Nëse nuk ka demagogji pa fjalim publik dhe pa joshje, nuk ka demagogji pa njohuri të sakta të atyre të cilëve u drejtohet. Është mirë në kuptimin që kjo e fundit është një njohuri po aq sa një njohuri.

Demagogjia kërkon njëfarë talenti dhe cilësish oratori dhe aktori. Nëse në fillim është e përshtatshme të shqyrtohet mendimi grek, kjo është mbi të gjitha sepse kjo lidhje midis gjuhës dhe pushtetit politik për herë të parë kapet dhe jepet formë. Një tekst i komentuar vetëm si Gorgias i Platonit, gjen një traditë që shënjon mendimin perëndimor: fakti i të qenit folës i qetë në asnjë mënyrë nuk jep aftësi dhe madje paraqet një rrezik të madh për drejtësinë në qytet. Më pragmatik, Aristoteli e kupton se arti i të folurit nuk është as i mirë as i keq në vetvete, përdorimi dhe qëllimi i synuar përcaktojnë vlerën e tij morale dhe politike. Për traditën greke, demagogu është udhëheqës i burrave. Kjo nuk është asgjë poshtëruese. Ai di të udhëheqë qytetin, fuqia e tij është e padiskutueshme. Në fakt, në këtë kundërvënie mes Platonit dhe Aristotelit, shkruhet një faqe reflektimi politik që shënon edhe sot. Demagogu di të flasë, të inskenojë, të joshë, por opinioni publik i jep edhe merita se di të veprojë për të mirën e të gjithëve. Një nga misteret e fenomenit demagogjik qëndron pra në këtë ambivalencë; demagogu josh aq sa tremb a bezdis. Nga pikëpamja historike, duhet habitur ky ndryshim tonesh: si kaluam nga një vlerë relativisht pozitive tek Aristoteli në një denoncim modern pa kufizime.

Demagogjia ekziston vetëm në një botë demokratike. Në monarkitë absolute ose tradicionale, ajo ekziston vetëm në formën e lajkave që dikush i detyrohet princit ose mbretit të tij. Demagogu nuk është një figurë e epokës klasike, ai është një figurë e botës greke dhe e botës moderne. Shfaqet kur qytetari njihet si subjekt autonom dhe politik, ekziston kur një parcelë pushteti shtrihet në trupin shoqëror. Kur shoqëria nuk ka ekzistencë politike, praktika e demagogjisë nuk duket të jetë një domosdoshmëri.Një person ose një deklaratë demagogjike demonstron demagogji, domethënë një strategji politike që synon të lajkatojë egon dhe emocionet e një grupi njerëzish, me qëllim që të fitojë miratimin e tyre dhe të rrisë popullaritetin e vet. Demagogu synon vetëm të rrisë fuqinë e tij dhe nuk kujdeset as për të mirën e përgjithshme, as për interesat superiore të vendit të tij, as për parimet e veta.Një diskurs demagogjik bazohet vetëm në retorikë, domethënë në artin e trajtimit të fjalëve dhe gjuhës, dhe jo në arsye, domethënë në fakte të prekshme. Prandaj është një deklaratë e pakuptimtë, madje edhe mashtruese, e cila zbulon vetëm një pjesë të së vërtetës dhe nuk citon asnjë burim apo element të verifikueshëm. Toni i përdorur është ai i një folësi të qetë, i cili lajkaton audiencën e tij për të fituar mbështetjen e tyre.

Qëndrimi politik i demagogjisë mund të krahasohet me hipokrizinë, vetëkënaqësinë ose kënaqësinë. Ai përbën një formë elektoralizmi, domethënë zbatimin e të gjitha mjeteve të mundshme (edhe më të diskutueshme) për t'u zgjedhur; apo populizmi, pra manipulimi i frikës dhe pasioneve të njerëzve për të fituar miratimin e tyre.E kundërta e një fjalimi të mbushur me demagogji është një qëndrim i rendit të së vërtetës, ndershmërisë, drejtësisë dhe vlerave. Përkufizimi i demagogjisë na kthen në mënyrë konfuze të nocionit të realitetit. Nëse demagogu gjenjen, nëse manipulon ndërgjegjet, këtë e bën vetëm sipas referencës. Pra, gjykimi është bërë për nocionin demagogji bëhet gjithmonë në bazë të një realiteti që bën të vendoset për saktësinë e një deklarate. Është kjo lojë me realitetin që krijon një formë magjie që duhet të deshifruar.

Shoqëria greke zbuloi fuqinë e të folurit publik: një shoqëri luftëtare kaloi në një shoqëri argumentimi dhe diskutimi. Kjo nuk do të thotë, natyrisht, se grekët nuk e njohin dhunën dhe barbarinë. Por ata dallohen nga jo-grekët apo barbarët nga fakti i tyre se ata mendojnë të përdorin dhunën. Barbari bucket fillimisht dhe pastaj mendon. Nuk është e parëndësishme që një nga pyetjet që lind kur eksplorojmë këtë botë të Greqisë së lashtë lind gjithmonë përmes një krahasimi: a është kjo demokraci e sapolindur është afër me tonën? A është njësoj si e jona? Të gjithë e dinë burrat, skllevërit dhe të huajt nuk kanë të drejtë të flasin dhe të gjithëve kjo gjë është e patolerueshme. Megjithatë, është e pamohueshme që shoqëria greke shpiku një mënyrë jetese që ka nga kontradikta dhe ambicie, pa ekuivalente në shoqërinë e pellgut të Mesdheut. If funksionoi kjo demokraci e drejtpërdrejtë?

Në një libër pasionant, Jacqueline de Romilly na udhëzon në këtë botë që nuk është aq i madh nga e jona, por që duket e veçantë nga zgjedhjet që guxon të bëjnë. Për tekstin e lirë, e drejta për të folur në kuvendin fillon në tetëmbëdhjetë vjeç. Kjo e drejtë nuk është e rezervuar për më të pasurit apo më të aftët. Të imagjinojmë gjendjen.Të mblidhen disa njerëz në një shesh të madh, në ajër të gjithë, duke u dhënë atyre të gjithë të drejtën për të folur dhe duke shpresuar se diçka e arsyeshme do të thotë nga ai? Është e mundur të imagjinohet. Ne më shumë imagjinojmë një ngutje të tmerrshme me zhurmë, dhe sfidë totale serioziteti. Aventura demokratike më fillon këtë bast të çmenduar që ofron fjalë të lira në një hapësirë ​​​​publike. Të gjithë mund të japin një këshillë të menduar atdheut. Termi isgoria (më vonë u zëvendësua me termin demokraci) ka këto barazi të fjalëve, këto të drejta për të ndërhyrë në çështjet publike. Është e këshillueshme që të mos idealizohet kjo demokraci e drejtë: këshilli përgatiti dhe vendimet; një numër jo i papërfillshëm qytetarësh nuk vinin në kuvend sepse duhet të punonin (për më të varfërit) ose ishin jashtë rrugës (për fshatarët larg Athinës). Në fillimet e saj, demokracia një numër i pafund problemi. Aristokratët e përbuznin këtë popull që pretendon të luante politikën dhe të jep një opinion për drejtimin e qytetit. Që në fillimet e shkollave demokratike, disa autorë nxjerrin në pah injorancën e saj ndaj aristokratëve të arsimuar. Ksenofoni sulmon njerëzit e këqij dhe të poshtër. Varfëria do t'i conte në marrëzi. Vetëm më të mirët duhet të kenë të drejtën për të menduar. ​

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online "