Heshtja diplomatike e SHBA-së ndaj krizës politike në Kosovë është një test

Shkruan: Analisti Qani Shabani

Heshtja diplomatike e SHBA-së ndaj krizës politike në Kosovë është një test për pjekurinë institucionale të vendit dhe jo tërheqje.

Në mes të një ngërçi të zgjatur politik në Kosovë, shumë janë të tunduar të lexojnë heshtjen e Uashingtonit si një shenjë të ftohjes së raporteve. Por kjo qasje është më e ndërlikuar dhe më e thellë se kaq. Heshtja e SHBA-së nuk është bosh; është një mjet strategjik – një formë e qartë e diplomacisë së vëzhgimit, që mat nëse Kosova ka aftësinë të përballojë krizën me forcat e saj.

Shtetet e Bashkuara kanë qenë ndër përkrahësit më të vendosur të shtetësisë së Kosovës. Kontributi i tyre në ndërtimin institucional, konsolidimin e demokracisë dhe shtetformimin ka qenë i pazëvendësueshëm. Në çdo krizë të madhe politike, ndërhyrja e SHBA-së ka qenë vendimtare për të shmangur kolapsin institucional.

Por tani, SHBA po provon diçka ndryshe – një lloj distance funksionale që vë në provë vetë sistemin politik të Kosovës. Diplomacia amerikane po i lë hapësirë vetë politikës kosovare që të tregojë pjekuri. Kjo është një qetësi me qëllim – një pritje aktive për të parë nëse liderët e vendit mund të zgjidhin vetë një krizë që, ndryshe nga e kaluara, nuk përfshin aktorë ndërkombëtarë por vetëm dështime të brendshme të bashkëpunimit politik.

Në një rend global të ngjeshur me konflikte të mëdha nga Ukraina në Lindjen e Mesme, Kosova nuk shihet si një krizë strategjike për sa kohë situata nuk del jashtë kontrollit. Kjo nuk do të thotë se SHBA ka hequr dorë, përkundrazi, ajo po e ndjek me kujdes por pa e zëvendësuar më mekanikisht përgjegjësinë vendore.

Nëse kriza institucionale zgjatet, Uashingtoni ka disa mjete në dispozicion. Deklarata të forta nga Ambasada Amerikane për zgjidhje të menjëhershme, takime intensive me liderët politikë për ndërtimin e konsensusit, dërgim përfaqësuesish të posaçëm nga Departamenti i Shtetit, propozime për zgjidhje të përkohshme ose nxitje për zgjedhje të reja, sanksione diplomatike ndaj figurave që konsiderohen bllokues të stabilitetit dhe pezullim i përkohshëm i programeve mbështetëse si sinjal për rishikim të praktikave qeverisëse.
Në fund, nëse institucioni legjislativ dhe ekzekutivi nuk arrijnë të funksionojnë, Kosova rrezikon të humbasë përkohësisht privilegjet e një partneriteti të privilegjuar.

Heshtja e SHBA-së është refleks i një etape të re në marrëdhëniet me Kosovën, nga përkujdesja intensive drejt bashkëpunimit me përgjegjësi të ndarë. Dhe në këtë etapë, shtetet e matura nuk maten me sa herë kërkojnë ndihmë por me sa mirë funksionojnë kur ndihma hesht.

Kosova është në provë. Amerika nuk është larguar – thjesht po e sheh nga një distancë që mat vlerën e vërtetë të kapaciteteve politike vendore.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".