Vetëvendosje nuk ka qenë e bindur se kandidatura e Dimal Bashës do të kalonte

Shkruan: ANALISTI-Qani Shabani

Pas më shumë se gjashtë muajsh pritje dhe bllokimi institucional, më në fund Kuvendi i Kosovës zgjodhi kryetarin e tij. Kjo zgjedhje nuk është vetëm një formalitet proceduror – është një zhvillim me peshë të madhe politike dhe institucionale, që zhbllokon jetën parlamentare dhe i jep fund një periudhe të gjatë paralize funksionale të shtetit. Në një klimë tensioni të thellë ndërmjet pushtetit dhe opozitës, votimi për Dimal Bashën shënon një kthesë, por jo domosdoshmërisht drejt stabilitetit.

Lexoni edhe:

Aziri: Basha nuk ka kapital politik, prandaj rrezikon të perceptohet si figurë pa peshë

-As vetë Lëvizja Vetëvendosje nuk ka qenë e bindur se kandidatura e Bashës do të kalonte me sukses. Madje, ajo e propozoi atë më shumë si një akt formaliteti për të konsumuar procesin, me bindjen se mungesa e mbështetjes jashtë partisë do ta bënte të pamundur zgjedhjen e tij. Pikërisht kjo mungesë pritshmërie e shpjegon pse reagimi i VV-së pas votimit ishte më tepër i heshtur sesa triumfalist. Zgjedhja e tij ndodhi papritur dhe pa një dakordim të qartë politik të shpallur publikisht, çka nënkupton se procesi ishte më tepër një kalkulim i momentit sesa një strategji e qëndrueshme.

Me zgjedhjen e Bashës, duam apo s’duam, rëtingu politik i Vetëvendosjes është zbehur. Jo për shkak të vetë figurës së Bashës, por sepse kjo lëvizje u pa nga shumëkush si një hap pas në narrativën e përballjes së palëkundur me “sistemin” dhe si një shembje e mitit të vetë-mjaftueshmërisë politike të VV-së. Marrja e votave nga PDK – partia që për vite të tëra është portretizuar nga Vetëvendosja si simbol i së keqes politike – ka një kosto simbolike dhe politike që nuk fshihet dot me deklarata teknike.

Në këtë rast, PDK-ja ka luajtur një lojë të hollë taktike. Ajo e kishte dhënë më herët publikisht një premtim: se do ta votonte një kandidat për kryetar Kuvendi vetëm nëse ai nuk kishte qenë më parë pjesë e ekzekutivit. Me kandidimin e Dimal Bashës – një figurë që nuk ka mbajtur ndonjë post qeveritar – Vetëvendosje i hapi rrugë PDK-së për të mbajtur premtimin e vet, por në të njëjtën kohë i dha mundësi kësaj të fundit ta përdorë votimin jo si akt bashkëpunimi, por si instrument për të goditur simbolikisht VV-në. Votimi për Bashën nga ana e deputetëve të PDK-së ishte më shumë për të degraduar narrativën e Vetëvendosjes, sesa për të përmirësuar klimën politike.

Nuk kemi të bëjmë me frymë bashkëpunimi, por me një lëvizje të ftohtë strategjike, që shërben më shumë për kalkulim politik, për luftë rejtingu dhe atomizim institucional sesa për funksionim të mirëfilltë të shtetit. Ky është teatri i stabilitetit – jo stabiliteti vetë.

Dimal Basha ka hyrë në këtë detyrë me një valixhe profesionale mbresëlënëse, por pa bagazhin politik të nevojshëm për t’u përballur me hijen e Albin Kurtit. Deri tani, nuk ka asnjë shenjë se ai ka guximin, autoritetin apo vullnetin për të qenë i pavarur. Nëse ai vazhdon të sillet si “moderator i seancave” dhe jo si garant i balancës politike, atëherë Kuvendi do të vazhdojë të jetë dora e zgjatur e qeverisë, jo një pushtet i ndarë dhe mbikëqyrës. Në vend të pavarësisë, rrezikojmë të shohim një kryetar teknik të komanduar nga partia.

Për të qenë të sinqertë, Kuvendi do të udhëhiqet me shumë vështirësi – nëse jo me dështim. Basha ka një CV akademike dhe profesionale që mund të impresionojë jashtë Kuvendit – por brenda tij, ka nevojë për shpinë të fortë politike, jo vetëm arsim të lartë. Kuvendi i Kosovës është një arenë me tensione, prapaskena, sabotime dhe përplasje – dhe nëse ai nuk arrin të imponohet si figurë unifikuese dhe autoritative, shumë shpejt do të reduktohet në një administrator që lexon rregulloren, ndërkohë që krizat e vërteta shpërthejnë përtej podiumit.

Kuvendi ka nevojë për një Kryetar që mban balancën, nxit dialogun dhe nuk ka frikë të përballet me asnjë lider – qoftë edhe me atë që e ka propozuar. Nëse Basha dështon të dalë nga hija e partisë, atëherë deputetët duhet t’ia bëjnë të qartë se Kuvendi nuk është degë e ekzekutivit, por shtyllë kyçe e Republikës. Detyra e tyre është ta mbajnë atë të përgjegjshëm – dhe unifikues.

Zgjedhja e Dimal Bashës është simptomë e një sistemi politik që po mbahet në këmbë me lëvizje të papritura taktike, jo me përballje të ndershme. Nëse ai nuk del nga kjo logjikë, nuk do të mbahet mend si Kryetar i Kuvendit – por si dëshmi se sa lehtë mund të deformohet një institucion, kur hijet e partive bëhen më të mëdha se Kushtetuta.

Në politikë, jo gjithmonë flet ai që ka mikrofonin – por ai që ka guxim të kundërshtojë kur duhet. Koha do të tregojë nëse Dimal Basha është thjesht zëri i partisë, apo zëri i Kuvendit.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".