Pse nuk mund t'ua lëmë politikën vetëm politikanëve?

Nga Mr.Ali Hertica

Është muaji i zgjedhjeve dhe kjo është arsyeja pse tetor përqendrohet në demokraci modern në Kosovë dh si mund ta bëjmë demokracinë më elastike dhe të qendrushme ku duhet të dalim në rrugë më shpesh? A është koha që mbron gazetaria demokracinë në kohë lajmesh të rreme.Një revolucion i qetë është duke u zhvilluar. Mes gjithë trazirave politike, polarizimit, prishjes demokratike dhe neverisë në rritje ndaj gjithçkaje që lidhet me qeverinë, diçka e veçantë po ndodh. Gjatë dhjetë viteve të fundit, qeveri ku ka pare një rritje spektakolare të numrit të qytetarëve që ndihmojnë politikanët të formulojnë politika për çështje të mëdha, të tilla si tranzicioni për një, te ardhme. Njerëz si ju dhe unë marrin pjesënë asamble qytetare dhe kështu hartojnë zgjidhje për këto lloj çështjesh të bllokuara ose polarizuese dhe ky është vetëm fillimi.

Në gjithnjë e më shumë vende, ky nuk është më një fenomen i rastësishëm; në vend të kësaj, ekziston një asamble qytetare e përhershme (atë që unë e quaj "parlament qytetar"), duke u dhënë banorëve një vend të përhershëm në vendimmarrjen demokratike. Një parlament i tillë qytetar duket se kapërcen dallimet e thella, i afron njerëzit dhe u lejon atyre të marrin vendime që i sjellin dobi shoqërisë në tërësi. Kjo do të thotë më pak polarizim, politika më të mira dhe më shumë besim tek njëri-tjetri, në politikë dhe në demokraci. Por është një revolucion i heshtur, sepse pak njerëz dinë për të,sepse parlamentet qytetare meritojnë vëmendje dhe këto kohë mund të kenë nevojë për një perspektivë shpresëdhënëse, por gjithashtu, dhe veçanërisht, sepse duhet guxim i madh për të vazhduar këtë zhvillim. Për t'u siguruar që të mos mbetet vetëm disa shembuj të mirë në komuna individuale, por të bëhet edhe normalja e re demokratike në nivel kombëtar.Megjithatë, shumë prej nesh nuk kanë guxim demokratik - jo për t'u habitur duke pasur parasysh zhvillimet depresive si brenda ashtu edhe jashtë kufijve të vendit tonë. Të paktën në rolin tonë si qytetarë. Shumica prej nesh nuk ndihen të kualifikuar për të shpëtuar të ardhmen e shoqërisë dhe demokracisë sonë. Një përzierje pafuqie dhe pasigurie na pengon të gjejmë përgjigje për pyetjet e mëdha të kohës sonë.

Çfarë mund të bëjmë ne, si një demokraci , për pabarazinë brenda dhe si të merremi me partitë e zgjedhura në mënyrë demokratike që minojnë demokracinë. Deri në ç'masë duhet të armatosemi për të siguruar paqen në shttin ton .Unë jam thjesht një qytetar i thjeshtë, kjo është një përgjegjësi shumë e madhe.Shumica prej nesh nuk ndihen mjaftueshëm të fortë për të ndërmarrë një udhëtim drejt një mali të fatkeqësisë shoqërore dhe për të luftuar probleme komplekse, të rrezikshme ose të dhimbshme për të mirën e përbashkët. Ne preferojmë të qëndrojmë ku problemet reduktohen në copa të vogla ose thjesht zhduken pas hapjes së kutive si paradoksi i demokracisë moderne

Besimi në regjimin demokratik është një aset i vlefshëm,ai funksionon si ngjitësi që mban sistemin politik të bashkuar dhe vaji që lubrifikon makinën e politikave. Por kjo nuk do të thotë që ne duhet t'u besojmë automatikisht politikanëve brenda atij sistemi. Skepticizmi i mban qytetarët të angazhuar dhe garanton mbijetesën e sistemit tonë demokratik. Besimi i qytetarëve në politikanët e tyre nuk është i dhënë në një demokraci moderne. Ndërsa politika përcaktohet vërtet nga vetë qytetarët ("për popullin, nga populli"), në praktikë, sistemi demokratik është gjithashtu një sistem mosbesimi i institucionalizuar. Parlamentarët e zgjedhur supozohet të shqyrtojnë qeverinë; dhe zgjedhjet shumëvjeçare janë të dizajnuara për t'i mbajtur politikanët e zgjedhur në gatishmëri dhe për t'i mbajtur ata përgjegjës. Besimi i verbër (i deputetëve në qeveri, ose i votuesve tek zyrtarët e zgjedhur) pengon funksionimin e duhur të demokracisë. Në të njëjtën kohë, është gjithashtu e paimagjinueshme që një demokraci moderne të funksionojë pa besimin e qytetarëve në politikë. Një shkallë e caktuar legjitimiteti është e nevojshme që zgjedhjet të zhvillohen pa probleme, që politikat të zbatohen dhe për të parandaluar vetëqeverisjen. Dhe në një demokraci, ky legjitimitet bazohet në thelb në përfshirjen e qytetarëve. Ky paradoks është i natyrshëm në demokraci: besimi i qytetarëve duket si domosdoshmëri dhe kërcënim. Megjithatë, të dyja janë plotësisht të pajtueshme. Një demokraci e shëndetshme përfiton nga besimi në regjim dhe procedurat demokratike, si dhe nga skepticizmi i qytetarëve në lidhje me politikanët dhe partitë specifike aktive brenda atij regjimi demokratik. Për ta nxitur këtë, politikanët do të bënin mirë të mbronin sistemin zgjedhor holandez të hapur dhe proporcional. Besimi dhe Pasiguria Besimi, ashtu si mosbesimi, nuk është një tipar karakteri i një personi, por një vlerësim i marrëdhënies midis atij që beson (subjektit) dhe atij/asaj/gjësë së besuar (objektit). Besimi dhe mosbesimi janë koncepte të rëndësishme vetëm kur objekti mund të ushtrojë pushtet mbi subjektin - shkurt, kur ekziston një rrezik i caktuar. Sa më i madh rreziku, aq më e vështirë do të jetë të besosh thjesht se personi tjetër nuk do të të dëmtojë. Kjo shpjegon pse besimi, për shembull, në shtyp, televizion dhe radio është më i lartë se besimi në qeveri ose parlament. Besimi në media mbart shumë më pak rrezik sesa besimi në politikë. Nëse një gazetë ose program televiziv shkon keq, ai nuk ka menjëherë një ndikim të madh në jetën tonë. Pra, ne me siguri mund t'u besojmë atyre. Por nëse politika bën një gabim, kjo mund të ketë pasoja serioze. Prandaj, ne e trajtojmë besimin që kemi me kujdes. Megjithatë, dikush që thotë se nuk i beson politikës nuk është domosdoshmërisht një qytetar mosbesues. Në diskutimet rreth besimit politik, shpesh injorohet edhe rruga e mesme: qytetarët gjithashtu mund të jenë skeptikë. Skepticizmi është tërheqja e besimit të verbër; qytetarët skeptikë e gjykojnë politikën sipas meritave të saj. Vetëm kur aktorët politikë kanë provuar të performojnë mirë, një qytetar skeptik do të fillojë t'u besojë atyre. Por çfarë besojmë në të vërtetë? Më themelori është besimi në sistemin demokratik në Holandë. Më i përkohshmi është besimi në politikanë individualë ose parti politike: në fund të fundit, ne duhet t'i besojmë vetëm një ose disa politikanëve për të mbetur të përfshirë në sistemin politik. Besimi në institucionet politike (qeveria, parlamenti, gjyqësori) bie diku midis këtyre dy ekstremeve. Besimi në demokraci, skepticizmi në lidhje me aktorët politikë. Besimi është veçanërisht i rëndësishëm sepse legjitimon rezultatet e politikave. Prandaj, besimi në regjimin demokratik është veçanërisht i vlefshëm: ai funksionon si ngjitësi që mban të bashkuar sistemin politik dhe vaji që lubrifikon makinën e politikave. Por kjo nuk do të thotë që ne duhet t'u besojmë automatikisht politikanëve brenda atij sistemi. Skepticizmi ndaj politikanëve në detyrë i mban qytetarët të angazhuar, sepse ata do të vazhdojnë ta monitorojnë nga afër politikën. Pakënaqësia me politikat aktuale në Kosovë është një nxitje shumë e rëndësishme për t'u bërë politikisht aktivë në zgjedhjet e ardhshme me shpresën e ndryshimit të tyre, funksionimin e sistemit demokratik.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".