UÇK-ja nuk ka nevojë të idealizohet

Shkruan: Naser Krasniqi

Procesi në Hagë ndaj figurave më të larta të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës - Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi - nuk është vetëm një çështje juridike.

Është përballje midis drejtësisë dhe kujtesës historike, midis mbrojtjes së individit dhe ruajtjes së idealit të lirisë që frymëzoi luftën për çlirim.

Në diskursin publik, këto figura portretizohen si simbol i luftës për çlirim dhe themelues të shtetit të Kosovës. Në sallën e gjyqit, mbrojtja e tyre argumenton se nuk kishin kontroll efektiv mbi strukturat e UÇK-së. Megjithatë, ata mbajnë përgjegjësi morale dhe historike për të mbrojtur UÇK-në si trashëgimi të lirisë, sakrificës dhe dinjitetit të popullit.

Në të drejtën ndërkombëtare, përgjegjësia e komandantit kërkon kontroll real dhe dijeni mbi vartësit. Ligjërisht, mungesa e kontrollit është një argument i kuptueshëm.

Por moralisht, ajo lë boshllëk të madh: nëse askush nuk mbron UÇK-në si forcë çlirimtare dhe jo kriminale, versioni i prokurorisë rrezikon të bëhet i vetmi që dëgjohet në sallën e gjyqit.

UÇK-ja nuk ishte thjesht një ushtri e rregullt; ajo ishte forcë guerile, shpërndarëse dhe e improvizuar sipas rrethanave të luftës, dhe njëkohësisht simbol i ekzistencës dhe identitetit kombëtar të Kosovës.

Mbrojtja e UÇK-së nuk mohon krimet individuale të mundshme, por i vendos ato në kontekstin e një lufte të drejtë për vetëmbrojtje, ku një popull i shtypur u ngrit kundër spastrimit etnik dhe gjenocidial.

Asnjë devijim individual nuk mund ta njollosë karakterin e një kauze çlirimtare që përputhet me parimet e së drejtës ndërkombëtare humanitare.

Për këtë arsye, të akuzuarit nuk kanë vetëm të drejtë të mbrohen; ata kanë detyrë ndaj kujtesës historike për të artikuluar të vërtetën e luftës: se UÇK-ja nuk ishte ndërmarrje kriminale, por mjeti i fundit i një populli për të mbijetuar dhe për t’u çliruar.

Mungesa e një mbrojtjeje të qartë publike dëmton narrativën e shtetformimit të Kosovës dhe rrezikon perceptimin ndërkombëtar se lufta ishte e paorganizuar apo kriminale.

Pavarësia e Kosovës nuk është dhuratë; ajo është rezultat i asaj lufte dhe i sakrificës së mijëra jetëve.

Mbrojtja e UÇK-së është mbrojtje e themeleve të shtetit, e moralit dhe e dinjitetit kombëtar. Nëse drejtësia në Hagë nuk e bën këtë dallim, Kosova duhet ta bëjë vetë - me argument, dinjitet dhe unitet.

Asnjë gjykatë nuk mund të përfshijë tërësinë e së vërtetës historike.

Drejtësia juridike është individuale, e ftohtë dhe e kufizuar në prova; ajo nuk mund të matë sakrificën, idealin dhe dhimbjen e një populli që luftoi për mbijetesë dhe çlirim.

Drejtësia morale, nga ana tjetër, është kolektive - ruhet në kujtesën e brezave dhe në ndërgjegjen e shoqërisë.

UÇK-ja mund të ketë pasur individë që gabuan, por ajo vetë ishte mjeti i fundit i një populli për vetëmbrojtje dhe liri.

Mbrojtja e saj nuk është as politike, as emocionale; është detyrim moral ndaj të rënëve dhe ndaj së vërtetës historike, që nuk mund të heshtë.

Procesi në Hagë është test për drejtësinë dhe për aftësinë e Kosovës për të mbrojtur të vërtetën historike.

Të akuzuarit mund të lirohen ose dënohen, por nuk mund të dënohet lufta për liri.

UÇK-ja nuk ka nevojë të idealizohet; ka nevojë të mbrohet nga kriminalizimi.

Mbrojtja e saj është mbrojtje e moralit historik dhe e lirisë së Kosovës.

Nëse sot heshtim për UÇK-në, nesër dikush mund të na gjykojë edhe për vetë lirinë.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".