Lexoni edhe:
Kur Gjesti dhe Egli përqafohen në një moment dhimbjeje turma përreth me telefonat në dorë fotografon
Studimi zbulon shkakun e sulmeve në zemër te të rinjtë
Një studim i ri nga Klinika Mayo ka zbuluar disa fakte që të hapin sytë rreth sulmeve në zemër tek të rriturit më të rinj, veçanërisht tek gratë, të cilat mund të ndryshojnë mënyrën se si kuptohen dhe trajtohen këto ngjarje të rënda.
Ky studim , i botuar në Journal of the American College of Cardiology, shqyrtoi të dhënat e mbi 15 viteve nga Projekti i Epidemiologjisë së Rochester dhe gjeti disa modele të habitshme në atë që shkakton sulmet në zemër tek këta të rritur të rinj.
Së pari, dyshimi i zakonshëm, pllaka bllokuese e arterieve (e njohur si ateroskleroza), ende shkakton shumicën e atakeve në zemër në përgjithësi. Por ja ku qëndron problemi: ndërsa ishte shkaku i rreth 75% të atakeve në zemër tek burrat nën 65 vjeç, ajo përbënte vetëm rreth 47% të atyre tek gratë nën 65 vjeç. Kjo do të thotë që për gratë, më shumë se gjysma e atakeve në zemër vijnë nga shkaqe të ndryshme, më pak të njohura.
Një nga këto shkaqe “të fshehura” është diseksioni spontan i arteries koronare, ose SCAD.
Kjo ndodh kur një çarje formohet papritur në një arterie koronare, duke shkaktuar mpiksje gjaku dhe duke bllokuar rrjedhën e gjakut pa krijuar pllaka. SCAD është veçanërisht e zakonshme tek gratë më të reja që shpesh duken të shëndetshme përndryshe. Ajo që është e frikshme është se SCAD shpesh nuk njihet ose ngatërrohet me një atak tipik në zemër të shkaktuar nga pllaka, dhe nëse mjekët e trajtojnë atë si një atak të zakonshëm në zemër me stenta ose ndërhyrje kirurgjikale, mund të bëjë më shumë dëm sesa dobi. Ky studim zbuloi se SCAD është pothuajse gjashtë herë më e zakonshme tek gratë sesa tek burrat.
Një tjetër shkak jo-tradicional që ky studim theksoi ishin ataket në zemër të shkaktuara nga faktorë stresi si anemia ose infeksionet. Këta shkaktarë duket se shkaktojnë atë që mund ta quani “atake në zemër nga stresi”, të cilat ishin shkaku i dytë më i zakonshëm në përgjithësi këtu, dhe ato kishin shkallën më të lartë të vdekshmërisë gjatë pesë viteve, rreth 33%.
Kjo do të thotë që njerëzit që kishin pasur atake në zemër të shkaktuara nga gjëra të tilla si infeksione të rënda në fakt kishin një kohë më të vështirë për të mbijetuar sesa ata me sëmundje klasike të zemrës.
Studimi vuri në dukje gjithashtu se ataket në zemër “vërtet të pashpjegueshme” janë shumë të rralla, më pak se 3% pasi mjekët shqyrtuan me kujdes rastet. Ky është një lajm i mirë sepse do të thotë që shumica e atakeve në zemër kanë arsye të identifikueshme, të cilat mund t’i ndihmojnë mjekët të përshtasin trajtime më të mira.
Pse ka rëndësi e gjithë kjo? Epo, ky hulumtim nxjerr në pah sa e rëndësishme është të dish shkakun e saktë të një ataku kardiak, jo vetëm të trajtosh simptomat. Kur mjekët keqkuptojnë shkakun rrënjësor, trajtimet mund të jenë më pak efektive ose edhe të rrezikshme.
(Kosova Sot Online)
