A është koha për të dërguar mesazhe vetëm me mendimet tona? Operacioni që jep shpresë
Një implant rreth 3.80 cm i gjatë i përbërë nga tela dhe elektroda u vendos nga një ekip mjekësor në një enë gjaku në trurin e një pacienti me ALS (sëmundja nga e cila vuante edhe shkencëtari Stephen Hawking). Vendosja u bë më 6 korrik të udhëhequr nga studiuesi klinik Shahram Majidi në Nju Jork.
Siç raporton Bloomberg, shpresa është që pacienti, i cili ka humbur aftësinë për të lëvizur dhe për të folur, do të jetë në gjendje të kërkojë në internet dhe të komunikojë me email dhe tekst ndërsa mendon. Pajisja do t’i përkthejë mendimet e tij në komanda të dërguara në një kompjuter.
Pas kësaj teknologjie të veçantë është Synchron, një startup që tashmë ka implantuar pajisje në katër pacientë në Australi. Sipas Bloomberg, pacientët nuk kishin efekte anësore dhe ishin në gjendje të kryenin detyra të tilla si dërgimi i mesazheve në WhatsApp dhe blerjet online.
Operacioni i fundit ishte i pari i kompanisë në SHBA, përpara rivalëve të tillë si Neuralink Corp i Elon Musk. “Ky është një moment historik tepër emocionues për sektorin për shkak të rezultateve dhe potencialit të tij të madh,” tha Shahram Majidi, siç raportohet nga Business Wire.
“Procedura e implantimit shkoi jashtëzakonisht mirë dhe pacienti mundi të kthehej në shtëpi 48 orë pas operacionit”, shtoi ai. Synchron ka tërhequr vëmendjen e fushës së ndërlidhjes tru-kompjuter (BCI) sepse pajisja e saj, e njohur si stentrode, mund të futet në tru pa prerë kafkën ose pa dëmtuar indet.
Neuralink ka punuar për të zhvilluar një implant shumë më të vogël dhe më të fuqishëm që mund të vendoset në tru përmes një procedure të thjeshtuar kirurgjikale të ndihmuar nga një robot. Megjithatë, do të kërkonte gjithashtu heqjen e një pjese të kafkës së pacientit dhe kompania ende nuk ka marrë miratimin për provat njerëzore.
Teknologjia mbetet në fazat e hershme të zhvillimit dhe prova ka për qëllim të fokusohet më shumë në mënyrën se si trupi i njeriut reagon ndaj implantit dhe sa të qarta janë sinjalet e trurit sesa në funksionet që një person mund të kryejë me pajisjen.
E vendosur në korteksin motorik, stentroda përdor 16 elektroda për të monitoruar aktivitetin e trurit dhe për të regjistruar ndezjen e neuroneve kur një person mendon. Fuqia e sinjalit përmirësohet me kalimin e kohës, pasi pajisja shkrihet më thellë në enën e gjakut dhe afrohet më shumë me neuronet.
Softueri përdoret për të analizuar modelet e të dhënave të trurit dhe për t’i përshtatur ato me qëllimin që një person po përpiqet të arrijë.
“Ne jemi shumë të emocionuar që do të punojmë me pacientin tonë, duke i udhëhequr ata përmes procesit të trajnimit ndërsa mësojnë të përdorin këtë pajisje për të jetuar më të pavarur dhe, më e rëndësishmja, për të komunikuar me familjen dhe miqtë e tyre,” tha David Putrino.
(Kosova Sot Online)
