Brexiti, vetëm një front në luftën për shpirtin

Brexiti, vetëm një front në luftën për shpirtin
Brexiti, vetëm një front në luftën për shpirtin

Timothy Garton Ash

  • 11 April 2019 - 09:03

Nëse Brexit është politika britanike e Evropës, ekziston edhe një politikë evropiane e Brexitit

Pa marrë parasysh se a bëhet kundër Boris Johnson-it, Nigel Farage-s, partisë së Gjermanisë ‘AfD’ apo kundër Matteo Salvinit të Italisë, në të gjitha këto raste kemi të bëjmë me një betejë të njëjtë

John Bull ka përjetuar një krizë, e cila vetëm sa vjen duke u përkeqësuar, prandaj miqtë e tij janë mbledhur në kuzhinë, që të shohin çka të bëjnë me të. Emmanueli energjik nga Franca mendon se John është duke ua trazuar jetët dhe se atë duhet përzënë nga shtëpia.

Fundja, ky egoist anglez tri vjet më parë kishte vendosur që të dilte nga shtëpia. Duke u sjellë në përputhje me nofkën e saj, Nëna (Mutti), Angela ka më shumë simpati. Donald, që vjen nga Polonia, thotë se John-it i duhen dhënë më shumë ‘kohë dhe hapësirë’ që të rregullojë. Shikojeni këtë të mërkurë episodin e ardhshëm të Brexitit, serisë më të shikuar evropiane.

Një nga rezultatet paradoksale të shkatërrimit të Brexitit të Britanisë është se evropianët kontinentalë kurrë nuk kanë ndjekur më nga afër politikën britanike. "Është më mirë se çdo gjë në Netflix," thotë ish presidenti polak Aleksander Kwasniewski. Një paradoks tjetër është se Britania nuk ka qenë kurrë më e varur nga partnerët e saj në BE se sa është tani, kur propozon t'i braktisë ata. Në një lloj profecie të vetë-përmbushjes sadomazohiste, Brexitersat e kanë reduktuar Britaninë në gjendjen e vasalitetit nga i cili pretendojnë ta lirojnë atë.

Theresa May do të duhet të marrë çdo ilaç që do t’i servohet në Bruksel në mbledhjen e Këshillit Evropian të jashtëzakonshëm të së mërkurës. Megjithatë, ajo që pason në mënyrë të pashmangshme nga ajo asimtri e poshtëruese e pushtetit është se Evropa kontinentale nuk është thjesht spektator i serisë së Brexitit, por edhe një lojtar kyç në të.

Llogaritjet partiake

Nëse Brexit është politika britanike e Evropës, ekziston edhe një politikë evropiane e Brexitit. Ashtu sikur që politika britanike shpesh ka pak të bëjë me Evropën e vërtetë, kështu që politika evropiane nuk është vetëm për Britaninë. Ambicia personale, llogaritjet partiake politike në zgjedhjet evropiane dhe vizionet konkurruese për BE-në luajnë të gjitha një rol të caktuar.

Në konferencën e sigurisë të Munihut këtë vit kam moderuar një diskutim me negociatorin e Komisionit Evropian rreth Brexitit, Michel Barnier. Në një moment, një pjesëmarrës britanik u përpoq ta bindte atë për të lejuar zgjatjen e pacaktuar të nenit 50. Unë kurrë nuk do ta harroj pamjen e tmerrit absolut në fytyrën e francezit të gjatë ndërsa bërtiste, në gjuhën e tij të mrekullueshme me theks: në negociata! "Një e ardhme dukej e çuditshme para syve të tij, në të cilën, në vend që të shkonte në gjëra më të larta, ndoshta si president i KE, ai do të kalonte pjesën tjetër të jetës së tij duke negociuar Brexitin.

Nëse Britania nuk merr pjesë në zgjedhjet evropiane, grupi socialist në parlamentin evropian do të humbasë një grup të madh të deputetëve laburistë - duke rritur shanset e partisë Popullore Evropiane, kandidati kryesor i të cilit Manfred Weber do të jetë presidenti i ardhshëm i komisionit dhe i grupimit liberal, udhëheqësi i të cilit, Guy Verhofstadt, ndodh të jetë njeriu i emëruar nga parlamenti rreth Brexitit.

Më e rëndësishmja, presidenti francez, Emmanuel Macron, - një hibrid në mes të Charles de Gaulle dhe Jacques Delors, me një zell të Napoleonit, shtoi se ky vit mund të jetë shansi i tij i fundit i madh për të nxitur reformat e nevojshme për të bërë një Evropë të përshtatshme për shekullit XXI. Askush, dhe sidomos jo “les Anglais”, mund t’i dalin atij në rrugë. Nëse një shtrirje e gjatë na lë të mbërthyer në BE, duhet të jemi sa më të vështirë që të jetë e mundur.

Bashkëveprimi midis politikës britanike dhe evropiane të Brexit krijon shtretër të çuditshëm: askush nuk është i huaj sesa britaniku egoist i Brexitit Jacob Rees-Mogg dhe eurofederalisti belg Verhofstadt. Regjistrimi i frikës nga një britmë penguese, Rees-Mogg shkroi në “Twitter” javën e kaluar: "Nëse një zgjatje e gjatë na bën të mbërthyer në BE, duhet të jemi sa më të vështirë të jetë e mundur.

Ne mund të vejmë veton ndaj çdo rritje të buxhetit, të pengojmë ushtrinë e BE-së dhe të bllokojmë skemat integruese të zotit Macron. " Dredhia e tij e vogël ka funksionuar. Cikli u citua në një takim të ambasadorëve të BE27 në Bruksel nga ata, të udhëhequr nga francezët, të cilët dëshirojnë një vijë të vështirë kundër Britanisë. Dhe u rishikua nga Verhofstadt me këtë koment zbulues: "Për ata në BE që mund të joshen për të shtrirë më tej sagën #Brexit, unë mund të them vetëm, kini kujdes se çfarë dëshironi", e ndjekur nga një ‘emoji ëinking’. Epo ta bëjmë me sy, Guy.

Shakatë anash, jam i tronditur dhe i pikëlluar për të parë se sa evropianë kontinentalë, duke përfshirë miq të vjetër dhe admirues të Britanisë, kanë çuar duart nga ne. Ne evropianët britanikë nuk duhet të kemi iluzione: vullneti i mirë thuajse është shteruar. Metaforat e sëmundjes janë me bollëk. Britania e Brexitit tani shihet si një helm, një gjymtyrë gangrenore, një kancer që duhet prerë - trupi i Evropës është më i shëndetshëm pa të. Edhe krerët e mençur, të ftohtë, siç është diplomati francez Jean-Marie Guéhenno, po tregojnë seriozisht idenë se një Brexit pa marrëveshje mund të jetë më mirë se sa zgjatja e agonisë.

Për fat të mirë, këto këshillime duket se nuk kanë gjasa të mbizotërojnë të mërkurën. Udhëhequr nga Presidenti i Këshillit Evropian, Donald Tusk, Taoiseach i Irlandës, Leo Varadkar dhe kancelarja gjermane, Angela Merkel (që maj po viziton sot në Berlin), shumica e qeverive qeveritare ndoshta do të konkludojnë se BE-ja nuk mund të marrë rrezikun dhe fajtor për, duke detyruar Rees-Mogg dhe ekstremistët e tij pro Brexit duke e shtyrë Britaninë në mënyrë efektive. Kjo do të helmojë marrëdhëniet në të dy anët e kanalit për një brez dhe do ta vendosë Irlandën në një lidhje të pamundur.

Një zgjatje elastike e nenit 50

Disa janë zhvendosur nga lutjet e miliona evropianëve britanikë, duke projektuar SOS në ngjyrat e BE-së në shkëmbinjtë e bardhë të Doverit dhe duke thënë: "Na jepni një shans të fundit për ta kthyer këtë prapa". Dhe ata mund të shohin se politika britanike e Brexitit është përfundimisht duke lëvizur larg nga Brexitersat e vështirë. Shumë njerëz mirë e kuptojnë se duke pasur Britaninë jashtë do të dëmtojë perspektivën e ndërtimit të një Evrope aq të fortë sa për t'u përballur me një vend gjithnjë e më këmbëngulës të Kinës, SHBA-së së Donald Trumpit dhe sfidës ekzistenciale të ndryshimit të klimës. Pothuajse të gjithë do të shkonin, për të paktën, në kilometrin shtesë për të siguruar një Brexit të rregullt.

Një marrëveshje e arsyeshme këtë javë do të kishte të paktën tre elementë. Së pari, një zgjatje elastike të nenit 50 zgjatje deri në një vit, edhe pse nëntë muaj duhet të jenë të mjaftueshme.

Së dyti, një lloj urdhërimi vetë-mohues, në të cilin Britania e Madhe angazhohet, për këtë periudhë zgjatjeje, që të mos ballafaqohet me BE-në në mënyrën se si Rees-Mogg kërcënon dhe të tërhiqet nga beteja mbi vendet e punës në BE. Idealisht, kjo duhet të vijë si një ofertë britanike, sesa një sërë kushtesh të imponuara.

Me ndihmën e shumicës ndërpartiake në parlamentin e Britanisë së Madhe, kjo duhet, për aq kohë sa të jetë e mundur, të jetë "Boris-proofed" (rezistence ndaj Bondit) në vend – të kundërvënë një trashëgimtari të mundshëm Brexiteers të May-it si Boris Johnson. Së treti, Britania duhet të angazhohet për pjesëmarrje në zgjedhjet evropiane. Ne evropianët britanikë duhet ta marrin këtë si sfidën tonë të ardhshme të madhe. Në një tjetër postim, Rees-Mogg citonte me mirënjohje një fjalim në Bundestag nga Alice Weidel, nga alternativa më e djathtë, populiste “Alternative für Deutschland”. Dhe ky është qëllimi: lufta jonë britanike kundër Rees-Moggs, Johnsonsit dhe Nigel Faragesit nuk është e ndarë nga lufta e gjermanëve me AfD-në, italianëve me zëvendëskryeministrin ekstrem të djathtë Matteo Salvini, polakët me partinë nacionaliste PiS, dhe Macron me linjen e ashpër Marine le Pen.

Kjo është një luftë e vetme. Është beteja për Evropën. Natyrisht që seria e Brexitit duhet të marrë fund, mundësisht më shpejt se sa më vonë. Por, për aq kohë sa zgjat, le të sigurohemi se janë “Friends” (miqtë), në vend të një kombinimi të “Dad’s Army” dhe “Das Boot”.

(Kosova Sot)