Lexoni edhe:
Shkurte Fejza dhe Gresa Behluli e 'kallin' me 'Reja jem'
Shkencëtarët nuk janë të sigurt: A është me të vërtetë uji i lagësht?
A është me të vërtetë uji i lagësht? Përgjigja për këtë pyetje kërkon një mendim filozofik dhe varet nga mënyra se si e përkufizon lagështinë. Debati nëse uji është i lagësht ka të ngjarë të vazhdojë për aq kohë sa planeti të jetë plot me gjëra. Shumica e shkencëtarëve e përkufizojnë lagështinë si aftësinë e një lëngu për të mbajtur kontakt me një sipërfaqe të fortë, që do të thotë se uji në vetvete nuk është i lagësht, por mund të krijojë ndjesi të tjera.
Por nëse e përkufizoni të lagështën si "të bërë nga lëngu ose lagështia", siç bëjnë disa, atëherë uji dhe të gjitha lëngjet e tjera mund të konsiderohen të lagësht. Disa njerëz e përshkruajnë lagështinë si një ndjesi fizike dhe ftohjeje që përjetohet kur uji merr energji për të avulluar në ajër. Ekuilibri midis forcave ngjitëse dhe kohezive përcakton shkallën e njomjes. Forcat kohezive, si lidhjet e hidrogjenit, mbajnë molekulat e ujit me njëra-tjetrën dhe krijojnë një tension sipërfaqësor. Me forca të forta kohezive, uji tenton të qëndrojë si pika sferike për të minimizuar kontaktin me një sipërfaqe.
Forcat ngjitëse tërheqin ujin në sipërfaqen e një materiali tjetër dhe e nxisin atë të përhapet. Nëse forcat ngjitëse janë më të forta se ato kohezive, atëherë një sipërfaqe do të laget. Lëngjet e tjera, si alkooli, janë më të mira se uji për t'u lagur. Shtimi i detergjenteve mund të përmirësojë aftësinë e lagështimit të ujit duke ulur forcat kohezive. Natyra e sipërfaqes së ekspozuar ndaj ujit ndikon në atë se sa do të bëhet e lagësht. Sipërfaqet që urrejnë ujin (hidrofobike), si si pëlhura të papërshkueshme nga uji, shtyjnë pikat e lëngshme për të pasur sa më pak kontakt.
Një sipërfaqe e përkryer hidrofobike është plotësisht e papërshkueshme nga uji me një kënd kontakti 180°, ndërsa një sipërfaqe e lagur në mënyrë perfekte ka një kënd kontakti zero.
(Kosova Sot Online)
