Korrupsioni përshkruhet si pasoj ekonomike, paqëndrueshmëria politike e shtetit

Korrupsioni përshkruhet si pasoj ekonomike, paqëndrueshmëria politike e shtetit
Korrupsioni përshkruhet si pasoj ekonomike, paqëndrueshmëria politike e shtetit

Ali Hertica

  • 28 August 2020 - 09:27

Korrupsioni përshkruhet nga Transparenca Ndërkombëtare, kryesore për këtë problem, si "keqpërdorim i pushtetit të besuar publik për interesa private". Studimi i letërsisë tregon se shkaqet e problemit mund të gjenden kryesisht në cilësinë e qeverisjes, të tilla si një politikë e padukshme dhe mungesa e sigurisë juridike. Një shkak i dytë ka të bëjë me ndërhyrjen e tepruar të shtetit ekonomik.

Për shembull, lejet e prodhimit dhe taksat e importit çojnë në ryshfet të nëpunësve civilë për të fituar një pjesë shtesë të tregut. Një nga shkaqet kryesore është gjetur në pagat e pamjaftueshme të nëpunësve civilë. Ata janë të detyruar të kërkojnë të ardhura alternative, të nevojshme për t'i siguruar vetes dhe familjeve të tyre një standard jetese minimale.

Pagesa e ryshfetit ka pasoja në fusha të ndryshme. Pasojat ekonomike nuk mund të shmangen. Ulja e të ardhurave të shtetit, një efekt rritës i kostos dhe parkimi i ryshfeteve në llogaritë e huaja kanë një efekt të rëndësishëm në prosperitetin ekonomik të një vendi. P.sh. Në vitin 1992, Traoré, kreu i shtetit të Mali, zotëronte një pasuri prej 2 miliardë dollarë, aq sa gjithë borxhi i jashtëm i vendit. Një pasojë tjetër ekonomike është rënia e investimeve.

Hulumtimet madje tregojnë se përbërja e projekteve të investimeve po ndryshon. Për shembull, politikëbërësit e korruptuar do të kenë më shumë të ngjarë të investojnë në projekte prestigjioze, vlera e brendshme e të cilave është më e vështirë të përcaktohet. Në atë mënyrë, ryshfetet janë më të lehta për tu mbledhur. Për më tepër, investitorët e huaj kanë më shumë të ngjarë të detyrohen të kërkojnë partnerë vendas për të lundruar në rrjetin e korruptuar. Përkundër faktit se mjediset e korruptuara janë më pak ftuese për të përfshirë partnerët vendas në aktivitete, për shkak të funksionimit jo adekuat të të drejtave pronësore.

Përveç pasojave ekonomike, paqëndrueshmëria politike dhe një administratë e ndërprerë janë çështje natyrisht. Këto pasoja bëjnë që të bëhet zgjerimi i hendekut midis të pasurve dhe të varfërve, ata që kanë mjete për të blerë fuqi do të përfitojnë nga ajo, ndërsa të varfërit kanë qasje të pamjaftueshme në shërbimet e nevojshme qeveritare.

Pjesa e dytë e tezës konsiston në diskutimin dhe përpunimin e të dhënave të mbledhura. Një fazë intensive e mbledhjes së të dhënave rezultoi në një bazë të dhënash prej 30 ndryshoreve të ndryshme të zhvillimit për një listë prej 163 vendeve. Duke përdorur aplikime statistikore dhe vizive, u hulumtua nëse këto ndryshore janë të ndikuara nga korrupsioni dhe anasjelltas.

Testimi i këtyre të dhënave kundër pikave të korrupsionit në të gjithë botën zbulon një numër përfundimesh interesante dhe të rëndësishme. Një listë e vendeve dhe korrupsioni i pranishëm tregon tashmë një përshtypje të parë të lidhjes midis korrupsionit dhe zhvillimit. Finlanda, Islanda dhe Zelanda e Re janë në krye, Belgjika në vendin e 20-të dhe Haitit i është dhënë titulli i pandershëm si vendi më i korruptuar në listë. Së dyti, një korrelacion negativ i korrupsionit me HDI (Indeksin e Zhvillimit Njerëzor) dhe PBB (Prodhimi i Brendshëm Bruto) nënkupton që ka një ndikim negativ në zhvillimin afatgjatë ekonomik dhe social. Evolucioni i variablave të investimeve tregon të njëjtin trend. Pra, vendet në zhvillim janë më të goditura nga korrupsioni. Më në fund, është e prekshme të përcaktosh përmes studimit që vendet e vendosura industriale sillen më korruptive jashtë vendit sesa në shtëpi dhe madje më së shumti në vendet në zhvillim.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".