Në Tokë shfaqen çarje masive, New York Times zbuloi se të çarat janë dëshmi e një krize kombëtare

  • E.K /
  • 12 September 2023 - 14:03
Në Tokë shfaqen çarje masive, New York Times zbuloi se të çarat janë dëshmi e një krize kombëtare

Shtetet e Bashkuara po pompojnë aq shumë ujëra nëntokësore, saqë toka në shtetet e Arizonës, Utah dhe Kaliforni ka filluar të hapet në formën e çarjeve gjigante.

Uji nëntokësor është një nga burimet kryesore të ujit të ëmbël në Tokë dhe siguron pothuajse gjysmën e sasisë totale të ujit të pijshëm dhe rreth 40% të ujitjes në botë. Problemi është se njerëzimi po shterron ujërat nëntokësore përpara se Toka të mund të plotësojë natyrshëm furnizimin e saj, raporton Science Alert.

Çarjet rrethojnë zona të mëdha dheu që u fundosën kur humbën mbështetjen e ujërave nëntokësore.

Zakonisht shfaqen në lugina midis maleve dhe mund të dëmtojnë shtëpitë, rrugët, kanalet dhe digat, si dhe të rrezikojnë prona të tjera, bagëti dhe njerëz.

Shteti i Arizonës ka qenë në dijeni të këtij problemi dhe e ka gjurmuar atë që nga viti 2002. Instituti Gjeologjik i Arizonës aktualisht ka gjithsej 270 kilometra të çara të shënuara.

Një hetim i kohëve të fundit i New York Times zbuloi se të çarat janë dëshmi e një krize kombëtare.

NY Times anketoi nivelet e ujit në dhjetëra mijëra vende në të gjithë SHBA-në, duke raportuar se akuiferët, të cilët furnizojnë rreth 90% të sistemeve ujore të Amerikës, janë aq të varfëruar sa mund të mos jenë në gjendje të rikuperohen.

Sasia e ujit në pothuajse gjysmën e zonave që monitorohen është ulur ndjeshëm në 40 vitet e fundit. Nivelet e ujit në katër nga 10 vende kanë arritur nivelet e tyre më të ulëta në një dekadë, duke bërë që varfërimi i ujërave nëntokësore të tejkalojë rimbushjen në SHBA, raportoi Times.

Do të duhen disa shekuj për të rikuperuar rezervuarët e ujit nëntokësor, nëse është e mundur, raportoi Times.

Ndërsa temperaturat globale rriten, lumenjtë po zvogëlohen, duke i detyruar fermerët të mbështeten edhe më shumë në rezervat e ujërave nëntokësore për ujë të freskët, raporton Times.

Një nga problemet më të mëdha në trajtimin e mbipompimit është mungesa e rregullimit në SHBA.

Qeveria federale nuk ka pothuajse asnjë rregullore kundër pompimit të ujërave nëntokësore dhe shtetet individuale kanë ligje të dobëta që ndryshojnë nga një rajon në tjetrin, shkruan Times. Arizona nuk bën përjashtim.

(Kosova Sot Online)