Lexoni edhe:
Besa Kokëdhima: Zëri është e vetmja gjë që s’më ka lënë kurrë në baltë
Kërkime për librat vdekjeprurës me arsenik të shekullit të XIX
Koleksionistët e librave kanë nisur përpjekjet për të gjetur mijëra libra të shekullit të 19-të që përmbajnë 'të gjëlbrën smerald', një pigment i rrallë dhe i lakmuar i krijuar me ndihmën e arsenikut.
Para revolucionit industrial, librat ishin krijime artizanale të lidhura me lëkurë që kërkonin shumë kohë dhe përpjekje për t'u prodhuar, por shpikja e mbështjelljeve të librave ndryshoi gjithçka.
Ishte më e lirë dhe më e lehtë për t'u bërë, por gjithashtu lejoi përdorimin e pigmenteve për t'i bërë kopertinat e librave më tërheqës.
Për shembull, një nga ngjyrat më të njohura të rrobave të librave të fundit të shekullit të 19-të ishte një jeshile e gjallë që u bë e njohur si jeshilja e Parisit ose jeshilja smerald.
Asnjë pigment tjetër nuk iu afrua as për sa i përket intensitetit, dhe megjithëse gjatë asaj kohe u raportuan një sërë aksidentesh të helmimit me arsenik, kërkesa për të ishte aq e fortë sa që prodhuesit as që menduan të anulonin prodhimin. Dhjetëra, ndoshta edhe qindra mijëra libra me jeshilen e smeraldit u prodhuan derisa rreziku i helmimit nga arseniku u bë një problem mjaft i madh dhe pigmenti më në fund u tërhoq nga prodhimi, por mijëra prej tyre janë ende në biblioteka dhe koleksione private sot.
(Kosova Sot Online)
