Lexoni edhe:
'Po i bjen era retë e zeza' vjen me interpretim nga Vjollca Buqaj
Mjalti është një nga produktet natyrale më të vlerësuara që nga kohërat e lashta dhe përdoret jo vetëm si produkt natyral dhe ëmbëlsues, por edhe në mjekësinë tradicionale si ndihmës në trajtimin e gjendjeve të ndryshme, nga lehtësimi i kollës dhe dhimbjeve të fytit e deri te shërimi i plagëve.
Sot ne njohim rreth 300 lloje të ndryshme mjalti. Mjalti përbëhet nga më shumë se 80% karbohidrate dhe pak më pak se 20% ujë. Studimet kanë zbuluar më shumë se 600 përbërës në mjaltë që kanë një efekt potencialisht të dobishëm në shëndetin e njeriut. Për sa i përket përbërjes së karbohidrateve, dominon fruktoza, e ndjekur nga glukoza, maltoza dhe sheqernat e tjera. Nga vitaminat dominojnë vitaminat B dhe vitamina C, kurse nga mineralet kaliumi, kalciumi, magnezi, fosfori, natriumi e të tjera. Përveç kësaj, është i pasur me komponentë bioaktive si flavonoidet dhe polifenolet.
'Po i bjen era retë e zeza' vjen me interpretim nga Vjollca BuqajLexoni edhe:
Mjaltë akacieje
Ngjyra e ndritshme, shije shumë e ëmbël dhe e këndshme për shkak të përmbajtjes së lartë të fruktozës dhe përmbajtjes së ulët të saharozës. Shpesh përdoret si një shtesë për çajrat. Besohet se ka një efekt anti-inflamator, ka një efekt të dobishëm në mëlçi dhe sistemin tretës.
Mjaltë sherebelë
Ngjyrë e verdhë e lehtë, shije e këndshme. Ka një efekt të favorshëm në procesin e tretjes dhe në të gjithë sistemin tretës, ka një efekt antioksidant, prandaj ka një efekt pozitiv edhe në sistemin kardiovaskular. Ndihmon në shërimin e plagëve dhe luftimin e ftohjes, dhimbjes së fytit dhe kollës. Ajo funksionon duke lehtësuar ekspektorimin dhe duke nxitur nxjerrjen e mukusit nga organet e frymëmarrjes.
Mjaltë gështenja
Ngjyrë e errët, pothuajse kafe. Ka një aromë të veçantë, një shije pak të hidhur. Ndihmon me ftohjet dhe kollën, bronkitin, ka efekte antimikrobike, antibakteriale dhe antiseptike. I pasur me vitamina B dhe vitaminë C.
Mjaltë livadhi
Mjaltë nga lule të ndryshme livadhesh. Ndihmon në luftimin e infeksioneve, është i pasur me antioksidantë, ndihmon në shërimin e plagëve, ka një efekt të dobishëm në sistemin tretës.
Mjaltë livando
Shije e pasur, ngjyra mund të ndryshojë nga më e çelët në më të errët, si speciet e tjera, ndihmon në funksionimin e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, ka një efekt të dobishëm në bronkit dhe kollë. Ka një efekt qetësues, ndihmon tretjen dhe redukton gazrat.
Disa fakte interesante për mjaltin
• Bletët kanë prodhuar mjaltë për mbi 150 milionë vjet
• Për gjysmë kilogrami mjaltë nevojiten 556 bletë dhe dy milionë lule
• Mjalti nuk prishet kurrë
• Për shkak të përmbajtjes së lartë të fruktozës, mjalti është 25 për qind më i ëmbël se sheqeri
• Për të bërë mjaltë, bletët e ruajnë nektarin e mbledhur në një huall mjalti dhe më pas e avullojnë duke përplasur krahët.
• Para se të zhvillohej biologjia dhe botanika, njerëzit mendonin se nektari i luleve u shndërrua në mjaltë nga një magji e veçantë.
• Mjalti është ushqimi bazë i bletëve. Arsyeja pse bletët janë kaq të zëna me mbledhjen e nektarit nga lulet është që të krijojnë furnizime të mjaftueshme ushqimore për koloninë e tyre gjatë muajve të dimrit.
(Kosova Sot Online)