Kur përçarja shndërrohet në model qeverisës

Nga, Isuf Bajraktari 

Një pasqyrë ballkanike: lideri që “bashkon” përmes dramës

Në një nga republikat fqinje të Evropës Juglindore, të cilën për qëllime analitike do ta quajmë “Republika Lindore” – një figurë qendrore politike ka ndërtuar gjatë dekadës së fundit një sistem të konsoliduar pushteti, duke u mbështetur mbi një skemë të njohur: viktimizimin sistematik të popullit dhe dramatizimin konstant të realitetit politik dhe diplomatik.

Ky lider, mjeshtër i fjalimeve emocionale dhe i përvetësimit të narrativës kombëtare, përdor çdo krizë, çdo kundërshtim ndërkombëtar dhe çdo sfidë të brendshme si justifikim për të përforcuar pozitën e tij. Ai portretizon veten si mbrojtës të vetëm të sovranitetit dhe popullit të tij, duke e paraqitur vendin si të rrethuar nga rreziqe të jashtme dhe tradhtarë të brendshëm.

Pavarësisht kritikave ndërkombëtare për autoritarizëm dhe ngulfatje të lirisë së mediave, ai ka arritur të krijojë një ndjenjë uniteti, sado artificiale mes strukturave të shtetit dhe një pjese të konsiderueshme të popullsisë, duke përdorur frikën, krenarinë dhe ndjeshmërinë historike si instrumenta të qëllimshëm politikë.

Kultura politike shqiptare: nga përfaqësimi në përçarje

Në të kundërt, politika shqiptare  në të gjitha trevat ku ajo artikulohet, ndodhet në një krizë të thellë të bashkëpunimit dhe përfaqësimit. Ajo karakterizohet nga mungesa e një narrative të përbashkët kombëtare dhe nga një përçarje e vazhdueshme mes aktorëve politikë, shpesh edhe brenda të njëjtit subjekt.

Sulmet personale, diskreditimi publik i kundërshtarëve, prirja për linçim mediatik dhe mungesa e dialogut substancial kanë krijuar një klimë të paqëndrueshme, që jo vetëm nuk i shërben qytetarit, por as vetë strukturave që pretendojnë të përfaqësojnë interesin publik.

Kritika e brendshme përkthehet menjëherë në ndarje dhe përjashtim, dhe jo në vetërregullim apo rishikim strategjik. Në vend të politikës si art i kompromisit dhe shërbimit, ajo shpesh ushtrohet si fushatë e përhershme shkatërrimi ndaj tjetrit. Kjo formë sjelljeje nuk është vetëm joproduktive, ajo është politikisht vetëvrasëse.

Dy modele, një mësim

Ndërsa “Kryetari i Lindjes” përdor mekanizmin e frikës dhe narrativën e rrethimit për të mobilizuar ndjesinë kombëtare dhe për të imponuar një lloj lojaliteti publik, elitat politike shqiptare shfaqen të paafta për të ndërtuar një rrëfim koheziv, i cili do të mund të përbashkonte qytetarët rreth prioriteteve madhore kombëtare: shtetndërtimi, zhvillimi ekonomik, drejtësia sociale dhe orientimi euroatlantik.

Nuk do të thotë se shqiptarët duhet të përqafojnë modelet autoritare. Përkundrazi – reflektimi i vërtetë duhet të qëndrojë tek krijimi i një kulture politike që prodhon konsensus pa cenuar pluralizmin, dhe që përbashkon qytetarët pa instrumentalizuar ndjenjat e tyre.

Përtej sherrit: A mund të ndërtojmë një vizion të përbashkët?

Sot më shumë se kurrë, shoqëritë shqiptare kanë nevojë për një gjuhë të re politike: gjuhë e bashkëpunimit në vend të polarizimit, e dialogut në vend të etiketimit, dhe e përgjegjësisë në vend të viktimizimit.                                                       Nëse liderët tanë nuk arrijnë të ndërtojnë një frymë të tillë, në një kohë kur sfidat globale dhe rajonale kërkojnë stabilitet të brendshëm dhe veprim të koordinuar, atëherë ne rrezikojmë të mbetemi peng i një politike që, në vend të zhvillimit, prodhon vetëm zhgënjim dhe lodhje qytetare. Historia na mëson se mungesa e unitetit në momente kritike ka pasur pasoja të rënda për shqiptarët. E ardhmja do të jetë edhe më e rrezikshme nëse modeli i përçarjes vazhdon të konsiderohet normë.

Përmbyllje: Koha për një kthesë kulturore në politikë

Tashmë është e domosdoshme një kthesë kulturore në politikën shqiptare, që shkon përtej rotacioneve elektorale apo aleancave të përkohshme. Ajo duhet të fillojë me ndërtimin e një narrative të përgjegjshme dhe përfshirëse, që i flet qytetarit me gjuhën e realitetit dhe jo të shfaqjes. Vetëm atëherë do të mund të flasim për një politikë që përfaqëson, ndërton dhe udhëheq në mënyrë dinjitoze.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".