Lexoni edhe:
Gjesti ka mahnitur publikun me performancën e tij në një nga diskotekat e Zvicrës
A e keni ditur që njerëzit në mesjetë flinin brenda dollapëve?
Në një botë ku dizajni minimalist dhe teknologjia e fjetjes dominojnë, është e vështirë të imagjinojmë se për shekuj me radhë, evropianët flinin brenda një ‘dollapi’. Dhe megjithatë, kjo ishte një praktikë e zakonshme dhe tepër funksionale që nga Mesjeta e deri në fillim të shekullit të 20-të.
I njohur si krevat i mbyllur apo krevat-dollap, ky lloj shtrati ishte një nga mobiljet më të rëndësishme në shumë shtëpi evropiane, veçanërisht në zonat e ftohta të Francës, Belgjikës, Holandës dhe madje deri në Skoci.
Në një epokë kur izolimi termik ishte pothuajse inekzistent dhe ngrohja e vetme vinte nga një vatër që rrallë e mbushte dhomën me nxehtësi, krevati i mbyllur ishte shpëtimi i natës. Ndërtuar nga dru i fortë, shpesh me dyer që mbylleshin plotësisht, ai krijonte një mikroklimë të ngrohtë dhe të mbrojtur, ku trupi njerëzor mund të ruante temperaturën natyrale.
Në këtë mënyrë, banorët e shtëpive modeste nuk kishin nevojë të mbanin zjarrin ndezur gjithë natën, një luks i rrallë në atë kohë. Brenda ‘kutisë së gjumit’, i ngjashëm më shumë me një fshikëz të ngrohtë sesa me një shtrat modern, njeriu ishte i mbrojtur nga të ftohtit, era, por edhe nga insektet apo brejtësit.
Përveç funksionit termik, krevati i mbyllur kishte edhe përparësi të tjera. Ai ofronte një nivel privatësie të rrallë në shtëpi ku jetonin shumë persona në një dhomë të vetme. Ishte një mënyrë për të ‘krijuar’ një hapësirë personale në një kohë kur koncepti i dhomës së gjumit nuk ekzistonte.
Shumë modele përfshinin edhe elemente praktike: sirtarë të integruar, ndarje për ruajtjen e rrobave apo mbulesave, dhe struktura që paloseshin për të liruar hapësirë gjatë ditës. Në këtë kuptim, ata mund të konsiderohen si pararendës të mobiljeve moderne shumë funksionale.
Sipas një artikulli të mëparshëm të BBC, në vitin 1890 një familje nga Highland-et e Skocisë, për shkak të hapësirës së kufizuar në shtëpinë me një dhomë të vetme, vendosi disa anëtarë të flinin në një krevat të mbyllur në hambar, përkrah kuajve dhe qenve. Në zonat rurale, kjo praktikë zgjati shumë më gjatë se në qytetet e industrializuara.
Shtretër të tillë ruhen sot në disa muze etnografikë në Evropë si dëshmi të jetës së vështirë por të zgjuar të të parëve tanë. Janë gdhendur, pikturuar, dekoruar, një shprehje e estetikës dhe mjeshtërisë popullore që kombinonte funksionalitetin me bukurinë.
(Kosova Sot Online)
