Ja pse janë të shtrenjta patundshmëritë
Nëse keni menduar ndonjëherë të blini shtëpi apo apartament në Zvicër, e dini se sa sfiduese, financiarisht, është kjo. Megjithatë, ekzistojnë disa arsye pse patundshmëritë janë kaq të shtrenjta.
Ekziston një paradoks i dukshëm në Zvicër, në një vend që ka një nga GDP-të më të larta për kokë banori në botë dhe është ndër vendet me të ardhurat më të larta të disponueshme për banor, shumë pak njerëz jetojnë në shtëpitë e tyre. Me një normë pronësie prej 42 për qind, Zvicra e pasur mbetet pas vendeve shumë më të varfra evropiane, si Rumania, ku mbi 96 për qind e banorëve kanë një shtëpi
Pse kaq pak njerëz në Zvicrës blejnë shtëpi?
Një shpjegim mund të jetë se Zvicra është një vend i shtrenjtë për të jetuar dhe kjo arsye sigurisht nuk mund të përjashtohet. Por nëse shikojmë Norvegjinë, një tjetër vend evropian shumë i shtrenjtë dhe me të ardhura të larta, shkalla e pronësisë së banesave atje qëndron në mbi 80 për qind. Kjo do të thotë se kostoja e jetesës sigurisht luan një rol në çmimet e përgjithshme, por, nuk është arsyeja kryesore për koston e lartë të pronave
Zvicra është një vend shumë i vogël, ku toka për ndërtim është e pakët, dhe për rrjedhojë është e shtrenjtë. Ky është veçanërisht rasti në zonat urbane me popullsi të dendur, gjeografia e të cilave vendos kufizime në zgjerimin e tokës. Gjeneva, për shembull, është e strehuar në cepin jugperëndimor të vendit, ku është e lidhur midis Francës dhe Liqenit të Gjenevës. Prandaj, toka për ndërtime të reja është e kufizuar, duke ndikuar jo vetëm pronësinë e shtëpisë, por edhe disponueshmërinë e banesave me qira, si dhe qiratë
A ka rënie të ndërtimit të objekteve banesore?
Arsye tjetër mund të jetë se më pak apartamente dhe shtëpi po ndërtohen në të gjithë vendin, për disa arsye. Kostoja më e lartë e materialeve është një, por ka edhe të tjera: shumë kantone dhe komuna kanë ligje më të rrepta tani në lidhje me lartësitë e ndërtesave, si dhe urdhëresa më të ashpra për zhurmën për t’u zbatuar. Për rrjedhojë, në vitin 2022, lejet e ndërtimit në Zvicër ranë në nivelin më të ulët në 25 vjet, shkruan thelocal.ch,
Sipas një raporti të marsit 2023 nga Credit Suisse, “aktiviteti i ndërtimit në Zvicër ka qenë në rënie … Midis 2015 dhe 2018, 54,000 apartamente po ndërtoheshin çdo vit. Shifra ekuivalente për vitin 2022 ishte vetëm 45,000”. Për 2023 dhe 2024, “ne parashikojmë prodhimin e banesave prej vetëm 42,000 njësi”. Kjo rënie e ndjeshme e aktivitetit të ndërtimit nënkupton çmime më të larta për pronat në dispozicion, transmeton gazeta “Kosova Sot Online”
Një arsye tjetër mund të jetë edhe rritja e popullsisë. Popullsia aktuale e Zvicrës është rreth 8.8 milionë banorë, sipas të dhënave të fundit nga Zyra Federale e Statistikave (FSO). “Sa më e lartë të jetë shkalla vjetore e rritjes së popullsisë, aq më e madhe është rritja e çmimeve të pronave,” thuhet në një raport nga platforma konsumatore Moneyland. Rezultati i kësaj rritje demografike është “që pronat e pasurive të paluajtshme priren të vazhdojnë të rriten për sa kohë që Zvicra mbetet një destinacion veçanërisht tërheqës për emigrantët”, shkruan thelocal.ch.
Tjetër arsye mund të jetë edhe norma e hipotekës. Deri rreth një vit më parë, normat 10-vjeçare ishin rreth 1 për qind. Që nga viti 2022, megjithatë, ato u rritën në – në varësi të faktorëve të ndryshëm – 3 përqind ose edhe më shumë për klientët e rinj. Meqenëse norma e hipotekës përcakton se sa kushton për të financuar një pronë, kjo rritje do të thotë që shumë njerëz nuk janë në gjendje të përballojnë një shtëpi.
(Kosova Sot Online)
