Less: Marrëveshja e së “Premtes së Mirë” nuk mund të zbatohet në rastin e Kosovës, rrethanat janë të ndryshme

Profesori i Qendrës për Gjeopolitike në Universitetin e Kembrixhit, Timothy Less tha se rasti i Irlandës së Veriut tregon mundësinë që grupet që kanë qenë në konflikt për territorin mund të arrijnë përfundimisht në një kompromis dhe të zgjidhin dallimet e tyre, por, siç thekson ai Marrëveshja e së Premtes së Mirë, e cila u arrit një kompromis mes katolikëve dhe protestantëve dhe e cila vendosi se cilit shtet duhet t’i përkasë Irlanda e Veriut, nuk mund të zbatohet drejtpërdrejt në rastin e Kosovës, sepse rrethanat janë të ndryshme.

Marrëveshja e së Premtes së Mirë të vitit 1998 u përmend së fundi nga i dërguari i Britanisë së Madhe për Ballkanin Perëndimor, Stuart Peach, duke e përmendur atë si një shembull të mirë për dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Sipas Marrëveshjes së së Premtes së Mirë, e cila i dha fund dhunës 30 vjeçare, Irlanda e Veriut tashmë është formalisht një rajon brenda Mbretërisë së Bashkuar, e cila është kryesisht një rajon vetëqeverisës, si Skocia dhe Uellsi, dhe pushteti ndahet nga katolikët. dhe protestantët, dikur palë ndërluftuese.

“Irlanda e Veriut i nënshtrohet “sovranitetit të përbashkët”, që do të thotë se ajo është formalisht pjesë e Mbretërisë së Bashkuar, por që Republika e Irlandës ka një fjalë në punët e brendshme të Irlandës së Veriut. Ekziston gjithashtu një kufi i hapur midis Irlandës së Veriut dhe Republika e cila lejon qarkullimin e lirë të njerëzve dhe mallrave midis Republikës dhe Irlandës së Veriut”, thotë Less.

Protestantët, thotë ai, ishin të kënaqur me marrëveshjen e vitit 1998, sepse Irlanda e Veriut nuk është e bashkuar me Republikën, dhe sipas marrëveshjes, katolikët mund të jetojnë efektivisht si qytetarë të Republikës së Irlandës ndërsa jetojnë fizikisht në Irlandën e Veriut.

“Rasti i Irlandës së Veriut tregon për një zgjidhje me të cilën veriu i Kosovës mund të bëhet një rajon autonom brenda Kosovës, duke mbajtur lidhje të forta dhe një kufi të hapur me Serbinë. Por mendoj se është e rëndësishme të thuhet se rrethanat e veriut të Kosovës dhe veriut të Irlandës janë të ndryshme dhe se Marrëveshja e së Premtes së Mirë nuk mund të zbatohet drejtpërdrejt në rastin e Kosovës”, thotë Less.

Si dallime kyçe mes situatës me Kosovën dhe rastit të Irlandës së Veriut, ai thekson se Britania e ka njohur gjithmonë pavarësinë e Republikës së Irlandës, ndërsa në të kundërt Serbia nuk e njeh Kosovën, “palë me të cilën duhet të të negociojë statusin e veriut të Kosovës” dhe ajo që do t’i ndërlikonte gjërat do të ishte ajo që do të ishte një marrëveshje e bazuar në idenë e sovranitetit të përbashkët.

Ai përmend statusin e territorit të kontestuar si një ndryshim tjetër. Irlanda e Veriut, thotë ai, është pjesë e Mbretërisë së Bashkuar, si shtet amë, ndërsa Kosova veriore “është pjesë e shtetit separatist të Kosovës dhe jo shteti amë i Serbisë”.

(Kosova Sot Onlline)