Për çka angazhohet Trumpi, e për çka Bideni: Nëntë çështjet kryesore dhe përgjigjet e tyre

Donald Trump dhe Joe Biden janë, me përjashtim të moshës së tyre të shtyrë, janë dy kandidatë mjaft të ndryshëm. Ne veçuam këtu nëntë çështje të rëndësishme, nga pandemia te ekonomia dhe shëndetësia, dhe paraqitëm shkurtimisht pikëpamjet e të dy kandidatëve për çështjet kryesore në këto fusha dhe zgjidhjet e mundshme që ata ofrojnë për to.

Koronavirusi

Trumpi ka ngritur një grup punues për koronavirusin në fund të janarit. Që nga fillimi, grupi i punës është akuzuar për komunikim të dobët të udhëzimeve anti-virus, mungesë testimi dhe llogaritje të gabuara. Trumpi thotë se tani e ka zhvendosur fokusin e tij te “siguria dhe hapja e vendit tonë”. Presidenti favorizon zhvillimin e shpejtë të metodave të trajtimit dhe vaksinës së koronavirusit. Ai ka drejtuar 10 miliardë dollarë për projekte të tilla.

Biden tha se kombi po shkon drejt një “dimri të errët” dhe nuk pajtohet me Trumpin, i cili thotë se virusi po zhduket. Biden dëshiron të krijojë një program kombëtar për gjurmimin e kontakteve dhe të mbushë vrimat në sistemin e Trumpit duke krijuar të paktën 10 qendra testimi në secilin shtet, gjë që do t’u jepte të gjithëve të drejtën për testim falas për virus. Ndryshe nga Trumpi, ai mbështet gjerësisht përdorimin e maskës.

Klima

Trump klasifikon ngrohjen globale si politikë të majtë. Ai është tërhequr nga Marrëveshja e Parisit, një marrëveshje ndërkombëtare e bërë me qëllim uljen e CO2-shit dhe luftimin e ndryshimeve klimatike. Ai pretendon se qeveria e tij ka një plan më të mirë dhe se ajo e Parisit do të dëmtonte ekonominë amerikane dhe do të krijonte shumë njerëz të papunë. Si skeptik për klimën, zgjidhja e tij janëë akoma burimet e pa-rinovueshme të energjisë, kështu që qëllimi i tij afatgjatë është të rrisë shpimet e naftës dhe gazit.

Biden do t’i kthejë Shtetet e Bashkuara në Marrëveshjen e Klimës së Parisit, nga e cila vendi do të tërhiqet zyrtarisht më vonë këtë vit. Qëllimi i tij është që Shtetet e Bashkuara të arrijnë neutralitetin e karbonit deri në 2050. Ai po propozon një ndalim të kontratave të reja të shpimit të naftës dhe gazit në vendet publike dhe një investim prej 2 miliardë dollarësh në energjinë e gjelbër, që do të çojë në zhvendosjet e punëtorëve dhe krijimin e vendeve të punës në forma të tjera të industrisë.

Ekonomia

Për këtë, Trump gjithmonë ka thënë të jetë pika e tij e fortë, por për shkak të pandemisë është në terren të rrëshqitshëm. Ai është zotuar të krijojë 10 milionë vende pune në 10 muaj dhe të krijojë një milion biznese të reja të vogla. Dëshiron të zvogëlojë taksat mbi të ardhurat dhe t’u ofrojë ndërmarrjeve lehtësime tatimore për të inkurajuar kompanitë që të mos pushojnë nga puna punëtorët.

Biden dëshiron të rrisë taksat për kompanitë e pasura dhe të mëdha për t’i bërë ato të investojnë më shumë në shërbimet publike, sigurimet shëndetësore ose arsimin. Kjo rritje, pretendon ai, do të ndikonte vetëm tek ata që fitojnë më shumë se 400,000 dollarë në vit. Ai gjithashtu dëshiron të rrisë minimumin në 15 dollarë në orë krahasuar me normën aktuale prej 7.25 dollarë.

Kujdesit shëndetësor

Trump është përjetësisht i etur për të hequr qafe Obamacare-in, Aktin e kujdesit të përballueshëm të miratuar nën Presidentin Obama, i cili lejon 20 milionë amerikanë të pasiguruar të blejnë sigurime shëndetësore të subvencionuara. Konservatorët besojnë se sistemi nuk është i qëndrueshëm financiarisht. Trumpcare pretendon se ai do të donte të ndryshonte ligjin për mirë edhe pse ai ende nuk ka paralajmëruar se si synon ta bëjë këtë. Trump gjithashtu do të donte të ulte çmimet e barnave duke importuar më të lira nga jashtë.

Biden dëshiron të mbrojë dhe zgjerojë Aktin e kujdesit të përballueshëm. Ai dëshiron të zvogëlojë moshën ër polotësimin e kushteve për Medicare, politikë që siguron përfitime mjekësore për të moshuarit, nga 65 në 60 vjeç. Ai gjithashtu dëshiron t’u japë të gjithë amerikanëve mundësinë që të kenë një plan të sigurimit shëndetësor publik të ngjashëm me Medicare.

Politikë e jashtme

Trumpi është zotuar të zvogëlojë praninë e forcave amerikane jashtë vendit, gjë që ai po përpiqej të provonte pak para zgjedhjeve duke tërhequr trupat nga Afganistani. Në të njëjtën kohë, ai planifikon të investojë në ushtri, dhe aktualisht armiku i tij më i madh është Kina, me të cilën një luftë tregtare është ende në horizont, veçanërisht në mes të pandemisë, për të cilën Trump fajëson udhëheqjen komuniste atje.

Bideni mund të ndjekë politikën e jashtme nën moton e re të “rinovimit të udhëheqjes amerikane” dhe përmirësimit të marrëdhënieve diplomatike me aleatët. Ai ka paralajmëruar se do t’i bashkohej përsëri marrëveshjes bërthamore iraniane. “Amerika First e bëri Amerikën të vetmuar,” ka thënë z. Biden në një takim të bashkisë javën e kaluar, duke shtuar se Trump kishte përqafuar “banditë” si udhëheqësit e Koresë së Veriut dhe ka minuar mbështetjen e NATO-s deri në pikën “pëlcitjes”

Çështje racore

Presidenti nuk beson se racizmi është problem sistemik brenda policisë amerikane, edhe pse ai e konsideron veten të ketë bërë më shumë për afriko-amerikanët se çdo president që nga Abraham Lincolni. Gjatë protestës, Black Lives Matter mbrojti zbatimin e ligjit, por mbështeti përpjekjet për të përmirësuar praktikën.

Biden e quajti Trumpin “presidentin më racist që kemi pasur ndonjëherë”. Ai e sheh racizmin si një problem sistemik dhe dëshiron të punojë në politika që do të adresojnë dallimet racore, veçanërisht në sistemin e drejtësisë.

Armët

Amerikanët kanë të drejtë të mbajnë armë dhe një amendament tjetër që i lejon ata ta bëjnë këtë duhet të mbrohet – është politika e Trumpit. Pas një serie të shtënash masive në 2019 dhe incidenteve, ai propozoi shtrëngimin e ligjeve që do të futnin kontrolle mbi të kaluarën e blerësve të armëve. Por ai nuk shkoi përtej propozimit.

Bideni sugjeroi kontrollimin e së kaluarës së blerësve, kufizimin e numrit të armëve që një person mund të blejë dhe lehtësimin e proceseve gjyqësore kundër prodhuesve dhe shitësve neglizhentë të armëve. Plani i Bidenit është të zvogëlojë dhunën me armë duke investuar në arsim dhe fushatën anti-armë.

Imigracioni

Ajo që shënoi mandatin e presidentit ishte ndërtimi i një muri drejt Meksikës që do të vazhdojë në mandatin e tij të dytë. Presidenti tha se ai do të shfuqizonte programin DACA, i cili u mundësoi të ashtuquajturve ëndërrimtarë, të rinjve që kanë hyrë në Shtetet e Bashkuara ilegalisht si fëmijë, të drejtën për të qëndruar në vend, për të punuar dhe për t’u arsimuar. Fushata e tij thekson nevojën për të ndaluar trafikimin e njerëzve dhe për të larguar “anëtarët e bandës ilegale” nga vendi, por nuk siguron një plan ose shpjegim të mëtejshëm për këto procese.

Biden dëshiron të ndalojë ndërtimin e trumpo-murit dhe të heqë kufizimet e imigracionit të vendosura nga administrata Trump, të tilla si ndarja e familjeve në kufi dhe ulja e të drejtave të azilit. Ai ka thënë se don të tregojë “rrugën për nënshtetësi” për 11 milionë njerëz që jetojnë ilegalisht në Shtetet e Bashkuara dhe të sigurojë të drejta më të mëdha për emigrantët që tashmë banojnë në Shtetet e Bashkuara. Ka paralajmëruar rritjen e shkallës së refugjatëve që vendi do të pranojë në 125,000.

Gjykata e Lartë

Trumpi beson se është e drejtë e tij kushtetuese të plotësonte një vakancë në gjykatë me gjyqtaren konservatore Amy Coney Barrett pak para zgjedhjeve. Gjykata së shpejti do të vendosë mbi të drejtën ligjore të abortit në ShBA, një çështje që presidenti dhe Barrett e kanë kundërshtuar në të kaluarën.

Biden, i cili angazhohej që vendi i lirë në gjykatë të plotësohej pas zgjedhjeve, tha se nëse zgjidhet, do të punojë për të miratuar ligje që do të garantonin të drejtën e gruas të vendosë mbi abortin.

(Kosova Sot Online)