Borrell: Në fund të marsit mund të finalizojmë gjithçka
Pas përfundimit të takimit disa-orësh mes kryeministrit Albin Kurti dhe presidentit Aleksandar Vuçiq, përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Jashtme i BE-së, Josep Borrell ka dalë sot me një deklaratë, transmeton gazeta “Kosova Sot Online”.
Ai ka deklaruar se sot është shënuar progres, ndonëse nuk ka marrëveshje të nënshkruar, por vetëm të dakorduar.
Borrell ka deklaruar se pret që puna e tij dhe e Përfaqësuesit Special të Bashkimit Evropian për dialogun Beograd-Prishtinë, të mbyllet në muajin mars.
Më poshtë e gjeni të plotë deklaratën e Borrellit gjatë konferencës për mediat:
Sot pata kënaqësinë të prisja Presidentin e Serbisë Aleksandar Vuçiq dhe Kryeministrin e Kosovës Albin Kurti për takimin e parë të nivelit të lartë [të Dialogut Beograd-Prishtinë] këtë vit. Ky është takimi i gjashtë i nivelit të lartë i Dialogut që kur kam filluar mandatin tim këtu, në Bruksel.
Në fokus të takimit ishte diskutimi i propozimit të Bashkimit Evropian për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Ky është një zhvillim i rëndësishëm dhe domethënës, sepse që nga vera e kaluar, ne jemi përfshirë në menaxhimin e krizave, duke u fokusuar vetëm tek krizat: njëra pas tjetrës, duke u përpjekur të kontrollojmë tensionet në terren.
Tani po dalim nga [faza] e menaxhimit të krizës dhe po kërkojmë një zgjidhje të strukturuar për normalizimin.
Ky propozim – që ne e kemi diskutuar sot – ne e quajmë atë një “propozim të Bashkimit Evropian” sepse ai u miratua nga 27 Shtetet Anëtare në nivelin më të lartë të mundshëm në Këshillin Evropian. Ky është një propozim i miratuar nga Këshilli Evropian: 27 Shtete Anëtare e mbështetën atë.
Dua të kujtoj se u prezantua për herë të parë para palëve shtatorin e kaluar. Që atëherë, ne jemi angazhuar në shuttle-diplomaci intensive. Që nga shtatori i kaluar, kur propozimi u prezantua për herë të parë, Miroslav Lajčák, Përfaqësuesi Special i Bashkimit Evropian [për dialogun Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor], ka udhëtuar në rajon. Ai shkoi dhjetë herë në Prishtinë dhe tetë herë në Beograd – që nga shtatori i kaluar.
Është e qartë se ne kemi qenë të angazhuar në një aktivitet intensiv diplomatik dhe të dy liderët diskutuan [propozimin e Bashkimit Evropian] bashkërisht këtu për herë të parë.
Kemi pasur diskutime intensive në formate të ndryshme; të dy liderët kanë treguar sjellje të përgjegjshme dhe gatishmëri për të gjetur zgjidhje.
Kam kënaqësinë të njoftoj se presidenti [i Serbisë, Aleksandar] Vuçiq dhe kryeministri [i Kosovës, Albin] Kurti sot janë pajtuar se nuk nevojiten diskutime të mëtejshme për propozimin e Bashkimit Evropian – propozim që ka titullin: “Marrëveshja për rrugën drejt normalizimit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë”.
Dhe, meqenëse të dy liderët ranë dakord se nuk nevojiten më diskutime, teksti i Marrëveshjes do të publikohet së shpejti në faqen e internetit të Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm.
Kjo marrëveshje është mbi të gjitha për qytetarët e Kosovës dhe Serbisë. Nuk është për Bashkimin Evropian: është për qytetarët e Kosovës dhe Serbisë.
Ajo përcakton se njerëzit mund të lëvizin lirshëm ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duke përdorur pasaportat e tyre – të njohura reciprokisht – letërnjoftimet dhe targat. Kjo nënkupton që njerëzit mund të studiojnë dhe të punojnë pa e pyetur veten nëse diplomat e tyre dhe ku i kanë marrë ato mund të jenë një problem.
Marrëveshja mund të sjellë mundësi të reja ekonomike përmes rritjes së ndihmës financiare, përmes bashkëpunimit biznesor dhe [përmes] investimeve të reja në Kosovë dhe Serbi.
Ajo ofron mundësi më të mira punësimi për të gjithë në Kosovë dhe Serbi pa burokraci të panevojshme. Dhe kjo do të thotë gjithashtu më shumë tregti, sepse certifikatat e nevojshme për import dhe eksport nuk do të jenë më problem.
Për serbët në Kosovë, kjo do të thotë më shumë siguri, siguri dhe parashikueshmëri – kur bëhet fjalë për mbrojtjen dhe të drejtat e tyre në Kosovë – duke përfshirë Kishën Ortodokse Serbe dhe vendet e trashëgimisë kulturore dhe fetare serbe. Më shumë siguri, siguri dhe parashikueshmëri.
Shpresoj se Marrëveshja mund të jetë gjithashtu baza për të ndërtuar besimin shumë të nevojshëm dhe për të kapërcyer trashëgiminë e së kaluarës. Besimi është shumë i nevojshëm.
Palët kanë shprehur gatishmërinë për të vazhduar me zbatimin e Marrëveshjes. Ne kemi një histori mjaft të gjatë marrëveshjesh që ende nuk janë zbatuar. Palët kanë shprehur gatishmërinë se me këtë Marrëveshje do të vazhdojnë me shpejtësi zbatimin e saj.
Por nevojiten negociata të mëtejshme për të përcaktuar modalitetet specifike të zbatimit të dispozitave.
E përsëris: ata shprehën gatishmërinë e tyre për të vazhduar me zbatimin e Marrëveshjes, por ende nevojiten negociata të mëtejshme për të përcaktuar modalitetet specifike të zbatimit të dispozitave të Marrëveshjes.
Do të thotë se diplomacia Shuttle do të vazhdojë dhe unë do të thërras një takim tjetër mes dy liderëve gjatë muajit mars me qëllim që të finalizohen diskutimet për aneksin e zbatimit – që do të udhëheqë fazën e zbatimit të Marrëveshjes.
Ky aneks i zbatimit është pjesë integrale e Marrëveshjes dhe ende nuk është finalizuar.
Dua të them se Bashkimi Evropian u ka kujtuar palëve obligimin e tyre për të zbatuar të gjitha marrëveshjet e kaluara të Dialogut, të cilat mbeten të vlefshme dhe detyruese.
Ndërkohë, deri në mesin e muajit mars, Përfaqësuesi Special i BE-së, Miroslav Lajčák, do të duhet të shkojë sërish në Kosovë dhe Serbi për t’i vizitë, për të ndjekur diskutimet e sotme dhe për t’u përgatitur për takimin e ardhshëm të nivelit të lartë.
Presim që palët të angazhohen në mënyrë konstruktive në këtë proces.
Gjithashtu, është shumë pozitive të thuhet se të dyja palët kanë rënë dakord të përmbahen nga çdo veprim i pakoordinuar që mund të çojë në tensione të reja në terren dhe të prishë këto negociata. Shpresoj që të ndodhë në këtë mënyrë dhe të mos ketë asnjë veprim të pakoordinuar që mund të rrezikojë vazhdimin e punës në vazhdim.
Marrëveshja do t’i vendosë marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në një bazë të re dhe të qëndrueshme, dhe Dialogun e lehtësuar nga Bashkimi Evropian në një trajektore largpamëse drejt normalizimit gjithëpërfshirës – pa të cilën asnjëra nga palët nuk mund ta realizojë të ardhmen e tyre evropiane.
Po, arritja e një marrëveshjeje për normalizimin nuk është një gjë e rëndësishme vetëm për Kosovën dhe Serbinë. Është gjithashtu [e rëndësishme] për sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e të gjithë rajonit. Dhe kjo na tregon të gjithëve se përparimi është i mundur.
Si përfundim, sot është bërë progres dhe unë i përgëzoj palët për angazhimin e tyre.
Në të njëjtën kohë, duhet më shumë punë, që ajo që u pranua sot nga palët të zbatohet. Është e rëndësishme të biesh dakord është akoma më e rëndësishme të zbatohet ajo që është rënë dakord. Dhe kjo është gjëja që ende duhet të finalizohet.
Jam i sigurt se [Përfaqësuesi Special i BE-së] Miroslav Lajčák do të vazhdojë me diplomacinë Shuttle dhe, përpara mbledhjes së ardhshme të Këshillit Evropian – nga mesi i marsit, fundi i marsit – ne mund ta finalizojmë plotësisht punën.
Faleminderit.
(Kosova Sot Online)
