Çfarë do të thotë njohja “de facto” e Kosovës që u përmend nga Ursula von der Leyen?
Kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka qenë të hënën në Prishtinë, nga ku ka kërkuar që Serbia të bëjë njohjen “de facto” të Kosovës.
Ai formulim është paraqitur para tij vetëm nga liderët e Gjermanisë, Francës dhe Italisë në deklaratën e tyre të përbashkët.
Profesori i së drejtës ndërkombëtare në Universitetin e Reading, Marko Milanoviq, thekson se nuk dihet saktësisht se çfarë do të thotë kjo dhe nëse Brukseli tani po kërkon nga presidenti Aleksandar Vuçiq diçka më shumë se sa është në marrëveshjet e arritura deri më tani.
Milanoviq thotë se njohja de facto mund të jetë një marrëveshje gjithëpërfshirëse ligjërisht e detyrueshme, e cila në fakt është një traktat ndërkombëtar që do të duhej të ratifikohej nga parlamentet e Serbisë dhe Kosovës.
“Kjo do të ishte një njohje de facto dhe do të dërgonte një sinjal të qartë për vendet e tjera se Serbia hoqi dorë nga Kosova në çdo kuptim real, por jo në kuptimin nominal”, shpjegoi profesori.
Megjithatë, ai thekson se duket joreale që Vuçiq dhe Albin Kurti të arrijnë një marrëveshje të tillë në afat të shkurtër apo të mesëm.
Profesori i së drejtës ndërkombëtare shpjegon se Von der Leyen ka paraqitur njëkohësisht ultimatumin dhe ofertën. Nga njëra anë ka një ofertë për anëtarësim në BE, por nëse e duam këtë, duhet të bëjmë atë që na kërkohet.
“Megjithatë, pyetja e madhe është se çfarë saktësisht kërkohet nga ne”, shton profesori.
Ai shpjegon se njohja “de facto” nuk ka një kuptim të përcaktuar qartë në të drejtën ndërkombëtare dhe marrëdhëniet ndërkombëtare.
Ai thotë se ndonjëherë kjo mund të nënkuptojë vetëm vendosjen e një lloj marrëdhënie diplomatike apo kuazi-diplomatike, pra hapjen e misioneve që nuk do të jenë në nivel ambasadash.
Ai thekson se Marrëveshja e Ohrit mandaton që Kosova dhe Serbia të krijojnë misione të përhershme në territorin e secilit shtet, por se kjo nuk nënkupton njohje të heshtur – dhe kjo është një mision i përhershëm diplomatik në nivel ambasade.
Duke folur për pretendimet se në të gjitha marrëveshjet e mëparshme ka dispozita që lindin interpretime se Serbia tashmë “de facto” e ka njohur Kosovën, profesori thekson se kjo nuk do të ishte diskutuar njëqind herë nëse do të ishte kështu.
“A ka thënë Serbia pa mëdyshje se e konsideron Kosovën shtet sovran – jo. Ajo që i duhet Kosovës është një sinjal i qartë se Serbia nuk pretendon më një të drejtë të madhe për sovranitet dhe se kjo i hap rrugën Kosovës për të vendosur marrëdhënie diplomatike me vendet që nuk e njohin atë dhe se i hap rrugën anëtarësimit në OKB. Kjo marrëveshje nuk e përmban atë, nëse do të ishte ajo tashmë do të njihej nga vende të ndryshme”, shpjegon profesori Milanoviq.
(Kosova Sot Online)
