Shkelësit politikë janë individë që kanë kryer një krim politik

Shkelësit politikë janë individë që kanë kryer një krim politik
Shkelësit politikë janë individë që kanë kryer një krim politik

Ali Hertica

  • 14 August 2025 - 14:10

Nga Mr.Ali Hertica

Shkelësit politikë janë individë që kanë kryer një krim politik (domethënë, një krim kundër shtetit ose sistemit shtetëror)…Krimet politike janë vepra penale me natyrë politike. Ato mund të drejtohen, për shembull, kundër vetë ekzistencës së shtetit dhe organizatave të tij, ose mund të jenë krime të zakonshme si vjedhja dhe rrëmbimi, të kryera për arsye politikMarrëdhënia e ngrohtë midis politikanëve dhe udhëheqësve të grupeve kriminale nuk është aspak lajm për shqiptarët. Megjithatë, provat e korrupsionit dhe lidhjeve midis politikës dhe krimit të organizuar janë të vështira për t'u gjetur, jo vetëm sepse shumica e mediave në vend nuk janë të gatshme të mbulojnë këto histori.

Një nga problemet këtu për sa i përket lirisë së medias është se ka klimën e vet të censurës midis gazetarëve. Ata gjejnë një punë në një kanal të madh televiziv ose në një gazetë dhe e dinë që shefi i tyre ka lidhje me qeverinë ose zotëron një kompani ndërtimi që ka nevojë për leje qeveritare ose diçka të tillë. Pra, ata e dinë se duhet të ecin me kujdes dhe të ndjekin një linjë të caktuar editoriale ose të shmangin disa histori sepse e dinë se puna e tyre mund të shkojë në atë drejtim, një gazetare me bazë në Prishtinë.Një përqindje e vogël e gazetarëve që vazhdojnë të ndjekin krimin dhe korrupsionin e dinë se është ndërmarrë një sipërmarrje e rrezikshme gazetareske. Me shumë gishta të fuqishëm për të ndjekur - politikanë të rangut të lartë, kriminelë ose të dy - ata e kanë mësuar në mënyrën e vështirë se raportimi i tyre mund të ketë pasoja serioze.

Edhe pse autoritetet po përpiqen të argumentojnë se kjo të shtëna ishte rezultat i një mosmarrëveshjeje familjare, jam i bindur se nuk ka asnjë arsye tjetër pse familja ime u vu në shënjestër përveç raportimit tim. Ne dimë shumë pak për njerëzit që kryen këto sulme. Sepse për fat të keq, nuk pati asnjë ndjekje të duhur të premtuar nga kryeministri në atë kohë mendoj se elitës politike i mungon vullneti politik. Ata nuk i mbështesin prokurorët e guximshëm dhe zyrtarët e zbatimit të ligjit në zbulimin se kush është përgjegjës për këto lloj veprimesh, sepse edhe kjo mund të çojë në to. Nuk janë vetëm sulme fizike. Kërcënimet, frikësimi online dhe fushatat e shpifjes nga qeveria kanë rezultuar mjete efektive për të detyruar edhe më shumë gazetarë të vetëcensurohen, duke e lënë median pikërisht aty ku qeveria e dëshiron të përulur dhe në mëshirën e shtetit. Krimi është i gjithë spektri i sjelljeve që janë ligjërisht të dënueshme. Ajo që është saktësisht e dënueshme varet nga pasojat e sjelljes kriminale për viktimat dhe shoqërinë në tërësi. Ajo që publiku e konsideron kriminale dhe/ose të dënueshme, dhe ajo që përfaqësuesit e tyre politikë e miratojnë me ligj, gjithashtu luan një rol. Bazuar në teorinë e lidhjes, nuk do të zgjidhen dënime të gjata me burg. Në fund të fundit, të burgosurit do të humbasin lidhjet e tyre me familjen, miqtë dhe punën përmes një qëndrimi të zgjatur në burg. Ata, në fakt, do të krijojnë lidhje "kriminale" në burg, ku mbizotëron një nënkulturë kriminale. Nga kjo perspektivë, monitorimi elektronik dhe shërbimi komunitar janë alternativa më të mira. Teoria e lidhjes përqendrohet te shkelësi, jo te akti kriminal, kërkon shkaqe jashtë shkelësit dhe i përket shkollës moderne, ashtu si teoria e etiketimit.

Teoria e Etiketimit

Teoria e etiketimit, e quajtur edhe teoria e etiketimit ose stigmatizimit, shpjegon krimin nga mjedisi shoqëror, i cili etiketon sjellje të caktuara (devijante) si "kriminale". Njerëzit me këto sjellje më pas kanë tendencë të sillen sipas kësaj etikete, një lloj profecie vetëpërmbushëse, pohon kjo teori. Shkaqet e sjelljes kriminale nuk duhet të kërkohen vetëm te individi, në familjen e tij ose në disavantazhin e perceptuar, por edhe në trajtimin që shkelësit duhet t'i nënshtrohen dhe veçanërisht në reagimet e shoqërisë ndaj sjelljes devijante ose ndaj ndëshkimit. Teoria e zgjedhjes racionale pohon se kriminelët i kryejnë krimet e tyre nga vullneti i lirë dhe motivet racionale. Ata bëjnë një analizë të vetëdijshme kosto-përfitim, duke peshuar në thelb shanset e tyre për t'u kapur kundrejt përfitimeve të mundshme të krimit. Këto përfitime nuk janë vetëm materiale, por mund të japin edhe status dhe komoditet.

Kjo teori e fundit - ashtu si teoria e mundësisë - është plotësisht në përputhje me shkollën klasike, e cila përqendrohet në aktin (ligjin aktual) me sanksione të caktuara (ndëshkime), pa marrë parasysh rrethanat dhe sfondin e autorit të krimit. Shkolla moderne, në vend të aktit, përqendrohet te autori i krimit (ligji i autorit të krimit). Kjo shkollë hedh poshtë idenë e vullnetit të lirë dhe argumenton se njerëzit janë kryesisht, ose ndoshta edhe jo, të lirë në mendimet dhe veprimet e tyre, por janë produkt i natyrës dhe faktorëve të edukimit, dhe se veprimet e tyre janë gjithashtu të përcaktuara nga ana kulturore. Dallimet biologjike dhe psikologjike, tiparet e personalitetit dhe shpjegimet sociologjike për krimin gjithashtu përputhen me shkollën moderne. deologjia liberale thekson përgjegjësinë personale të qytetarëve, individit. Ndjekja e interesit vetjak, sipas pikëpamjes liberale, është e mirë për shoqërinë, por duhet të ndodhë brenda një kuadri ligjor. Individët që shkelin rregullat e shoqërisë duhet të ndëshkohen dhe këto ndëshkime duhet t'i pengojnë ata të kryejnë krime ose të përsërisin krimin (recidivizëm). Prandaj, theksi është në politikat represive, të cilat, sigurisht, mund të kenë edhe një efekt parandalues. Pikëpamjet e tyre përputhen me shkollën klasike të mendimit. Edhe pse liberalët kundërshtojnë fuqimisht ndërhyrjen e qeverisë në jetën publike, ata e shohin zbatimin e ligjit si një nga detyrat kryesore të qeverisë, së bashku me ruajtjen e rendit publik dhe mbrojtjen e sundimit demokratik të ligjit.

Ideologjia Socialiste

Ideologjia socialiste/socialdemokrate tradicionalisht i kushton më shumë rëndësi shkaqeve sociale të krimit, siç janë pabarazia sociale, dinamika familjare dhe mungesa e kohezionit social. Ata mbështesin politikat parandaluese: parandalimi është më i mirë se kurimi, është motoja. E shihni në qasjen e tyre ndaj sigurisë në lagjet (e privuara) dhe mbështetjen qeveritare në parandalimin e krimit.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".