Gazetari spanjoll: Ka ardhur koha që të gjithë anëtarët e BE-së ta njohin Kosovën, Rusia është sponsor kryesor i Serbisë

Juan García-Nieto gazetari dhe kolumnisti spanjoll ka kërkuar me ngulm nga pesë shtete e Evropës që ta njohin Kosovën.

Ai madje, ka paraqitur fakte e arsye të besueshme që sipas tij këto shtete duhet parë dhe të marrin vendim për njohjen e Kosovës si shtet.

Kjo pasi sipas gazetarit spanjoll, statusi i Kosovës mbetet i diskutueshëm në disa qarqe, përfshirë në Bashkimin Evropian, pasi pesë shtete anëtare ende refuzojnë të njohin pavarësinë e tij: Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja. Përkundër kësaj dhe ndoshta në mënyrë paradoksale, Kosovës iu dha statusi i kandidatit për në BE në dhjetor 2022.

“Këto pesë qeveri e arsyetojnë qëndrimin e tyre duke argumentuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008 nuk ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare”, tha ai.

Sipas Nieto, qëndrimi kokëfortë kundër Kosovës i këtyre pesë vendeve zbulon dëshirën e tyre delirante për të mohuar realitetin gjeopolitik të rajonit të Ballkanit në vitin 2023.

“Kurse Rusia, tradicionalisht sponsori më i rëndësishëm i Serbisë në rajon”

Por sipas gazetarit, me gjithë retorikën nacionaliste dhe goditjen e gjoksit që vjen nga Beogradi, veprimet serbe sinjalizojnë se qeveria e saj e pranon se sovraniteti i Kosovës është një fakt i kryer.

Kjo është analiza e plotë e gazetarit Juan García-Nieto:

Më shumë se 15 vjet pas shpalljes së pavarësisë, pesë vende të BE-së refuzojnë me kokëfortësi të njohin Kosovën. Kjo dëmton si politikën e jashtme të BE-së në Ballkan, ashtu edhe perspektivën e Kosovës për shtetësi.

Kosova ishte vendi i fundit që doli nga prushi i ish-Jugosllavisë. Një shumicë dërrmuese e Kuvendit të vendit (109 nga 120 anëtarë) shpalli sovranitetin e Kosovës nga Serbia në shkurt 2008.

Pavarësia e Kosovës ishte kulmi i një procesi të vështirë, nganjëherë të tmerrshëm, i cili goditi pikën e tij më tragjike në Luftën e Kosovës 1998-1999, kur Jugosllavia në flakë shtypi brutalisht kryengritjen kosovare të udhëhequr nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës (e cila u mbështet në mënyrë thelbësore nga forcat e NATO-s. gjatë muajve të parë të vitit 1999).

Lufta përfundoi me Marrëveshjen e Kumanovës të nënshkruar në Francë në vitin 1999. Kombet e Bashkuara ranë dakord të formojnë një mision paqeruajtës (UNMIK) për të mbikëqyrur dhe lehtësuar rrugën drejt një Kosove të vetë-mjaftueshme dhe autonome, e cila vazhdon edhe sot e kësaj dite.

Kosova ka një shumicë dërrmuese të shqiptarëve etnikë që kryesisht kundërshtojnë integrimin me Serbinë. Përveç kësaj, si vend me shumicë myslimane, kujtimi i dhunës së përhapur dhe shënjestrimi i myslimanëve dhe vendeve të shenjta islame nga nacionalistët serbë gjatë viteve 1990 vazhdon në kujtesën kolektive të kosovarëve. E gjithë kjo kontribuon në një mbështetje të fortë për shtetësinë e plotë të Kosovës.

Megjithatë, 15 vjet pas shpalljes së pavarësisë, Kosova është larg të qenit plotësisht sovrane. Statusi i saj mbetet i diskutueshëm në disa qarqe, përfshirë në Bashkimin Evropian, pasi pesë shtete anëtare ende refuzojnë të njohin pavarësinë e tij: Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja. Përkundër kësaj dhe ndoshta në mënyrë paradoksale, Kosovës iu dha statusi i kandidatit për në BE në dhjetor 2022.

Megjithatë, fakti që pesë anëtarë të BE-së kanë një politikë eksplicite të mosnjohjes së pavarësisë së Kosovës është një pengesë drejt një qëndrimi të përbashkët të plotë të BE-së. Këto pesë qeveri e arsyetojnë qëndrimin e tyre duke argumentuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008 nuk ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Megjithatë, një vendim i vitit 2010 nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë nuk e konsideroi pavarësinë e Kosovës si të paligjshme, duke vënë në pikëpyetje qëndrimet e pesë vendeve.

Një shtet për të gjitha qëllimet

Por ligji nuk është e vetmja gjë që luhet këtu. Realitetet politike, jo ato ligjore, janë zakonisht motori i politikës ndërkombëtare. Dhe fakti është se Kosova është një shtet për të gjitha qëllimet, për hidhërimin e madh të qeverisë serbe. Kosova ka kuvendin dhe institucionet e saj shtetërore, dhe euron e ka adoptuar si monedhë që në vitin 2002.

Shteti ballkanik njihet gjithashtu nga shumica e qeverive botërore (117 nga 193 shtete në OKB) dhe gëzon anëtarësim të plotë në disa organizata ndërkombëtare, si Banka Botërore, Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Organizata Botërore e Doganave. Po, Kosova tashmë është një shtet de facto.

E gjithë kjo do të thotë se njohja e Kosovës si shtet sovran është një politikë e shëndoshë jo vetëm nga këndvështrimi i së drejtës ndërkombëtare, por edhe si çështje realpolitike.

Duket evidente se duke pasur një qëndrim të miratuar në mënyrë të përbashkët nga të 27 anëtarët, BE-ja do të ishte më në gjendje të mbronte interesat e saj në mënyrë të besueshme dhe të miratonte një politikë koherente, konstruktive në rajonin e ndjeshëm të Ballkanit. Pesë anëtarët e BE-së që refuzojnë të njohin Kosovën nuk po i bëjnë asnjë nder vetes duke shkuar kundër një valë globale që tregon për një integrim gradual të Kosovës në politikën globale si një aktor sovran.

Edhe Serbia me ngurrim e trajton Kosovën si një shtet de fakto (duke hyrë në negociata, duke nënshkruar traktate dhe duke u zotuar të mos ndërhyjë në procesin e anëtarësimit të Kosovës në BE) – dhe ra dakord të normalizojë marrëdhëniet me fqinjin e saj jugor në mars 2023.

Rusia, tradicionalisht sponsori më i rëndësishëm i Serbisë në rajon, e njeh në heshtje edhe shtetësinë e Kosovës. Ashtu si realitetet politike i tejkalojnë konsideratat ligjore, veprimet zakonisht kanë më shumë rëndësi se fjalët në politikën ndërkombëtare. Dhe, me gjithë retorikën nacionaliste dhe goditjen e gjoksit që vjen nga Beogradi, veprimet serbe sinjalizojnë se qeveria e saj e pranon se sovraniteti i Kosovës është një fakt i kryer.

Shtyrja e të pashmangshmes

Me pak fjalë, është në interesin e BE-së që të shkojë drejt një konsensusi të plotë për çështjen e pavarësisë së Kosovës. Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja po shtyjnë atë që duket e pashmangshme dhe, në fakt, tashmë po ndodh: normalizimin e pavarësisë së Kosovës (edhe pse vetëm de facto) nga shumica e aktorëve rajonalë dhe globalë, madje edhe nga rivalët e saj.

Ndërsa ata citojnë publikisht arsye ligjore për të mbështetur politikën e tyre, dihet se pesë vendet kanë arsye të brendshme për të mos njohur pavarësinë e Kosovës. Megjithatë, e vërteta është se pranimi i Kosovës si shtet sovran ka shumë pak gjasa të ndryshojë shumë nga peizazhi i brendshëm në asnjërin nga pesë vendet. Në fund të fundit, rrethanat e pavarësisë së Kosovës dhe shkaqet që çojnë në të janë në mënyrë dramatike të ndryshme nga, për shembull, pikëpamjet pro-pavarësisë të një pjese të popullsisë katalane në Spanjë.

Qëndrimi kokëfortë kundër Kosovës i këtyre pesë vendeve zbulon dëshirën e tyre delirante për të mohuar realitetin gjeopolitik të rajonit të Ballkanit në vitin 2023. Me gjithë qëndrimet pro-evropiane që vijnë nga qeveritë dhe shoqëritë në Athinë, Madrid, Nikosia e të tjera, këmbëngulja e tyre për t’u kapur një politikë anti-realiste vetëshkatërruese po dëmton Bashkimin Evropian dhe po pengon zhvillimin e një politike të jashtme koherente evropiane në një kohë kur ajo është më e rëndësishme se kurrë.

(Kosova Sot Online)