Demokraci për elitën!

Shkruan: Mr.Ali Hertica

Të studiosh politikë do të thotë të bësh politikë, sepse është një aktivitet në të cilin vështirë se mund të jesh i paanshëm, një histori të nuancuar në të cilën ka vend për atë që shkon keq, pa e keqkuptuar çdo virtyt të sistemit politik amerikan. Ai fajëson qartë kritikët socialë të krahut të majtë në SHBA. Analiza e filozofit fokusohet në lidhjen e ngushtë midis pushtetit politik dhe ekonomik: për të kuptuar shtytësit e sistemit politik, 'kapitalizmi' duhet të përfshihet në tablo.

Krahas kësaj, në këtë libër, si në veprën tjetër të tij, ka vend edhe për interpretim historik. Themelet dhe zhvillimi historik i politikës amerikane diskutohen gjerësisht. Theksi është në ekonominë politike të politikës së qeverisë. Parenti në librin e tij niset nga një bindje se zhvillimet politike nuk ndodhin rastësisht. Në vend të kësaj, ai përpiqet të tregojë se shumica e ngjarjeve lindin nga një kompleks faktorësh që të gjithë kanë të bëjnë me pushtetin, pasurinë, klasën dhe sistemin. Megjithatë, ai pranon se veprimi njerëzor mund të jetë një instrument i kësaj strukture: "Ata që ushtrojnë pushtetin duhet të përpiqen me vetëdije të ruajnë dhe promovojnë atë që u ka sjellë autokracinë". Kjo është arsyeja pse ai e përshkruan këtë veprim njerëzor në formën e 'komploteve'.

Në kapitullin e parë, Politika dhe angazhimi, filozofi Parent formulon tezën kryesore të librit të tij. Kjo është se imazhi i idealizuar që na paraqitet për demokracinë në SHBA - si një shtet pluralist ku institucionet politike bëjnë një punë të mirë dhe ku nuk ka përqendrim pushteti - nuk përputhet me realitetin. Qeveria amerikane përfaqëson kryesisht interesat e amerikanëve të pasur në kurriz të të gjithë të tjerëve. Politika dhe ekonomia janë thjesht dy anët e së njëjtës medalje. Kjo karakteristikë është e rrënjosur strukturore në sistemin politik. Duke ndikuar në media, lobim, gjyqësor, ndërhyrje të huaja etj., partitë politike amerikane përpiqen të ruajnë këtë sistem. Më pas ai vazhdon me një analizë të shpërndarjes së pabarabartë të pasurisë në Shtetet e Bashkuara. Ata që janë vërtet të pasur i marrin të ardhurat nga investimet, aq më pak të pasurit i marrin të ardhurat nga puna me një pagë të lidhur me të.

Përqendrimi i kapitalit, çmimet artificialisht të larta në funksion të gjenerimit të fitimit, monopolet në bujqësi,... e gjithë kjo çon që 1% e banorëve më të pasur të SHBA-së të zotërojnë nga 40 deri në 50% të pasurisë kombëtare. Parenti dëshiron të rrëzojë mitin se SHBA është një komb i klasave të mesme. Shumica dërrmuese e amerikanëve janë punëtorë dhe në vitin 2005 rreth 37 milionë banorë jetonin nën kufirin e varfërisë. Me fjalë të tjera, sistemi kapitalist mbulon një pakicë të vogël në kurriz të shumë të tjerëve. Filozofi Parenti tregon në pjesën e mbetur të këtij libri se kjo pabarazi mbart më shumë se sistemi ekonomik. Ai e përshkruan SHBA-në si një plutokraci në të cilën vlera e çdo personi matet me pasurinë materiale që ai ka arritur të fitojë. Sistemi arsimor amerikan është një nga sektorët kyç të kësaj kulture plutokratike: një pikëpamje historike e njëanshme, jokritike e mësuar nga shkolla fillore dhe një sistem i arsimit të lartë që është korruptuar nga kultura e korporatave.

E megjithatë, një shoqëri në të cilën paraja përcakton shanset e jetës nuk është vetëm një simptomë e një kulture të drejtuar nga lakmia, por është gjithashtu një faktor mbijetese. Ndërsa kompanitë shtrëngojnë kontrollin e tyre në ekonomi, njerëzit duhet të punojnë më shumë për të ruajtur pozicionin e tyre." Parenti e përkufizon demokracinë si një sistem qeverisjeje që përfaqëson interesat e të gjithë popullit si në formë ashtu edhe në përmbajtje. Njerëzit e thjeshtë duhet të jenë në gjendje të kërkojnë llogari nga përfaqësuesit e tyre përmes kritikave, përmes zgjedhjeve periodike dhe duke i fajësuar ata nëse është e nevojshme. Shtypja politike dhe ekonomike nuk ka vend në një demokraci dhe demokracia është më shumë se të jesh i lirë të thuash atë që dëshiron të thuash.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".