Një vlerësim kritik!

Një vlerësim kritik!
Një vlerësim kritik!

Ali Hertica

  • 23 October 2020 - 16:11

Demokracia perëndimore është shprehja politike e projektit perëndimor-liberal të modernitetit dhe për këtë arësye në pretendimet universale të këtij projekti. Në luftën ideologjike midis Lindjes dhe Perëndimit, ajo është ilustruar në anën perëndimore kundër pretendimeve superiore të demokracisë socialiste në botën komuniste. Pas rënies së tij në fund të viteve 1980, ne përjetojmë faktin e pashpjegueshëm nga pikëpamja marksiste se parimet e demokracisë liberale perëndimore dhe ekonomia e lidhur e tregut të lirë tani po drejtojnë vendet e ish-bllokut Lindor.

Në botën e zhvilluar, ka për herë të parë një konsensus të përgjithshëm mbi këto parime, siç dëshmohet nga Karta e Parisit CSCE për një Evropë të Re të Nëntorit 1991. Këto parime janë gjithashtu pjesë e një kodi ndërkombëtar të sjelljes për qeverisjen e mirë të zhvilluar për të promovuar promovimin e procesit të zhvillimit në vendet në zhvillim.

Sa i besueshëm është funksioni shembullor i demokracisë perëndimore në praktikën politike? Ne duhet të përballemi me këtë pyetje pa pushim, veçanërisht tani që demokracia socialiste është zhdukur nga socializmi vërtet ekzistues si një alternativë kërcënuese post-borgjeze. Shumë skepticizëm në këtë drejtim është rritur në vitet e fundit pas euforisë fillestare siç u shpreh në mënyrë të spikatur në tezën e njohur të Fukuyama-s për fundin e historisë, pasi demokracia perëndimore mbijetoi dhe mundi të gjitha alternativat e tjera. Përkundër ndihmës për zhvillimin politik perëndimor, procesi i demokratizimit në Evropën Qendrore dhe Lindore ende shpesh tregon disa aspekte pozitive. Pothuajse kudo shohim një ringjallje të tendencave konservatore-nacionaliste dhe autoritare. Modeli perëndimor i demokracisë është gjithashtu vështirë i suksesshëm në vendet në zhvillim. Por skepticizmi po rritet gjithashtu në botën perëndimore për mënyrën në të cilën funksionon ky model në praktikë. Një vlerësim kritik i tij përsëri kërkohet nëse duam të parandalojmë që parimet e saj të perceptohen gjithnjë e më shumë si asgjë më shumë se ndërtime të bukura retorike dhe nëse realizimi mbetet i gjallë se lloji ynë i demokracisë është një detyrë e përhershme dhe aspak një zotërim i qetë.

Si një kontribut për këtë, unë do të përpiqem të ballafaqoj shkurtimisht parimet kryesore të demokracisë perëndimore me praktikën politike. Këto pika fillestare janë: rregulli i vullnetit të njerëzve, i cili është ankoruar në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut të vitit 1948 si një e drejtë themelore demokratike , qytetari racional si një imazh demokratik i njerëzimit, sundimi i ligjit si një liberal komponenti, dhe interesi publik si një qëllim i demokratizuar i shtetit. Në fakt, ligjshmëria e demokracisë liberale perëndimore dhe besueshmëria e funksionit të sa varen nga shkalla në të cilën këto pika fil j shembullor lestare janë realizuar në praktikë.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".